Arzon dunyo - bu dunyo...

Arzon dunyo - bu dunyo...

Javohir 20 yoshda edi. Otasidan keyin uy joy, mol muk hammasini boshqarish uni gardaniga tushdi. Buni qarangki uddaburon Javohir beznez bobida, nafaqat beznes, hashamat, boylik, mayishat, kayfu safo har javhada otasini ortda qoldirdi. Mana yoshiham 30 dan oshdi. Endi chin manoda otalik burchini gardaniga oldi. Xotiniga mehribor, bergan azoblari uchun uzur so'raganday. Rosa foxishalarga ilashib xotiniga azoblar bergandi. Endi ancha quyilib qolgan. Kechagina yolg'iz ukasi Ibrohimni uyladi. Unga birga o'qigan, sevishgan kursdoshi Nodira ismli qizni olib berdi. To'yni shu qadar dabdali qilib berdi, do'stu-dushmanni ham lol qoldirdi...

Man bugun go'shankadan chiqgan kelinchak. Hovli o'rtasiga o'rnatilgan yer ayvonchada o'tirgan. Yoshi 80 yoshga yetgan buvisiga salom qildi.

- Ko'p yashan, baxtli-taxtli bo'ling! -keyin onasiga salom qildi.

- Baxtli bo'ling qizim! -kelinchak so'rini chetida turgan osvini va qayni akasi Javohirga salom qildi.

- Baxtli bo'ling! -Nodira yuzidagi yopinchigini olgach. Hamma choy quyib uzata boshladi. Ana o'sha payt Javohirni tanidi va g'alati bo'lib ketti. Javohirku allaqachon bu qiz o'sha ekani bilgan. Shuni uchun nim tabassum bilan qarab turardi...

5 YIL AVVAL

Nodira ota onasidan keyin yetim qolgan. Yolg'iz suyanchi buvisi, aksiga olib buvisiham tez-tez betob bo'ladi. Maktabdan kelgach uyida buvisi bilan pishiriq, qish kunlari to'rt, tayorlab sotadi. Yon qo'shnisi bor, Aziza yolg'iz o'zi yashaydi, bittagina 3 yashar qizi bor. Bu aktirisalarday hurluqo ayolning, uyiga tez-tez xar-hil mijozlar kelib turadi. O'sha kunlari Aziza 3 yashar qizchasini Nodiraga tashlab chiqadi. Nodira tabiyatan bolajom bo'lgani uchunmi, bazida 2, 3 kunlar olib qoladi. Azizani hushiga kelib holsa hop-hop, kelmasa bir ikki haftalab qolibham ketadi. Bir safar naqt o'ng besh kunda olib chiqib ketgandi. Bir tarafdan yaxshi enagalik qilganiga pulham oladi. Azizani qo'li ochiq...

Bir kuni Aziza bolasini Nodiranikiga olib chiqib qo'ygan edi. O'zi esa nozik mehmonini oldida edi. Kechqurin bo'lgan Nodira radioda ashulla eshitib, ertangi pishriqlar uchun hamir qoriyntgan edi. Shu payt radioda bir qo'shq yangradi. Nodir shu qo'shiqqa ovunib qoldiyu o'yinchoq o'ynab o'tirgan qizchaga etiborsiz qoldi. Qarasa qizcha tugmachasini uzib olibdi... Yana bir tugmacha yo'q... Qo'rqib ketti yutib yurgandur deb.

- Asalim buni nima qildiz? -bolani avrab so'radi. Bolalik qilib aytmadi. Nodira qo'rqib buvisini chaqirdi.

- Buvijon tugma yutvordi!

- Bor qizim kirib, Aziza opang ayt! -Nodira kech bo'lganiga qaramay yugurib Azizani uyiga kirdi. Chiroq yonuq turgan honaga yugrib kirdi.

- Aaaay ahhhh ahhi? -deb begonana odamni ustiga o'tirib turayotgan Azizani ko'rdiyu taqqa to'xtadi. Oyog'i qatib qolganday qimirlata olmay qoldi. Huddi qulog'i ham garangday Aziza gapirgan gaplarni eshitmadi. Faqatgina o'zi tarafga kelayotgan yalang'och erkakni ko'rganda o'ziga keldi va ortiqa qaytib yugrib chiqib ketdi.

- Jonim kim bu? -dedi shirakayf mijoz Azizaga qarab.

- Qo'shni qiz, yetimcha sag'r! Endi hammaga ovoza qilmasa bo'ldidi! -deb dung'ullab yana mijozni qo'yniga kirdi. ..

Buyog'da Nodira, haliham o'ziga kelolmas, o'ychan ahvolda buvisini oldiga kirdi.

- Voy qizim qaramabsanda, qara tug'machani cho'nchayiga solvobdi, o'takami yording! -deb kuldi.

- Haa! -dedida yana hamir qilishda davom etti. Qo'li hamir mushlaydiyu o'y hayoli Aziza opasida. Endi nima bo'ladi, ko'zlariga qanday qarayman. Kirmasam bo'larkan. Endi uyalib ketyabman...

Buyog'da Aziza mijozi bilan chala qolganini tugatib bir birini og'ushida yotardi.

- Jonim boyaga qizni ismi nima deding?

- Ismimi, Nodira!

- Juda ofijon ekanda!

- Yo'g'ey o'sha savilaa! -o'zini tanho deb o'ylaydigan Azizaga husni malohatda tengi yo'q, Nodirani tarifi yoqmadi. Anig'rog'i tan olgisi kelmadi.

- Uni yetim dedingmi?

- Ha, bir buvisi bor! -dedida. Hayolida Nodira bu yerda ko'rganlarini buvisiga aytayotgani tasovur qildi.

- Og'zinga siqqani beraman? -dedi mijoz. Pul daragini eshitgan Aziza hammasini unutib etiborini unga qaratdi.

- Nimaga?

- O'sha qizni ko'ndirsan, aytganingni olasan. Bir kechaga maniki bo'lsa bo'ldi!

- Ko'narmikin!

- Bitta qizni ko'ndira olmasang...

- Urunib ko'raman!...

Shu bilan ular uyquga ketti. Mijoz hurrak otib uhlar. Aziza esa turli rejalar tuzardi, agar keyingi haftadagi o'zi hizmat qilishi kerak bo'lgan ziyfatga Nodirani olib bora olsa edi. Zo'r kim oshdi bo'lardi, haqiqatdan Nodirani bir kechaga olish uchun u boyvochchalar pulni ayamaydilar. Ey o'l hurak otmay bu galvars qancha berardi. Yonidagi mijozga nafratli qarab qo'ydi va u ham uquga ketdi...

Ertalab mijozni kuzatgach, uyvinib taranib egniga qimmatbaxo halatini kiydi cho'ntagiga bir pochka 1000 talikni solib oldi. So'ng qizini olib chiqish baxonasida, Nodirani oldiga kirdi. Kampir bilan samolashgach, Nodirani maktabga ketish uchun tayorgarlik ko'rayotgani bilib darov xonasiga kirdi.

- Nodi, Nodi shuyerdamisan?

- Aziza opa! -kechagi voqiyadan uyalib yuzi qizardi.

- Nodi kechagi voqiya...

- Kechring Aziza opa uzur...

- Bo'ldi hijolat bo'lma, u kishi bilan turmush qurmoqchiman, hali nikoh o'qitmadik. Shunga hechkim bilmay qo'yaqolsin-aaa! -deb aldadi.

- Haa, haa opa hechkimga aytmayman?

- Hatto buvinglaram yana man haqimda...

- Yo'q opa buvimgaham aytmayman!

- Unda mana-buni ol! -deb pulni berdi.

- Yo'q opa keraymans, shundog'am aytmayman! -dedi rat qilarkan hijolat tortib. Aziza kuldi.

- Bu pul qizimga qaraganing uchun, vooy singlimay nima deb o'ylading! -asta qarmoqqa ho'rak ildi.

- Opa kup-ku?

- Olaver sanam singlimdaysan, yordam kerak bo'lsa tortinma. Yetsa molim yetmasa jonim singlim!

- Rahmat opa! -deb pulni olmay qaytardi. Lekin Aziza qo'yarga qo'ymay pulni berib, qizini olib uyiga qaytar ekan. Ichida o'yladi, Nodira o'lsaham ko'nmaydi, hom hayol qilybman. Bu qizga ovora bo'lmay degan qarorga keldi...

Bu orada ikki hafta o'tti. Aziza kechquringi ziyfatga tayorlanmoqda. Shu payt eshing qo'ngirog'i chalindi. Borib eshikni ochdi. Eshik oldida Nodira turardi.

- Kel Nodi!

- Bir iltimos bilan chiqgandim Aziza opa!

- Qanday iltimos? -dedi. Nodira ming hijolatda bosh edi.

- Buvim kasalxonaga tushib qoldilar...

- Voy sho'rim, o'zlari tuzukmilar?

- Buyraklaridagi tosh bezovta qilib, hushlaridan ketib qoldilar, hozir aperatsiya qilishyabdi. Shunga ertaga aperatsa haqqini berish kerak edi!

- Aperatsa haqqi qancha ekan?

- 100 dollar!

- Voy manda buncha pul yo'q!

- Qancha bo'lsa ham agar imkoniz bo'lsa...

- Voy asalim bugun ziyofatga bormoqchi edim ishlatib qo'ygandim!

- Uzur opa! -Nodira ortiga qaytdi. Ammo Azizani hayoliga o'sha o'ylagan narsi keldi.

- To'xta ichkariga kir! -deb uyga olib kirdi.

- Nodi, asalim manda pul yo'q-ku, ammo qayerda olishni bilaman o'zing istaseng aytaman! -deb shufhali qaradi.

- Qanday!

- Bir kishi bilan... Anaqa qilasan keyin man undan aytga pulingni olib beraman!

- Siz... Opa mani... Yo'q yo'q keraymas opa man...

- Qo'rqma asalim bu bir taklif holos, faqat bir kechaga, bo'ldi sani tinch qo'yadi, buvingni yaxshi ko'rasanmi o'zi?

- Ha, ammo man...

- Qizligim demoqchisan uni yo'lini keyin man sanga o'rgataman!

- Yo'q opa, man kettim! -Nodira o'rnidan turib chiqib ketdi. Aziza bo'lsa shunday o'lja qo'ldan chiqganiga afsusda qoldi...

Oradan yarim soat o'tgach, yana eshik qo'ng'irog'i chalindi. Aziza eshikni ochganda Nodira edi.

- Keldingmi?

- Manga pul kerak, rosdan beradimi 100 dollar!

- Man ko'ndirishga urunaman, agr kam bersa o'zim qo'shib beraman! -dedi. Assila 4, 5 ming olsam bo'ladi deb ichida suyundi.

- Qachon boraman!

- Avval kiyinib olasan?

- Xozir uyga kirib kiyinib chiqaman! -dedi Nodira.

- Asalim o'zim kiyintirib qo'yaman! Keyin sochingniham turmaklash kerak!

- Nima uchun?

- Asalim qoydasi shunday, hatto ich kiyimlaringniham alishtirasan, o'zim beraman! -dedi. Uyiga olib kirdi va bir shikaf kiyimlardan Nodiraga yarashadigan ko'ylaklarni tanladi. Nodirani yechintirdi, erkaklarni dod degizdiradigan darajadagi jimjimador ich kiyimlar berdi. Nodira:

- Nima uchun kerak? -degan javobiga javoban.

- Yaxshi bo'ladi! -deb qo'yaqoldi. So'ng salonga borishdi. Kechki soat to'qqizlarga yaqin ziyofat bo'layotgan dachaga bordilar. Ichkariga kirar ekanlar, Aziza o'ylardi mani surpirizimdan hammasi lol qoladi...

Ichkariga kirdilar, arabcha ashulla baralla yangrardi. O'rtada ikkita qiz ich ko'ylakda arab raqsiga o'ynardi. Nodira qadamini sekinlatdi.

- Aziza opa qo'rqyabman!

- Qo'rqma asalim man yoningda bo'laman, ortimdan yur! -dedida atayim balant ovozda salom berdi. Bu bilan man opkelgan gulni ko'riylar deganday. Hammani qo'g'rchoqday kiyinib olgan gulg'uncha Nodiraga tikildi. Katta kichik yigitlarni sulagi oqdi. Aziza va Nodira stulga borib o'tirishdi. O'zi bir ikkitasi bu qizga ega bo'lish uchun Azizani oldiga imlab chaqirdi...

Bir chetta kayfini surib o'tirgan Javohir qizdan ko'zini uzmasdi. U o'yladi munchalar nozanin bo'lmasa, bunday davralarga endi kirishi shekili. O'zini chetga olib havotir va qo'rquvda o'tiribdi. Qo'lidagi qadahini oldida asta qiz tarafga bora boshladi. Azizi o'ylagani bo'ldi, birinchi bo'lib davrani eng boy tanti yigiti ho'rak tomonga bormoqda edi. Aziza tez kelib Nodirani yoniga o'tirdi.

- Assalom alaykum Javohir aka! -deb suzuldi.

- Ha, Aziza qalaysan! -dedida unga qaramay Nodirani yuziga termuldi. Nodira yuzini yerga qaratib salom berdi.

- Javohir aka bormay qo'ydiz? -Aziza Javohirni o'ziga qaratdi.

- Sani oldingami, allaqachon chirib bo'lgansan-u Azizaa! -deb xoxolab kuldi. Aziza bu odamni jaxlini chiqarish yomon oqibatga olib kelishini bilardi. Shuni uchun uyam kulib qo'ydi.

- Bu gul g'unchani qayerdan topding? -dedi Azizaga qarab.

- Topdimda sizga yoqdimi? -dedi Aziza. Nodira bo'lsa bunday gaplarni eshitib uyatdan o'zini qo'yarga joy topa olmasdi. Javohir kuldida qo'lidagi qadahdan bir ho'plab oldi va barmog'ini uchi bilan Nodirani iyagidan ko'tarib yuziga qaradi.

- Yoshing nechada?

- 18, 18... Javohir aka 18 da! -dedi yonidagi Aziza jilmayib.

- Qizaloq necha yoshdasan? -dedi. Nodira bir Azizaga qarab oldi.

- 18 -da! -dedi.

Javohir yana kuldi va birdan qo'lidagi qadahni yerga urdi.

- Yoshing nechada? -dedi Nodirani iyagidan qattiq ushlab majbur ko'ziga qaratib. Nodira qo'rqib ketti.

- 15, 15-da! -dedi. Atrofdagi hamma ularga qarab turardi.

- Nimaga bu botqqa botmoqchisan pulga qiynalib qoldingmi? -dedi. Nodira qo'rquvdanmi yo uyatdan ko'zidan yosh oqa boshladi. Javohir Azizaga humrayib qaradi.

- Qizni qanchaga ko'ndirding?

- 4 ming! -dedi. Nodira Aziza opam nima deyabdi deb unga bir qarab qo'ydi.

- Ey BU DUNYO ARZON DUNYO! Maaa ollll! -deb o'rtaga bir pochka 100 dollarni tashladi.

- Olda uyinga jo'na! -dedi Nodiraga qarab. Azizani ko'zi chiqib ketay dedi 10 000 dollar pulni ko'rib. Atrofdagilar ham hayron edi. Avvallari qizlarni ko'rsa darov to'shakka tortadigan, pulni ayamaydigan yigit. Bugun bir begona, buni ustiga olmasday go'zal qizni...

- Javohir aka bu katta pulku? -dedi Aziza pulga qo'l uzatib.

- Tegma... Ho'y san olda, uyinga jo'na! -dedi Nodiraga qarab. Nodir pullar ichidan bittasini sug'rib oldida to'rt buklab oldi.

- Ol qolganiham!

- Yetadi! -dedi pichirlab.

- Olll-ll-l-l-l...! -deb o'shqirdi. Nodir bu pullarni oldida o'rnidan turdi. Azizani ko'zlari olayib Nodirani ortidan bormoqchi edi. Javohir Azizani harakatini ko'rdiyu, bu makkora bu sodda qizdan pullarni olib qo'yadi deb o'yladi va Azizani oldiga chaqirdi.

- Kel o'tir! -deb tizzasiga ishora qildi. Aziza Javohirni tizzasiga o'tirar ekan, alam bilan Nodirani ortidan qarab qoldi...

Javohir narroqda turib jim kuzatayotgan shofyori ham ahranasi bo'lgan barvasta yigitni imlab chaqirdi. Yigit yugib keldida Javohirga quloq tutdi.

- Bor, boyagi qizni gart yuqtirmay, uyiga tashlab qo'y! -dedida o'zi Azizani labidan bir o'pdi va olib yotoqqa kirib ketti...

Erta tong hamma bosh og'riqdan o'tiribdi. Shu jumladan Javohir ham oldiga ahranasi keldi va bir dasta pullni uzatdi.

- Bu nima?

- O'sha qiz bervordi!

- He, ahmoqqq! -deb kuldi.

- Shef... Yana u uyiga bormadi!

- Qayoqqa bordi?

- Kasalxonaga!

- Nima uchun?

- Buvisi kasalxonada ekan! -dedi. Javohir o'yladi, negadur bu qizni singlimday bildim. Unga nisbadan hech qanday xir bo'lmadi. Faqatgina achinish nima uchun?

- Bu pul o'zingga ol, o'sha qizni tanib qoldingmi?

- Ha!

- Unga o'sha qizga yordam ber!

- Qanday? Shef...

- Qanday... Aqlini ishlat borib doktrlarga pul ber yaxshi qarasin! -dedi...

Mana yillar o'tib o'sha qiz o'ziga kelin bo'ldi. Javohir turgan yerida o'sha voqani bazi yerlarini eslaydi! O'sha kuni diliga solgan ekan, bir qizni botqoqdan qutqarib qolgan edi. Nodira-ku nimani o'ylagan bu o'zigagina ayon!!!

Muallif: -MAJNUN-