Muallif: -MAJNUN- :Bir Zamonlar...

Bir Zamonlar...

Qadimgi Aqsikent... Huftondan keyin bong ikki marta uruldi. Shu paytda Nazmi oshpazning yemakhonasida ikki kishi o'tiribdi. Shag'am lip-pillab qorang'u xonani yoritishga urunanadi. Ikki og'ayni Mirza qumorvoz va Ahmadali mirshab uzum sharobidan simirib ichishmoqda.

- Oling movlona! -deb Ahmadali bir sopol kosada sharob uzatdi.

- Bo'ladi do'stim, endi ketayli uyda bolalarim, xotinim kutib qolg'an!

- Eyy... Movlono senga havasim keladid-aaa! -deb do'stini yuziga bir termulib sharobdan xo'pladi.

Mirza qumorvoz kuldi:

- Do'stim sizga necha bor aytgandim. Uylaning... Uylaning deb!

- Jon deb uylanar eldim, lekin xozir zamon no tinch, ha deganda urush boshlanib qolmog'i mumkun Movlon... Agar o'lib ketsam u bechorani holi ne kechur?

- To'g'ri aytasiz do'stim. Ammo tunda yolg'iz yotgandan ko'ra bir dildorni qo'ynida yotg'anga ne yetur!

- Ahhh... Movlono alamimni qo'zg'adingizda, agar Xon hazlarining xotinbozlik qilinmasin deg'an qonunlari bo'lmagandamidi!

- Ha, o'sha kecha yodimda bir xorluqoni qo'ynida yotib erdim... Mirshablar bostirib kelishdi, zo'rg'a qochib qutilg`an erdim! Qishloqdag'i barcha buzuqlarni zindong'a tashladilar...

- Nimasini aytas movlono mening ham bir ovinchog'im bor erdi, ko'nglim tusag'anda borar erdim. Afsus u ham shu to'palonda surg'un bo'lg'anmish!

- Turaylig' endi do'stim qolg'anini yo'lda gaplashurmiz! -mavzu noziklashganidan Mirza xavotirga tushib atrofga qarab qo'ydi.

- Mayli turaqolaylik! -deb Ahmadali hamyoniga qo'l soldi.

- Do'stim, mayishatni haqqini o'zim to'lagayman, kecha bir davrada omadim kelg'an! -deb kuldida, hamyonidan 5, 10 ta mis tanga olib sopol kosa ichiga tashladi...

Ular shox ko'chadan qaytar edilar. Mirza piyoda, Ahmadali esa otini juganidan ushlab yetaklab bormoqda edilar. Mirza qumorvoz uyoq-bu yoqqa qarab hechkim yo'qligiga amin bo'lgach:

- Do'stim agar meni dushman demasangiz sizga bir nima aytar erdim! -u yana atrofga qarab qo'ydi.

- Ahir movlono siz meni yaqin, dildosh do'stim bo'lg'aysiz, sizdan har chand hafa bo'lmag'ayman!

- O'tgan hafta, bir yerda katta o'yin bo'lg'an erdi. Ana o'sha yerda qozini beybosh o'g'li Mamadali ham bor erdi. Kayfi oshib bir nimalarni aytib maqtandi! O'tgan yili To'ychi baqqol tog' yo'lida halok bo'lgan edi. U qurg'ur 16 yoshli Hadichabonuni nigohig'a olg'an ekan. O'limidan keyin, avvalg'i xotini, bolalari juvon sho'rlig'ni sig'dirmag'an ermishlar. Hadichabonu yarim yildan buyon dalahovlida yolg'iz turarmish. Qurg'ur o'lg'an erini qumsag'anmi, Mamadalig'a paranji ortidan ko'z suzg'anmisha. Mamadalini aytishicha 2, 3 bor to'shakda bo'lg'anmishlar. Haqqini olayotg'an deganday qiluvdi. Bir omodig'izni sinab ko'rmaysizmi?

- Yaxshi bo'lur, ammo bu ish elg'a ayon bo'lsa obro'yimg'a putur yetmasmikin, o'zi yaqinda mirshablik lovozimig'a ega bo'lg'anmen?!

- Bu tomoni ham bor do'stim! Ammo tog'ga chiqmasang do'lona qayda? -Mirza yana atrofga qarab iljaydi.

- To'g'ri aytasiz movlono, bir zayifani ko'nglini ololmasak. Na qilurmiz o'zimi er yig'it deb! - Ahmadali balant ovozda gaprib yubordi.

- Seknroq do'stim, birov eshitmasin. Aks holda ikkimizham zindong'a tushajagimiz anig'! -Mirza qo'rqib do'stini tinchlantirdi. Lekin sharobning tasirida turgan Ahmadalini yuragi taskin topolmas edi. Qarib bir yilldan buyon ayol taftini hes etmagan badani qizirdi.

- Qo'rqmang movlono, men hozir sherg'a hamla qilishg'a tayorman, har qanday g'animni boshini uzushga qodirman! -Ahmadali jo'shib gapirdida, qilishini dastasidan ushlab ozgina sug'irib yana joyiga tiqdi.

- O'o'o'... Do'stim har chand ehtiyot bo'ling!

- Men doyim ehtiyotkormen. Siz undan ko'ra meng'a Hadichabonuni uylarini qayerdalig'ini ayting?

- Bekor bu gapni aytdimmi deyman do'stim... Nima rotdanham bormog' istagingiz bormu?

- Neg'a endi bo'lmasin. Hoziroq borgayman!

- Unda eshiting, Qozining uyidan to'rt hovni narida, rahmatli To'ychi baqqolning dala hovlisi bor. Avvagidan ko'rimli emas, duvorlari nurab yotibdi! Bir ko'rishda tayisiz!

- Rahmat movlon! -dedida otini egariga o'tirdi.

- Arzimaydi do'stim, ammo kech bo'lganda uyiga qo'yermu sizni? -dedi Mirza havotirlanib. Ahmadali javoban kuldi va boshini egib past ovozda:

- Bugungi tunni Hadaichabonuni hobgohlarida o'tqazmasam erkak ermasmen! -dedida otini yeldirib ketti...

Mirza aytganday Ahmadali, Hadichabonuni uylarini osongina topib keldi. Ammo darvozani taqillatib ko'p kutib qoldi.

Nihoyat ichkaridan ozoz keldi:

- Kim u?

- Men mirshab Ahmadali!

- Mullaka sizni nima yetaklab keldi, kech bo'lg'anda menikiga?

- Eshig'ni ochsang'iz aytaman!

- Mullaka uyat bo'lg'ay uyda er kishi yo'g'dur! -dedi Hadichabonu qo'rqib ovozi titrab. Ahmadalini yuragi kuyardi, ovozida judayam yosh ekanligini bilib sezib turardi.

- Aytdimku zarur ishim bor, tez eshig'izni oching! -dedi Ahmadali buyrug' ohangida.

Biroz skunatdan so'ng eshik ochilib paranji yopingan ayol ko'rindi. Ahmadali taklifni kutmay ichkariga qadam qo'ydi.

- Qanday gapingiz bor mullaka? -dedi qo'rquvini yashirib.

- Tarifu-tasrifizi eshitib, ko'nglim intiq bo'lib huzurizg'a keldim?

- Tarifimni eshitibsiz-u, turmug'a chiqg'animni eshitmabsizda? -dedi zardali ohangda. Bu pichindan Ahmadalini biroz jahli chiqdi, meni mensimayabdi deb o'ylab qo'rqitishga tushdi.

- Xon hajratlanini buyrug'i chiqg'an, sizday no poklarni jazolash haqinda! -dedi qilichini dastasini ushlab. Hadichabonu qo'rqanidan tizzalari qaltirab ketdi.

- Yolg'on gapirganlar, buhton men unday ermasmen!

- Ishonchli ayg'oqchilarimiz, xabar berdilar. Siz nima qilg'ansiz, huzurizg'a kimlar kelg'an hammasi meng'a ayon! -dedi.

- Yolg'on, yolg'on o'sha kimsalar, meni badnom qilmoq istaydur!

- Mamadali deg'an kimsaning kelg'aniham yolg'onmu? -dedi Ahmadali. Mamadali ismani eshitgach Hadaichabonu o'tirib qoldi. O'zini o'ngladida tiz cho'kib yig'lab yubordi.

- Bir qoshiq qonimdan keching mullaka. Hato qildim g'aribliq majbur qildi! -deb yig'lay boshladi. Ahmadali Hadichami yuzidagi paranjisini oldi. Haqiqatdan parivash, dildor ekanligiga amin bo'ldi. Ishi oson bitishi uchun yana biroz do'q urdi.

- Xon hazratlaning buyrug'lari bor! -dedi.

Hadichabonu kaftlarini yuziga boshib yig'lab yalindi.

- Mullaka mart yigitga o'xshaysiz. Shu safar kechiring men nodonni? -deb yalinib yolvordi.

- Mayli, aybizdan o'turman. Faqat bir shart evazig'a? -dedida Hadichabonuni bilaklaridan ushladi. Huddi hurkovich kiyikday qo'lini tortib oldi. Ahmadali yan bir bor qo'lini ushlash uchun urundi. Yana o'shanday qo'lini tortib oldi. Keyngi safar yelkasidan ushlab turg'uzib qo'ydi. Hadichabonu yig'idan to'xtab ko'z yoshlarini artar ekan.

- Qanday shart! -dedi.

- Bugun tunni sizni hobgoxizda o'tqazaman... Yuqsaa! -dedi. Hadichabonu ko'p o'ylamadi, oy yorug'ida Ahmadalini yuziga bir qarab olgach uyga boshladi. Ahmadali tashqaridagi otini ichkariga olib kirib ayvon ustumiga bog'ladi. So'ng Hadichabonuni ortidan xonaga kirdi. Xona torgina to'rida kichik xontaxta turar ustida shaxam yonaib xonani yoritib turardi. Oyog'idagi etigini yechib paygada qoldirdi, qilichini burchakka tik qilib qo'ydi. Usti boshini yechib, yaxtakli bo'lib olgach kichikkina xontaxta yoniga o'tirdi. Hadichabonu paranjisini yechib qo'ygach ovdastada suv olib kelib Ahmadali qo'liga quydi. So'ng patnisda choy, bitta non, yana mayda chuda olib kelib xontaxtaga qo'ygach o'zi Ahmadali qarshisiga o'tirdi. Ahmadali mayda chudalardan og'ziga solib olar ekan nigohini Hadichabonudan uzmas edi. Hadichabonu pastga qarab jim o'tirar ekan, har harda kiprik ostidan qarab qo'yardi. Ular gaplashishmasdi ular o'rniga go'yo ko'zlar gaplashayotganday edi. Ahmadali taxminan qay vaqt bo'lgani chamaladi. Taxminicha tong otib qoladigandan, akis holda jo'nab ketishiga to'g'ri keladi. Ahmadali shu hayoldan cho'chiganday Hadichabonuning bilagidan oldi. Hadichabonu boyagiday, hurkovich

ohudek emas. Hozir allanechuk yuvosh bo'lib qolibdi. Uning xina qo'yilgan qo'llari gulday chiroyli. Yuzlari oftob nuriday jilvali, yanoqlari olmaday qizil, boshiga qo'ndirgan, taqinchoqlab bilan bezatilgan bosh kiyimi. Ahmadalini nazarida uning nozik bo'yniga og'irlik qilayotganday tuyuldi. Hadichabonu Ahmadali ko'nglini sezganday boshkiyini pastga tushurar ekan. Shunda yoqasining bitta bog'ichi yechilib ketdi-yu, oppoq marmarday silliq bo'ynining pasti korindi. Qizil nimchasi o'n yetti yoshlik qizlardagina bo'ladigan tolma belidan quchib, qattiq ko'kraklarini mahkam chirmab turar edi. Ahmadali nimchani tugmalarin yecha boshladi. Hadichabonu hayajonlanib ketganidan, ozini oldi. Ahmadali epchilik bilan Hadichabonuni o'ziga tortdi.

- Qo'qmang mendan, men bir oshig'ingiz. Sizg'a ozor bermasmen? -dedi. Bu gapdan keyin Hadichabonu ko'zlarini yumib oldi. Ahmadali uni birin-birin kiyimlarini yechar ekan, hayajonini yashirishga urunar erdi. Ahmadali, Hadichabonuni o'zi o'tirgan o'ringa olib boshiga bolish qo'ydi. Oyoqlarini ikki tarafga kerib ustiga yotti...

Hadichabonu uyg'onib ketti, xona zim ziyo baquvat qo'llar og'ushida huddi qapqonga tushganday yotibdi. Asta o'rnidan turdi, huddi birov ko'rib turganday ko'kraklarini kafti bilan to'shdi va egniga yengil ko'ylagini kiyib oldi. Keyin shag'amni yoqdi. Gilam uzra cho'kkalab, oldi. Uyg'tib yuborishdan cho'chib, vahimadan xiyol titrayotgan nafis qo'llarini Ahmadalining choyshab ustida yotgan baquvat bilagiga qo'ydi. Ahmadalidan sharob hidi kelmoqda edi - kecha sharob ichgan ekanlar deb hayolidan o'tqazdi. Hadichabonu Ahmadalining beyg'am yotganidan ajablanib, unga tikilib qaradi. U o'zgacha hechkimga o'xshamaydi. Na anavo qari eri To'ychi baqqolga, na o'ynash bo'lishni taklif qilgan homsemiz Mamadaliga. Haqiqiy er yigit, bu oqshom uni qo'ynida o'zimni haqiqiy ayolday his etdi. Shu yotishda u tunda kelgan, qo'rqinchli mirshabga emas, hali 25 yoshga to'lmagan va bahodirona uyquga cho'mgan mart bir yigit bo'lib ko'rindi. Hadichabonu alamdan bir nafasini ichiga yutdi. Bu yigit har damda uyg'onib, ketib qolishi mumkun. Qani edi, bu yigit manga ilgari duch kelganda edi. Majburlikdan qari, to'ng'izga tegmas edim. Endi afsus, bu yigitniki bo'lolmayman, Hozir hech bir yigit juvonga uylana olmaydi. Hadichabonu kelajagini o'ylab yuragi yomon bir uvushdi. U to'satdan egilib, Ahmadalining yuzidan, ko'zlaridan o'pa boshladi. Ahmadalining kipriklari titradi. U ko'zini ochib, tepasida turgan parivashga karaxt yuz bilan bir lahza tikilib turdi. Hadichabonuning katta-katta ko'zlari xavotirlik to'yg'usidan yana ham ulkanlashib ketdi. U Ahmadalini uyg'otib yuborganidan, afsuslandi bir vaqtning o'zida uyalib yuzini burib oldi...

- Hadichabonu hozir vaqt qanday?

- Bobdod... Yaqindag'ina bong chalindi!

- Kech qoldim, jazolanishim mukun! -dedida tezda kiyina boshladi. Qilichini kamariga bog'lar ekan, hamyonini olib Hadichabonuga uzatdi.

- Bu nima?

- Kecha qiynaldim degan erdingiz. Olim endi o'zim sizg'a yordam berib tururman! -dedida Hadichabonuni qo'llariga berdi. Hadichabonu qo'lidagi hamyoni ushlagancha bosh egib turardi. Ahmadali uni chaqmoqday ko'zlariga bir qaradida, yuzidan bir o'pib tashqariga chiqdi. Darvozaga yaqinlashganda ortidan yalang oyoq Hadichabonu yugurib keldi va taqqa to'xtadi. Ahmadali savalomus unga termuldi.

- Yana kelasizmu... Mullaka? - dedi.

- Kutsangiz kelurman... -dedida chiqib otini yeldirib ketti. Hadichabonu eshikni qiyalatib qarab turar ekan, Ahmadali tong qorong'usida tezda g'oyib bo'ldi. Hadichabonu qo'lidagi hamyonni bir hidlab oldida, hayolan Ahmdalini isini tuydi. So'ng ko'kragini o'rtasiga ohista bosib...

''Ular albatta kelurlar, men kuturman'' deb jilmaydi...

Muallif: -MAJNUN-

Hikoyam yoqqan bo'lsa, yana talablar bo'lsa shunga o'xshash hikoyalar yozaman...