asadbek1996

Qiz juda chiroyli edi. Boshqa qizlardan farqli ravishda hayotga

özgacha nigoh ila qarardi. 19

yoshli sohibjamol qizni tabiiy ravishda sevuvchilar ham bisyor

edi. Lekin uni atrofdagi yigitlar umuman qiziqtirmas, qanaqadir

özgacha bir sevgini kutardi.

Yuragining tub- tubidan uning kelishini ham his etib turardi.

Bir kuni darsga kelganida, partasining ustida turgan qip- qizil

atirgulni kördi. Gul bandiga biriktirilgan

qog'ozchaga atiga ikki jumla yozilgandi: "Hayot gözal..." Negadir

qizning lablarida tabassum

uyg'ondi... Keyingi kunlarda yana bir-ikki bor bu holat

takrorlandi. Qip- qizil atirgul va doimgi bir

xil dastxat. Qiz bu gullarning sohibi kim ekanligiga judayam

qiziqardi... Kunlarning birida qiz uyqudan

uyg'onib, derazadan köchaga qaradi va birdan özgacha

hayajonlanib ketdi. Röparadagi

dökonchaning oppoq devoriga har xil böyoqlarda katta qilib

yurak shakli chizilgan, uning ichiga

qiz ismining bosh harfi yozilgandi. Eng ajoyibi esa, surat tagiga

ösha sirli dastxat qöyilgandi: "Hayot

gözal..." Qiz endi doim ösha sirli yigit haqida öylardi. Uning özini

kuzatib yurganligini ham yaxshi bilardi.

Odamlar orasidan uning qiyofasini axtarardi. Avvallari doim

öychan yuradigan qiz endi kulib,

jilmayib yurar, bu tabassumi uni yanada jozibador körsatardi.

Qiz öziga yuborilayotgan har bir gulni qöliga

olib zavqlanar, chindan unga hayot judayam gözal körinardi.

Bahor tonglarining birida velosipedda

sayrga chiqqan qiz musaffo havo va xiyobondagi yashil

gözallikdan zavqlanardi. Lekin velosiped

g'ildiraklarini harakatlantiruvchi zanjir örnidan chiqib ketib, qiz

töxtashga majbur böldi. U

zanjirni joyiga örnatishga urinardi-yu buni hech eplolmasdi. -

Balki yordamim kerakdir? Qiz yoniga kelib

töxtagan velosipedli yigitga qaradi. - Yöq, özim... - Mana bunday

qilish kerak, - yigit qizning velosipedi

zanjirini örniga qöydi, - Ana böldi. - Rahmat! Qiz yigitga e'tibor

bilan qaradi. Yigit böy-basti kelishgan,

körkamgina yigit edi. "Ayniqsa kulishi öziga juda yarasharkan",-

öylardi qiz. - Arzimaydi. Yigit öz

velosipediga ötirib, qanaqadir yoqimli kuyni xushtak qilib

chalganicha qizdan uzoqlashdi. Qiz

esa uning ortidan bir zum termulib qoldi... Qizga atirgullar kela

boshlaganiga bir oydan oshgandi.

Lekin, qiz haligacha ösha sirli yigitning kimligini bilolmasdi.

Shunday kunlarning birida qiz u- bu ishlar bilan ushlanib,

judayam kechga qolib ketdi. Aksiga olib havoning avzoyi buzuq,

kuchli momaqaldiroq bölayotgandi.

Qiz taksi ushlash maqsadida kollej yonidagi bekatga kelganida

allaqachon öta shiddatli yomg'ir

boshlangandi. Uyi yaqin-u bunaqa paytda yolg'iz ketishga ham

qörqib turgandi. Kamiga bekatda hech

kim yöq, osmonni qoplagan qop- qora bulutlar atrofni yanada

qorong'u körsatardi. Hammasidan

momaqaldiroqning vahimali ovozi qizni chöchitardi. Shu

mahalda unga tanish, yoqimli ovoz eshitildi:

- Balki yordamim kerakdir? Bu ösha tongdagi velosipedli yigit

edi. Qiz juda sevindi. Bu ösha yigitni yana körganligi uchunmi

yoki

boshqa sababdanmi özi ham bilmasdi. Lekin yigitga dilidagini

aytmadi: - Yöq, özim ... Yigit

ham jilmaydi: - Yomg'ir hali-beri tinmaydi. - Nima, meni

mashinangizda uyimgacha kuzatib

qöymoqchimisiz? - Menda yaxshiroq fikr bor. Yigit shoshib

qayergadir yugurib ketdiyu, zumda qaytib keldi: - Xösh, qalay?

Qiz

yigitning qölidagi oq va pushti rangli soyabonlarni körib

jilmaydi. - Bahor oylarida yomg'ir mahali piyoda yurish zavqli,-

dedi

yigit. Ular yonma-yon ketib borisharkan, qiz öziga

yuborilayotgan gullarning sohibi shu yigit ekanligini öylay

boshladi. Buni tekshirib körish uchun yigitga savol berdi: - Siz

yölingizda uchragan har bir

qizga shunaqa yordam qilasizmi? - Har biriga emas ...

hammasiga. Ular kulishdi. Qiz uyi tomon

ketishayotganda ikki tomonga ketgan köchaning yigit qaysi

tarafga burilishiga juda qiziqayotgandi. Muyulishda

yigit qizning uyi taraf burilgach, qiz sevindi. "Bu ösha yigit", -

öylardi - Menimcha uyingiz shu tarafda

bölsa kerak. Chunki narigi tarafda shifoxona va boshqa binolar,

atiga bir-ikki xovli bor. Adashmasam

tög'ri ketyapmiz,- qizning fikrini öqigandek javob berdi yigit. -

Ha, yaqin qoldi, - xunob böldi qiz, -

aytingchi, hayotni qanday ta'riflaysiz? - Menimcha bunaqa

sharoit va vaqt uchun noörin savol,- kuldi yigit. Ular qizning

uyiga yaqinlashishgandi. - Buyog'iga özim ketaman, sizga katta

rahmat. - Soyabon sizda qola

qolsin, menga oq ranglisi köproq yoqadi. "Ey Xudo, - hayolidan

ötkazardi qiz, - mening pushti

rangni yoqtirishimni ham bilarkan!" - Mayli xayr, - yigit ortga ön

qadamlar tashlagach qiz uni

töxtatdi: - Hey! Yigit ögirilib qaradi. - Savolimga javob

bermadingiz. Yigit ösha yoqimli tabassumida jilmaydi va baland

ovozda

baqirdi: - Hayot gözal! Qizning yuragi juda- juda tez va baland

urardi. Qiz ayni damda baland musiqa

eshitayotgandek öz yuragining dukurini eshitib turardi. U

hayajonlanganidan yomg'irni ham ilg'amasdi. U tanish yoqimli

musiqani xushtak qilib chalib

ketayotgan yigitning ortidan qarab qoldi... Ertasi kundan boshlab

qizga negadir gul kelmay qöydi. Qiz endi

juda ham öychan bölib qoldi. U yigit haqida kun-u tun öylardi.

Xuddi hozir balki yordamim kerakdir, deb paydo böladigandek

tuyulardi. Lekin yigitdan ham atirgullardan ham darak bölmasdi.

Shu bir- necha kun ichida qiz özi

bilmagan holda yig'lab ham yuborardi. Ha, qiz sevib qolgandi.

Lekin buni hali özi bilmasdi.

Nihoyat bir kuni ösha kutilgan ovozni eshitdi: - Salom! - Salom, -

javob berdi qiz. - Biroz aylanib

kelmaymizmi? - Bahor oylarida yomg'irsiz havoda piyoda yurish

ham zavqlimi? - Albatta. Ular

birinchi marta körishishgan xiyobonni sayr qilishdi. Qiziq

mavzularda suhbatlashishdi. Nihoyat yigit qizga bir dona

qip-qizil atirgul tutdi. Qiz gulni oldiyu uning bandiga köz

yugurtirdi. Qog'ozcha yöq edi. Savol

nazdida yigitga qaradi. Yigit har doimgidek kulib turardi. - Mana

u, - yigit qöllarini yozdi. Uning kaftiga

böyoq bilan ösha dastxat yozilgandi: "Hayot gözal..." Keyingi

kunlar xuddi shirin tush kabi

tez ötardi. Qiz yigit sevgi izhor qilganidan keyin özi ham uni

sevishini anglab yetdi. Chindan

ular u-n hayot judayam chiroyli va zavqli körinardi. Qiz

qachonlardir kutgan hayoliy röyo haqiqatga

aylanganidan baxtiyor edi. Juda ham chiroyli muhabbat edi bu...

Yigit rassom edi. Qizga juda chiroyli tabiat manzaralarini

körsatardi. Qiz xuddi ertaklar olamiga tushib qolgandek baxt va

sevgidan sarmast yashardi. Yigit

qizga portret sovg'a qildi. Qiz öz suratiga qaradi. Judayam nafis

va chiroyli chizilgandi. - Nega meni

bulutlar orasida turibman? Söradi qiz. - Chunki sen mening

farishtamsan,- javob berdi yigit. Har bir kuni gözal edi bu

sevgining... Lekin öshanda qiz hali özini oldinda nimalar

kutayotganini bilmasdi... Kuz kelgach, bir kuni ular odatiy

uchrashadigan xiyobonga yigit

kelmadi. Qiz ancha vaqt kutdi, xavotir oldi. Ertasiga yigit bilan

körishganida yigitning nimadandir xafaligini payqadi. Yigit

odatdagidek jilmayardi, lekin bu tabassum ortida juda ham

özgacha

mahzunlik sezilardi. - Nima böldi? - Hech narsa. Kecha

unutibman, kechir azizam. Shuncha vaqtdan

beri atiga yarim daqiqaga kechikmagan yigitning

uchrashishlarini unutib qöyishi mumkinligiga qiz ishonmasdi.

Lekin ösha kuni u hech narsa demadi. Keyingi kunlarda ular yana

odatdagidek vaqtlarini xushchaqchaqlik bilan

ötkazishardi. Lekin qiz negadir yigitning közlariga boqqanida

yashirin bir ma'noni sezardi.

Yigitning doimgi tabassumi bu sirni qiz bilib olishiga imkon

bermasdi. Yigit qiz bilan köproq

vaqt birga bölishga urinardi. Soatlab yonma-yon ötirardilar... Bir

kuni qiz yana uzoq vaqt

xiyobonda yigitni kutib qoldi. Yigitdan xabar bölavermagach

ketmoqchi böldi. Lekin shu vaqtda uzoqdan yigit

körindi. - Salom, - dedi yaqin kelgach. - Nega bunaqa yuryapsiz,

oyog'ingiz og'riyaptimi? - Ha, jin ursin, velosipeddan yiqildim.

Ular odatdagidek örindiqqa ötirgan köyi, quyosh botishini

tomosha qildilar... Ösha ondayoq qizning yuragi nimadandir öta

g'ash edi.

Balki, ösha kuni qizning yuragi yigit bilan shunday sönggi bor

yonma- yon ötirganliklarini sezgandir... Ertasiga qiz yigitning

shifoxonada ekanligini eshitganida, karaxt bölib qoldi. Ming

xavotir ila tezda yetib keldi. Uni yigitning yoniga qöyishmadi.

Bilsa, yigit juda og'ir kasal ekan. Kechagi kun tongda kasali xuruj

qilgan va kasalxonaga keltirishgan ekan. - Unga yurish mumkin

emasligini aytgandik. Lekin u kechroq kasalxonadan qochib

ketibdi. Mana oqibati. U oyoqlarini

his qilmaydi. Shol... Qiz titrab ketdi. Közlariga quyilib kelayotgan

köz yoshlarini töxtata olmasdi. Xamshiraning sönggi gaplari öta

dahshatli ovoz bölib, qizning quloqlari ostida jaranglardi: U

oyoqlarini his qilmaydi... Shol... Yigit uyg'ongach qiz uning

yoniga kirdi.

Yigitning ahvolini körib, battar siqildi. U yig'lardi, yigit közlarini

shiftga tikkancha gap boshladi: - Bilasanmi, seni birinchi marta

körganimda maktabda 7- sinf eding. Öshanda pushti lenta

taqvolganding... Yigit biroz tin olgach davom etdi: - Biram

chiroylisanki... Sen bilan juda shirin hayot kechiraman deb

öylagandim... Buni qara, baribir peshonaga yozgani bölarkan... -

Bas qiling! Qiz köz yoshlariga erk berdi. Juda ham ezilib yig'lardi.

- Yig'lama. Beri kel, muhim bir gap aytaman. Qiz yigit aytgandek

qildi.

Yigit qizning yuzini silagancha shunday dedi: - Qachon hayotda

nimadandir siqilsang, kimnidir sog'insang, köz yoshlaringni

mana bunday qilib sidirib tashla, - yigit barmoqlari bilan qizning

közlaridagi yoshni artdi,- Chunki hayot gözal... Qiz shu kuni

tongga qadar yig'ladi. Ösha tunda u yigitni qanchalar sevishini

tushundi. "Men baribir umrbod u bilan qolaman",- qaror qildi qiz.

Ertasiga shifoxonaga kelgan qiz yigitni topolmadi. Unga yigitni

tongda Germaniyaga olib ketishganligini aytishdi. Qiz holsiz

devorga suyanib qoldi. Uning boshida

million xil hayollar aylanardi. Nega? Öylardi u. Shu mahalda unga

bir xamshira qip- qizil atirgul keltirib berdi. Qiz yigit bergan

sönggi gul bandidagi qog'ozchani titragan qöllari bilan arang

ochdi. Unda shunday yozilgandi: " Bilasanmi,

doktorlar mening tirik qolishimga deyarli umid yöq deyishdi.

Insult xavfi kundan-kun oshib borarkan. Sen meni baribir tashlab

ketmasding. Men esa sening judayam baxtli bölishingni

istayman... Men juda uzoqqa ketyapman. Bilasan-a, seni

judayam sevaman. Agar sen ham meni zarracha sevsang,

ötinaman, men uchun ham baxtli hayot kechir. Sira ham

yig'lama. Yig'laganingda meni yuragim og'riyotgan böladi.

Kelishdikmi? Men uchun esa baribir hayot gözal. Ehtimol, ertaga

uyqudan uyg'onmasman, lekin hayotim juda gözal. Chunki

unda sen borsan..." Qiz maktubni quchganicha juda uzoq

yig'ladi... Qiz ikki yil yigitning xotirasi bilan yashadi. Keyin yigit

aytganidek yashashga harakat qildi. Bir yigitga turmushga

chiqdi. Ammo uning hayollari tubida hamon eski xotiralar

hukmronlik qilardi.

Har lahzada uni yod qilib yashardi. Ög'illik bölganida, unga

yigitning ismini qöydi... Taqdir qizga hali ancha sinovlarni

tayyorlab qöygan ekan. Farzandi tug'ilgach köp ötmasdan, eri

avtohalokat tufayli dunyodan köz yumdi. Qiz tag'in

köz yoshlari tubiga g'arq böldi. 4 yil vaqt ötib ketdi. Endi qizning

hayotdagi bori ög'li va xotiralari edi. O'g'lini bog'chaga kuzatib

qo'ygach, qiz bir vaqtlar yigit bilan uchrashuv joyi bo'lgan

xiyobonga keldi. Uzoq ötirdi. "Hayot gözal"

deb, kulib turadigan yigitning qiyofasini köz oldiga keltirdi.

Oradan shuncha 8 yil ötgan bölsada, uning muhabbati bir qatra

bölsin, kamaymagandi... Uyga kelgach, yuragi sog'inchdan

boshqacha urayotganligini his qildi va özi "shirin xotiralar" deb

ataydigan qutini ochdi. Özining portreti, ösha pushti zontik,

dastxatlar... Hamma- hammasini bir-bir körib chiqdi. Uyga kirib

kelgan ög'il oyisining yig'layotganini kördi. U sekin oyisining

yoniga keldi. - Oyi, qachon hayotda nimadandir

siqilsangiz, kimnidir sog'insangiz, köz yoshlarni mana bunday

sidirib tashlang... Qiz köz yoshlarini artayotgan ög'liga hayrat

bilan tikilib qoldi. - Buni kim... kim aytdi? - Bir amaki oyingni sira

ham yig'latma dedilar, rasm chizishni

ham örgatdilar. Qizning yuragi qachonlardir yigit yomg'irli

kechada "Hayot gözal" deganidagi kabi zarbli urardi. "Nahotki u

tirik bölsa?" Qiz tonggacha mijja qoqmadi. Allohdan umidlari

puch bölib chiqmasligini söradi. Ertasi kun bog'chaga borib,

rasm murabbiyini söradi. Uni bir xonaga kuzatib qöyishdi.

Xonaga

kirgan qiz burchakda turgan yangi chizilgan suratni tanidi.

Qachonlardir tongda uyg'onganida

dökoncha devoriga chizilgan yurak shakli edi bu. Qiz judayam

hayajonlanardi. - Balki yordamim kerakdir? G'alati ovoz, qiz 8 yil

kutgan ovoz eshitildi. Ögirilganida qarshisida ösha rom qiluvchi

tabassumi bilan yigit turardi... Yigitni Berlinda 3 yil davomida

davolashgan, keyin 2 yilga yaqin nogironlik aravachasida

yashagan, nihot keyin butunlay sog'ayib ketgandi. Ular ancha

vaqt bir- birlariga termulib qoldilar. Qizning sakkiz yil oldingidek

chiroyi yigitning ösha vaqtlardagidek jozibador tabassumiga

qarshi turardi. Qiz shu yillar ichida ilk marta sevinganidan

yig'lardi. Yigit qizga yaqin keldi. - Qachondir nimadandir

siqilsang, kimnidir sog'insang, köz yoshlarni mana bunday

sidirib tashla... Keyingi jumlani ular baravariga aytishdi: - CHUNKI

HAYOT GÖZAL...