Hayer demang...

Hayer demang...

(Voqea real bo'lgani uchun ismlar o'zgartirilgan)

Bir hil kishilar bilan bir yerda uzoq vaqt ishlash, juda asabni charchatadi. Borib borib bir-birini ko'tini kavlaydi. Sal narsaga g'ijillashib ketadi. Begona yurtda bo'lsak, bir-birimizga yordam berish kerakmasmi...

Salkam bir yarim yil Rossiyada bir joyda ishladim. 8 kishi, ketayotganimizda bir birimiz bilan aka ukaday inoq edik. Bir yilda, deyarli hamma bir biri bilan urushib, tortishib qoldi. Har kuni asablar charchab yotasan, ertalab shirin uyqudan uyg'onsang yana o'sha eski basharalar. Hayron qoladigani sheriglarni sal xatosiham ko'zga ko'rinib ketadi, asablar buzuladi...

Ohiri borey dedim, mo'ljalimda ikki yil ishlash edi. Lekin bular bilan yana 2, 3 oy ishlasam aniq jinni bo'laman. Uyga ketish fikri miyamga kelgandan keyin. Qo'lim ishga bormay qoldi. Nimadur yo'lga chiqishimga undayverardi. Ohirgi oyligni olganda, uyga jo'natmadim. Ketdim deb sheriglar bilan xayerlashib poezga belet oldim. Qozog'iston orqali O'zbekistonga kelib olmoqchi edim...

Hammasi Qozog'istonda payezdan tushganimda sodir bo'ldi. Erta tong hali tong qorong'usi ketmagan. Bekatda tushgach taksida chegaragacha borib olishim kerak edim. Undan oldin qorinni to'qlab olay deb ikkita bo'lichka bitta gazli ichimlik olib yo'lni u yuziga o'tdim. Yelkamdagi sumkani bitonka ustiga qo'yayotgandim. Betonka ortida ikkita chiroyli qiz qarab o'tirardi, negadur mani ko'rib qo'rqib ketishdi. Kimdandur qochib berkinib o'tirganlarini sezdim. Qizil futbolkadagi qiz avval qo'llarini qovushtirib ko'kragiga qo'ydi, so'ng ko'rsatgich barmog'ini labiga tekkazib indamang degandan ishora qildi. Ikkinchisi sumkamni chetidan ushlab oldim.

- Aka O'zbekmisiz! -dedi.

- Ha, O'zbekman sizlarham...?

- Himmm... Iltimos gapirmang bizga qaramay o'tiring! -dedi qizil fudbolkali qiz. Ularga orqami qilib bitonka ustiga o'tirdim va qo'limdagilarni chaynay boshladim.

- Nega berkinib o'tiribsizlar? -dedim ularga qaramay.

- Iltimos akajon O'zbek ekansiz yodam bering? -dedi qora yengsiz ko'ylak kiyib olgan qiz. Shirali ovozida titroq borligi uchun yig'laganini bilib olish qiyinmas.

- Qanday yordam berishim mumkun? -dedim.

- Yomon ahvolga tushib qoldikkk...! -dedida kaftini yuziga qo'ydida yig'lab yubordi qora ko'ylakdagi qiz. Ular tarafga og'rilib qaradim.

- Bizga qaramang! -dedi qizil futbolkali qiz va yonidagi dugonasini ovuta boshladi...

Shayton bular qandaydur shikalga alaqador bularni tashlab ket desa. Raxmon bularham O'zbek ekan deydi. Shu ikki o'y birzum bo'lsada ko'nglimdan o'tdi. Har ney bo'lsaham O'zbekman, maniham singlim bor, lekin avval nima uchun buyerda o'tirishganini bilib olishim kerak.

- Qanday yordam beray, o'zi nega berkinib o'tiribsizlar!? -dedim.

- Hov anovi jinggalaksoch ayolni ko'ryabsizmi? -dedi qizil futbolkali qiz.

- Shim kiyib olganmi? -dedim.

- Ha o'sha u tarafga qaramang! -dedi. Qo'limdagilarnch chaynar ekanman, ko'z qirim bilan o'sha ayolani kuzatar edim. Haqiqatdan bezovta, uyoqdan buyoqqa yurar edi. Birozdan so'ng Rossiyaga ketayotgan poyez signal berdi. O'sha jingalaksoch ayol yana atrofga bir sinchkoylanib qaradida poyezga chiqib ketdi, poyez yura boshladi...

- Aka ketdimi? -dedi.

- Ketti, bo'ldi chiqaveringlar. U ayol kim, nega berkinib o'tibsizlar? -dedim. Ikkoviham biroz jim bo'lib yerga qarab turardi. Javob kutib ulga termulib turdim.

- Bizni aldashibdi! -dedi qizil futbolkaligi. Bir balodan qutib qolibsanlar dedim ichimda.

- Endi nima qilasizlar pullaring yo'qmi?

- Hech, narsamiz yo'q hammasi poyezda qolib ketdi! Iltimos uyga qaytishga yordam bering!

- Pasportlaring yo'q bo'lsa chegagaradan o'tish qiyin. Mayli bir balodan qutilibsizlar. Man sizlarni chegaragacha olib ketaman. Keyin chegarachilarga bo'lgan voqealarni aytib berasizlar yozdam berishadi! -dedim.

- Chegaradan qochib o'tgan edik, eni qaytsak bizni qamaydi!

- Ularham inson tushunadi?

- Yo'q akajon borolmaymiz!

- Unda nima qilamiz chegarani buzub o'tamizmi? -dedim. Ikkoviham boshini egib turardi.

- Biz aylanma yo'l bilan kelgandik, shu yo'l bilan qaytaqolaylik! -dedi qizil futbolkali qiz. Qarasam bular ko'nmaydi, tashlab ketishga vijdonim yo'l qo'ymaydi. Yana o'zbek qizlari bo'lsa...

- Ho'p mayli! Sizlar aytgan yo'ldan yuramiz. Ammo bir gap bo'lsa hammamiz qamalamiz chegarani buzganimiz uchun! -deb yana bir ogohlantirdim.

- Mayli peshonamiz... Aka! -dedi qora ko'ylakdagi qiz.

- Mani ismim Sardor! -dedim.

- Charos mani ismim! -dedi qizil kutbolkali qiz.

- Meniki Gulhayo! -dedi qoqa ko'ylakdai qiz...

Taksiga o'tirish uchun petak tarafga yurdim. Qarasam Gulhayo qornini ushlab ketyabdi.

- Nima bo'ldi sog'lig'ing joyidami? -dedi. Ko'zlarini mandan olib qochib yo'l tarafga qaradi va past ovozda:

- Kechadan beri hechnima yemadik? -dedi. Charosga qaragandim u ham tastiqlab qornini ushlab qo'ydi. Qo'limda qolgan birdona bulichkani bo'ldimda ikkoviga uzatdim. Ikkoviham rahmat aytib qo'limdan oldilar. Gazli ichimlikni Gulhayoni qo'liga berdim. Ular uchun bir burda bulichka hech nima bo'lmasligini tushunib turardim. Ammo yo'l kiroga yarasha pulim bor. Bor tavakkal deb pechennedan 2 kg oldim. Sumkaga joyladim, qizlar o'ziga bir sixdan kabob, bir kosadan issiq ovqat olib berdim. So'ng taksiga o'tirdik, taksi tanlashda adashibmiz. Billat shaxardan chiqganda pichog'ini chiqarib Charosni biqiniga tirab oldi. 100 $ pullim bor edi berib yuborishga majbur bo'ldim. Mayli pul ketganiga achinmayman, muximi u jinni Charosga jarohat yetqazib qo'ymaganiga shukur qildim. Endi manzil tamon payoda keta boshladik, suhbatlashib...

- Bizni deb shuncha qiyinchilikka duchor bo'ldiz uzur! -dedi Gulhayo.

- Mayli qo'yaver, mauximi sog'miz! -dedim.

- Anovi ahmoq qornimga pichoq tiraganda o'lsam kerak degandim! -dedi Charos.

- Biz qutilib qoldik, Dilya bilan Ziyodani taqdiri, o'ylasam halitdan daxshatga tushyabman! -dedi Gulhayo.

- Kim o'zi ular?

- Biz bilan edi, Rahima aldagan ekan! Bilib qolgandik, ular qochishga ulgurmadi...

- Qanday bilib qoldilaring?

- Telifonda gaplashayotgan ekan, eshitib qoldim kimgadur 4 ta qiz olib ketyabman deb ingiliz tilida gapirdi! -dedi Gulhayo.

- Ingiliz tilini bilasanmi?

- Ha!

- Nechanchi yilsan, turishingdan yosh qizga o'xshaysan?

- 93!

- Sanchi Charos?

- 94... O'zizchi!

- 90! -dedim.

- Uylanganmis? -dedi Charos.

- Nasib qilsa, uyga borganimdan keyin to'y, qallig'im kutyabdi... Sani o'zingchi Charos!? -dedim.

- Yo'q, hali munosibi uchramadi... Aaa Gulhayo turmushga chiqgan! -dedi.

- Gulhayo ering hezalakmi?

- Yo'q!

- Nega sanday chiroyli xotinini ko'zi qizib chet elga jo'natdi, yooo o'zing... -dedim.

- Yo'q Sardor aka ajrashganman! -deb aybdorday bosh egdi. Rosti eri ahmoq ekan, Gulhayo juda chiroyli ekan. Keyin bildim Gulhayoham 16 yoshda majburlab erga berilgan qizlardan ekan. Eri o'zidan 12 yosh katta ekan. Birinchi homilasi nobut bo'lgandan keyin hamma aybni Gulhayoga ag'darib keyin ajrashib ketishgan ekan. Yo'limiz ancha davom etdi, ikkalasiham yo'l bo'yi butun hayotini gapirib berdi. Oilasidan tortib, qanday qilib Raxima degan ayolga aldanib qolganlarigacha. Kun issiq pechenni kavshab ketardik. Charosga ishonib adashib ham qoldik. To yo'limizni topib olgunimizgacha qosh qoraydi. Ular ikkoviham balant poshna payavzalda edi. Shuni uchun hatto yura olmay qolishdi...

- Endi qayoqqa boramiz? -dedi Gulhayo yig'lab yuborguday bo'lib. Yonimizda judayam katta dala bug'doy o'rilgan, somoni to'p to'p turardi.

- Dalani o'rtasiga boramiz, shu yerda yotamiz! -dedim.

- Man qo'rqaman, bo'ri bo'lsachi! -dedi Gulhayo.

- Bo'ri bo'lsa bo'riga go'sht bo'lamiz, bundan boshqa yo'li bormi! -dedi Charos Gulhayoga jaxil qilib va hammamizdan oldim dala ichiga yurib ketdi. Bizham Charosni ortidan yurdik. Maniku shimim, oyog'imda tufligim bor. Ularni ikkioviniham yupkasi tizzdan tepada, buni ustiga poshnasi balant. To 200 m ichkariga kirgunizgacha ikkovini ham kapron paypoqlari sirtilib ilma teshik bo'lib ketdi. Ko'p to'plangan somon ustiga yotib oldik. Ichadigan suvimiz tugagan, sumkamdan pechena olib tiqilib-tiqilib yedik...

Shundan so'ng tungi shom tushib, havo biroz sovidi. Charos chap tarafimda, Gulhayo o'ng tarafimda yotardi. Charos oyoqlarini yeg'ib olgan edi.

- Oyoqlaring sovqatyabdimi? -dedi.

- Ha!

- Sumkamda eski kiyimlarim bor, olib oyog'ingga tashlab ol! -dedim. Charos sumkani ochib kiyimlarimni oldi, erinmay ish kiyimlarimni ustiga kiyib teskari qarab oldi. O'zim Gulhayo tarafga suruldim.

- San sovuqqotmaybsanmi?

- Yo'q! -dedi ammo u ham oyoqlarini yig'ib etagi ostiga yashirishga urunardi. Lekin yupkasi kaltaligi uchun oyog'larini berkita olmasdi. Bir quchoq somondan olib oyog'i ustiga tashladim.

- Qo'rqma somon ichida chaqadigan hechnima yo'q. Keyin shom tushganda oyog'ni shal qilishi mumkun! -dedim.

- Rahmat sizga Sardor aka!

- Arzimaydi... Aytaganday Gulhayo qayerdansan, so'rash yodimdan chiqibdi!

- Gulistondan! Sizchi Sardor aka?

- Qo'qondan!

- Rostdana-a Charos ham Qo'qonlik!

- Yo'g'ey... Charos Charos...! -dedim indamadi. Gulhayo boshini ko'tarib Charos tarafga qaradi:

- Uxlab qolibdi shekili! -dedi.

- Mayli uxlayversin bizam uxlaylik! -dedim...

Ko'zimi yumib yotibman, lekin uyqu qayoqda. Faqat o'zim uxlay olmayabman desam Gulhayoham uxlagan yo'q ekan. Faqat Charos mazza qilib uxlardi. Shomdan keyin yer yuziga shayton chiqadi degani rostmikin?

Maniyam ko'nglimga shayton oraladi. Ko'nglim Gulhayoni istay boshladi. Halitdan yuragim tez urib qo'llarim titrar edi. Chuqur nafas olidimda o'zimni ruhan tayyorlab, so'ng Gulhayoni yelkasidan asta siladim. Ko'zlarini ochdi, ammo qorong'u bo'lgani uchun ko'zidagi ifodani ko'ra olmadim.

- Uhlaganing yo'qmi? -dedim unga yaqinroq surulib, shivirlab.

- Yo'q! -dedi titroq ohangda.

- Erga teyganman deganding!

- Himm!

- Demak qizbola emassan? -dedim.

-...! - Gulhayo bir yutundiyu ammo indamadi. Sukunat rozilik alomati. Qo'limi ko'kragiga qo'ydim va ohista g'ijimladim. So'ng barmoqlarimni sochlari orasiga tiqdim va asta yuziga tushurdim. Bosh barmog'im bilan labini asta siladim. Lablaridagi titroqni his qildim. So'ng uch amalni bajardim.

Peshonasidan - Senga ishonaman!

Yuzlaridan - Sen yoqimlisan!

So'ngida labidan o'pdim - Menga yoqasan!

Asta kamarimni yechib asbobimni chiqardim. So'ng Gulhayoni ko'ylagi etagini kindigigacha ko'tardim. Tursigi bor ekan birchetga surib amiga tiqdim. Gulhayo ovoz chiqarmaslig uchun o'z kaftini og'ziga qo'yib oldi. Somon shitirlab ketmasligi uchun juda astalik bilan sekin harakat qilardim. Ikki ko'zim Charosda u bizga orqa qilgancha uxlardi. Gulhayo manga tik qaragancha jim yotardi. Chamasi 7, 8 daqiqada o'z mayilimni qondrib tugatdim...

Shundan so'ng ko'nglim hijir bo'lib qoldi. Gulhayoni roziligisiz, u bilan xirsimni qondirdim. To'g'ri u inday turib berdi, balki bunga sabab ularga yordam berayotganim uchun inday olmagandur. Shularni o'ylab o'zimdan hafa bo'lib ketdim. Gulhayoni ojizligidan foydalanganim uchun juda afsuslandim...

Nihoyat tong yorishganda ko'nglimdagi g'ashlik aridi. Yana gaplashib yo'lda davom etdik. Endi Gulhayo bilan u qadar gaplasha olmasdim. Ochig'i ko'ziga qaray olmasdim. Soat chamasi 8:00, 9:00 atrofida edi. Qandaydur qishloq ko'rindi, ammo qishloqqa o'tish uchun chuqur zovurdan o'tish kerak ekan. O'tgani ko'prik yo'q, tushib o'taylik desam ikkoviham ilon bor deb tushushni istamadi. Zovur qirg'og'ida kattakon jiyda daraxti bor ekan. O'sha yer sayozroq ko'ringandi. Yechinib ularni opichlab olib o'tayotgan edim. Tagida jiydani sinib tushgan shoxi bor ekan. Oyog'imga tikani kirib ketdi. Oyog'imi qancha siqib qon chiqarmay, og'rig' qolmasdi. Oddiy tikan ammo achishib og'rirdi. Charos ham, Gulhayo ham hijolat edi. Ammo man ulardan hafa emasdim. Mani ko'nglimga boshqa narsa kelgandi, bu bir jazo deb bildim Gulhayoga qilgan ishim uchun. Bu hechnarsa emas qishloqqa kiraverishimizda to'rtta qo'shmiltiq ko'targan yigitlar yo'limizi to'sdi. To'g'risi ich-ichimdan qo'rqardim, qizlarku rangida rang qolmagan. Bittasi miltig'ini qo'ndag'ini ko'kragimga tirab, ikkinchisi sumkami oldi. Qozog'chada narkotib olib ketyabsanlarmi deb so'radi. Yo'q deganimizga ishonmay sumkami titib tashladi. Ko'rinishidan ovchilarga o'xshaydi, ovchi itlariham bor. Xullas bizni 20 daqiqcha ushlab turdi...

Bir naqil bor!

Har yerda yaxshi ham yomon ham bo'ladi!

Nihoyat bizni baxtimizga yaxshi odam uchradi. Biz tarafga peshonasida qashqasi bor qop qora ot minga bir chol yaqinlashib kelardi. Yoshi 60 oshgan, basavlat, iyagida oppoq cho'qqi soqoli bor, boshiga Qazag'larni milliy qalpog'idan kiyib olgan. Bizga 10 metrcha yaqin kelganda otidan tushdi. Yigitlar cholga hurmat ko'rsatib turardi. Bizham sof O'zbek tilida salom berdik. Qozoq tili O'zbek tiliga yaqin bo'lgani uchun bir birimizni yaxshi tushunardik. Chol mehmon deb iliq tabassum bilan uyiga taklif qildi. Uyiham yaqin o'rtada ekan. Uyida judayam mehribon istarali kampiri bor ekan. Yaxshi kutib olib mehmonlik hurmatimizni joyiga qo'ydi. Hovlisida xom g'ishtdan urib, loy-suvoq qilingan, ustiga kiygiz solingan joyga chiqib o'tirdik. Uchalamizgaham 3 ta kosada ayron quyib berdi. Shundan so'ng yonimizga o'tirib, nima qilib yurganizni so'radi. Adashdik dedim, uyog'ini Charos bilan Gulhayo aytib berdi. Aldanganidan tortib, taksist pichoq tiragani, hullas Gulhayo bilan tunda bo'lgan ishdan bo'lak hammasini oqizmay-tomizmay aytishdi. Har gapni o'rtasida goh chol, gohi kampiri yelkamni qoqib ''ataman'' deb maqtab qo'yishardi...

Chol manga Qozoqcha qalpoq sovg'a qildi. Eshitgandim Qazaqlar kimnidur hurmat qilsa bosh kiyim sovg'a qiladi deb. Manam Gulhayo bilan Charosni tashlab ketmaganim uchun tasirlangandur. Keyin bugun mehmoni bo'lib uyida qolishimizni, ertaga yurtimizga o'tqazib yuborishini aytdi. Abet payti bo'lgan ekan. Dasturxonga kichik tog'arachada to'la qo'y go'shi va lachira non qo'ydi. Yana har birimizni qo'limizga pichoq berdi, go'shni xoxlaga joyidan kesib yeyish mumkun ekan. O'zimizham itdan och edik, qorinni to'qladik. Man chol bilan, qizlar kampir bilan uzoq gaplashib o'tirdik. Kechki ovqatga beshbarmog' qildi. Bu tavom zo'r ekan, ammo qo'lda yeyishi biroz qiyin ekan. Man chol bilan supada, qizlar kampir bilan uy ichida uxlashdi. Judayam mazza qilib uxlabman...

Ertasiga ertalab nonushtadan so'ng chol mashina chaqirtirdi. Hullas aytganiday chegaraga yaqin yerga olib borib qo'ydi, so'ng cho'ntagimga pul solib qo'ydi. Olmas edim-u, ammo rat etadigan ahvolda emasdik. Keyin rahmat aytib, yaxshiligi uchun minnadorchilik bildirib xayrlashdik. Chegaraga yaqin kelganimda pulni olib sanadim, 10 dona 20 talik dollar ekan. Postdagi askarga bitta 20 dollar bergan edim, tekshiruvsiz o'tkazib yubordi. O'tib ketganimizdan xursandman, ammo askarlarni qilgan ishidan hafa bo'ldim. Pul uchun chegaradan tekshiruvsiz o'tkazib yuborsa u qanaqasi, bu ketishda istagan dushman o'tib ketishi mumkun-ku...?

Hullas O'zbekistonga o'tib olganimizdan so'ng. Bakndan dollarlarni so'mga aylantirib oldim. Shundan so'ng Gulhayoni uyiga tashlab kelish uchun Gulistonga ketdik. Nihoyat soat 17:30 larga Gulhayoni uyiga bordik. Eshik oldida hayirlashayotgandik, birdan ko'ngli bo'shab, yig'lab bo'ynimdan quchoqlab oldi...

- Rahmat sizga Sardor aka rahmat! -derdi.

- Qo'y rahmat aytma... -deb uni yana bir bor quchoqladim.

- Gulhayo o'sha kunggi ish uchun kechir! -dedim shivirlab.

- Sizdan hafa emasman!

- Mayli xayir... -dedim.

- Hayer demang... Ko'rishguncha deng! -dedi. So'ng Charos bilanham hayerlashib oldi. Biz Charos ikkimiz Qo'qonga qaytdik. Yarim tunda uyga yetib keldik, Charosniham uyiga tashlab, nihoyat uyimga ota onam bag'riga keldim...

Xonamda yotar ekanman, bu 3 kun go'yo tushga o'xshardi, shuncha yerdan uyga kelib olganim uchun hudoga shukur qilardim. Bizga yordam bergan chol kampir uchun hudodan uzoq umir so'radim...

O'sha kunlardagi suxbatlarimizni ko'p eslayman.

Gulhayo til bilar ekan, u Raxima degan ayol ''Uyog'da tarjimon bo'lasan ko'p pul topasan'' deb aldagan.

Charos bilan keyinham ko'p duch kelib qoldim, dezayner, tuppa tuzuk chevar ekan, uni o'sha Raxima ''Sani qo'ling gul ekan, bu ishlaring bilan u yerda tez mashxur bo'lib, o'z ko'rgazmalaringni ochasan'' deb aldagan.

Gulhayo bilan Charos aytgan, Dilya va Ziyoda degan qizlarni ko'rmaganman. Ularni boshiga nimalar tushishini tasavurxam qilolmayman...

Mani bir narsa ko'p o'ylantiradi???

NIMA O'ZBEK QIZLARI SHUNCHALIK SODDA, TEZ ALDANUVCHANMI?

Ko'ngil og'ritish oson.. Dilni tig'lash xam.. Yurakni parchalash xech gap emas... Lekin bulardan keyin! QADR topish qiyin...

TAMOM...

Muallif: -MAJNUN-