tungi.ru

Yetim qiz Taqdiri

Университетнинг

хукукшунослик

факультетини муваффакиятли

тугатган Фаридун шахар судида

суд

ижрочиси сифатида иш

фаолиятини

бошлади. У нафакат билимли,

балки

жуда келишган, хушсурат,

хушмуомала йигит сифатида

тезда

жамоа эътиборига тушди.

Фаридун

зиёли оиланинг ёлгиз угли. Икки

опаси Зарина ва Замира турмушга

чиккан, узларига тинч. Онаси

Зулайхо Бекжановна

университетда

домла, филология фанлари

доктори.

Отаси Ботир Акрамович ички

ишлар

сохасида мартабали лавозимда

ишлайди. Бу оила махалланинг

энг

ибратли оиласидан бири

хисобланади. Зулайхо опа айни

дамда углига муносиб киз

кидирмокда. Эх-хе, канча

кизларни

углига учраштирди. Йук,

бирортаси

маъкул эмас. Юраги "жиг"

этмасмиш.

Олий маълумотли, гузал кизга

нега

юраги "жиг" этмайди онаизор

жигибийрон. Отаси эса

хотинининг

дийдиёларини эшитиб, мийигида

кулиб куя колади.

- Овора булиб, бошингни огритиб

етти махалладан киз кидириб

юрма,

- Ботир ака хотинига маслахат

берди. - Курасан, дунёдаги энг

аклли

кизни углинг севиб колади.

- Сизга факат латифа-ю эртак

булса.

Ундан кура углингизнинг аклини

киритиб куйсангиз буларди.

Булмаса, бу ёзда хам туй

килолмаймиз. Олган сепларим

модадан колиб, куя еб кетади, -

жигибийрон булди Зулайхо опа.

- Шошма онаси, шошма. Хали туй

хам киласан. Кайнона хам

буласан.

Сабр таги фаросатли келин, -

Ботир

ака шундай деб кулимсираганча

ишига жунаб кетди...

Фаридуннинг бугунги иш куни сал

огир кечди. Асосан ёлгиз оналар

алимент масаласида шикоят

килиб

келишди. Айримлари бир огиз

гапни тушунади. Баъзилари

шунака

тили захар. Бекорга сизни эрингиз

хайдаб юбормаган экан, дегиси

келади-ю яна узини босади. Аёл

дегани ширинсуз, хушмуомала

булса-да...

Фаридун шулар хакида уйлаб,

кулидаги папкаларни тахларкан,

хонасининг эшиги такиллади.

- Киринг, мархамат...

- Ассаламу алейкум, кечирасиз

безовта килганим учун, - эшик

очилиб бир киз куринди. -

Зайнура

опамни шу хонада дегандилар.

- Ваалайкум ассалам, келинг, -

Фаридун кизга беихтиёр махлиё

булиб колди. - Ха, шу ерда

эдилар.

Боягина чикиб кетдилар. Кул

телефонларига кунгирок килинг,

топишингиз осон булади.

- Хуп, рахмат сизга, - киз

миннатдорчилик билдириб,

эшикни

ташкаридан охиста ёпди.

Эшик ёпилгач, Фаридун жойига

утирди. Кайси бир асарда укиган

сузлари ёдига тушди:

- Ана кадду ана комат. Ана хусну

ана

малохат. Сочлар мисли шаршара

дейсиз-а. Ширмой юзлари,

калдиргоч канотидек коп-кора

кошлари, шахло кузлар-у

гунчадек

кирмизи лаблар... атлас куйлакда

лов-лов ёниб туриши-чи...

муомаласи хам чиройли, овози эса

кунгирокдек экан. Нак

фариштанинг

узи-я. Бу кузлар калта юбка-ю

тор

шимларга урганиб кетгани учун

узимизнинг хонатласни куриб,

роса

кувнаб кетди. Ким экан бу киз?

Зайнура опани кариндошимикан?

Фаридун узи истамаган холда

ширин хаёллар огушига гарк

булганди...

Фаридун бу кизни яна бир неча

судхонада курди. Лекин

гапиришга

хадди сигмас, узини гулликка

солиб,

уни зимдан кузатарди. Юриш

туриши, одамлар билан

муомаласида одобли кизга

ухшайди.

Охири чидолмади. Суд раисининг

матбуот буйича котиби Зайнура

опага аста гап котди.

- Зайнура опа, янги киз ишга

келибдими? Хукукшуносликни

битиргандир-да?

- Хозир чикиб кетган сочи узун

кизни назарда тутяпсизми? -

мийигида кулди Зайнура опа. -

Юракдан урдими дейман, укажон.

- Э, опажон. Бир нарса сураб

булмайди-я? Шунчаки сурадим-

да, -

деди Фаридун сир бой бермай.

- Ёнгинамизда газета тахририяти

бор, биласиз-а?

- Ха, биламан. Шахар газетаси, -

жавоб берди Фаридун.

- Бу кизнинг исми Шахризода.

Университетда укиш билан бирга

шу

газетада корректор булиб

ишларди.

Бу йил университетни битиргач,

уни

мухбирлик вазифасига

утказишди.

Жудаям одобли киз. Шеър ва

маколалар ёзади. Мен билан

хамкорлик килиб,

судьяларимизнинг

номидан суд очерклари ёзиб,

газетага чикаради. Хали

унаштирилмаган, лекин

харидорлари куп. Углим

булганида

узим келин килардим, - Зайнура

гапларини жону дили билан

эшитаётган Фаридунга кулиб

каради.

- Хохласангиз манзилини аниклаб

бераман.

- Вой, опажоним-ей, - Фаридун

шошилганича хонадан чикиб

кетди.

Фаридун энди узгача иштиёк

билан

ишга келар, хар замонда эшикка

караб Шахризоданинг кириб

келишини кутарди. Узи билмаган

холда куну тун уша киз хакида

уйларди. У билан танишишга бир

арзирли бахона изларди. Ичидан

эса бир нидо отилиб чикарди.

- Эй, ким айтади сени шахарлик

укиган йигит деб? Кизлар билан

танишишга уста эдинг-ку! Нима

булди сенга? Шартта бориб,

танишмайсанми?

- Йук, у мен билган кизлардан

эмас.

Бу киз умуман бошкача. Ё севиб

колдимми бир куришда?

Одатдаги иш кунларининг бирида

хонасининг эшиги очилиб,

Зайнура

Шахризодани бошлаб кирди.

- Танишинглар, бу киши суд

ижрочиси Фаридун Ботирович. Бу

кизимиз эса шахар газетаси

мухбири Шахризода Негматовна.

Мухбиримиз алимент туламай

юрган

оталар хакида макола

ёзмокчилар.

Ёрдамингизни аямайсиз деган

умиддаман, - Зайнура Фаридунга

аста кузини кисиб, хонада чикди.

Йигит ва киз ёлгиз колишди...

Мана шу макола туфайли икки ёш

якиндан танишишди. Энди улар

иш

буйича гаплашиб туришар,

Фаридуннинг кизга булган мехри

ортиб борарди. Орадан икки

ойлар

утгач, Фаридун Шахризодага

максадини айтди.

- Шахризода, мен уйингизга совчи

юбормокчиман, сиз рози

булсангиз

албатта...

Йигитнинг саволи жавобсиз

колди.

Киз индамай угирилиб кетди.

Йигит

эса бу фикридан кайтмади. Кизни

безор килиб юборди.

- Фаридун ака, сизга рахмат

хурмат

учун, - кузларини ердан узмай

гапирарди Шахризода. - Лекин сиз

менга уйланолмайсиз.

- Нега? Сабаби нима? - хайрон

булди Фаридун.

- Сиз зиёли бир оиланинг

укимишли

углисиз. Ота-онангиз орзу хавас

килай, узимга ухшаган оила

билан

куда булай деб юришибди. Мен

эса

тогаси ва янгаси кулида катта

булган

бир етим кизман. Ота-онам

чакалоклигимда оламдан

утишган.

Мени бувижоним, тогажоним,

янгажоним ок ювиб, ок тараб, хеч

нарсага зориктирмай, укситмай

катта

килишди. Улар туфайли олий

маълумот олдим. Уз кизикишим

буйича газетада ишлаяпман. Бу

азиз

инсонларимдан бир умр

миннатдорман ва карздорман. Шу

утган йиллар ичида канча

йигитлар

улдим-куйдим деб уйимизга совчи

юборишди. Етимлигимни

билишгач,

сувга тушган тошдек жимиб

кетишди. Мен бундан хафа

булмайман. Тенг тенги билан.

Узимга ухшаган етим бир йигит

билан умримни богласам дейман.

Бир биримизни тушуниб, таънаю

маломатларсиз яшардик. Сиз

жуда

яхши инсонсиз Фаридун ака. Ота-

онангизни хафа килманг. Майли,

саломат булинг.

Шахризода кетгач, Фаридун

уйланиб колди.

- Бу киз бунча аклли булмаса? Хар

бир гапида олам-олам маъно бор.

Мен канча кизлар билан

гаплашганман. Лекин Шахризода

узга олам... бу киз менинг бахтим...

Фаридун куярда куймай онаси ва

холасини Шахризодани уйига

совчиликка жунатди. Зулайхо опа

у

ердан дили вайрон булиб кайтди.

Кечкурун углини ёнига утказиб,

отаси гувохлигида роса пустагини

кокди.

- Сени у кизнинг хусни кузингни

кур

килибди, бола, - жахлини

босолмасди она. - У киз гирт етим

экан-ку! Тогасини уйида

яшаркан-ку! Тугри, иболи, хаёли, укимишли

киз

экан. Сураб суриштирдик. Лекин

отаси онасини рашк килиб,

улдирган экан. Камалиб, рухий

хасталикка чалиниб узини узини

осиб улдирган экан. Нахот сен,

булажак прокурор уз

келажагингга

болта уриб, оиласини утмиши

аянчли бир кизга уйлансанг? Эс-

хушинг жойидами сени? Мени ва

отангнинг обрусини бир пул

килмокчимисан? Тогаси

мансабдор,

пулдор одам экан. Лекин бунинг

бизга дахли йук! Етти пуштини

суриштириб уйланиш керак,

нодон

бола! Карийсан, картасан, уз

наслингга тортасан, дейишган

донолар. Бу мавзуни ёпамиз. Мен

айтган кизга уйланасан, тамом

вассалам. Сиз хам бир нима

десангиз-чи, дадаси.

- Сендан утиб нима хам дердим?

Хамма гапни айтиб, карорни хам

чикардинг! - пичинг килди Ботир

ака. - Жахл отидан тушсанг, яна

обдон уйлаб курарсан. Келин

билан

сен эмас, углинг яшайди. Бойлик,

обру эса мехр беролмайди.

Углингда кунгил борлигини

унутма!

- Ойижон, - суз бошлади Фаридун.

-

Мен канча кизлар билан

учрашдим.

Бирини хаёли бойликда,

иккинчисининг орзуси чет элларга

саёхат... яна бири чет эл маркали

машина орзусида... нахот шу

кизлар

менга бахт беролса? Сиз каби

зиёли,

университет укитувчисидан бу

гапни

кутмовдим. Сиз Шахризода билан

шахсан сухбатлашганингизда

фикрингиз узгарарди. Унинг

дунёкараши кенг, Хадислар

илмидан

хабардор, кузлари маънавият

нуридан ёниб туради. Бизни

кузимизни эса бойлик, мансаб,

обру

кур килиб куйган... майли,

ойижон,

сиз айтган кизга уйланганим

булсин.

Шахризодага мажбуран уйланиб,

унинг сизнинг таънаю

маломатларингиз, зугумларингиз

остида бахтсиз булиб яшашини

истамайман. У киз бахтли булишга

хакли...

Фаридуннинг совчилари кайтиб

келишмаганидан Шахризода хафа

булмади. Лекин юраги алланечук

булди. Чунки юрагида Фаридунга

нисбатан мехр мухаббат учкуни

пайдо булганди. Яхшиям

оловланиб

кетмади. Вактида учиришди. Хаёт

эса

давом этади...

Шахризода бугун ишидан жуда

тушкун ахволда кайтди. Фаридун

уни

судхонада куриб, саломига алик

олдию хонасига кириб кетди.

Шахризода хонасига кириб, ота-

онасининг келин-куёвлик

даврларида тушган суратни

кулига

олиб, хаёлан улар билан

сухбатлашди.

- Гузал ойижоним мени, нега мени

бир узимни ташлаб

кетдингизлар?

Етимлик шунча ёмон эканми? Хар

кадамда етимлик тошига

кокиляпман. Сизларни жудаям

согиндим. Сизларни кургим, ота

оналик мехрини хис килгим

келяпти.

Лекин ношукурлик килсам, увол

булади. Тогажоним,

янгажонимдан

Аллох рози булсин.

Шу пайт хона эшиги очилиб,

хассасини тукиллатиб

бувижониси

кириб келди. Набирасини багрига

босиб, насихат килди, кунглини

кутарди.

- Узимни гузал маликам мени. Асло

кайгурма. Хадемай ок отли

шахзоданг келиб, сени бахт

кошонасига етаклаб кетади.

- Бувижон, - ота - онам бу

оламдан

нега барвакт кетишган. Балки

хакикатни айтарсиз. Мен энди

катта

булдим, хакикатни билишим

керак, -

бувисига нажот билан каради киз.

- Ох, кизим-а, - чукур "ох" тортди

буви. - Онанг хаддан ташкари

чиройли киз эди. Худди сендек.

Даданг кизимни девоналарча

севиб

колиб, совчи юборди. Буванг

нимагадир рози булмадилар.

Даданг

узи совчиликка келса буладими?

Кейин туй булди. Даданг жуда

рашкчи эди. Ойингни кучага ёлгиз

чикармасди. Бизни уйимизга хам

узи олиб келиб, узи олиб кетарди.

Хайрон колардик, шунчалик хам

рашк буладими деб. Кейин сен

тугилдинг. Етти ойлигингда ойинг

сени поликлиникага навбатдаги

эмлашга олиб боради. Кайтишда

бир синфдоши машинасида уйга

олиб келиб куяди. Кизим хато

килади, минмаслиги керак эди.

Дадангни бир ахмок жураси,

хотининг фалончини машинасида

айланиб юрувди, айтувдиму

гузаллар бевафо булади, деган

гапни айтибди. Рашк утида ёниб,

аклини йукотиб куйган даданг

хеч

нарсани суриштирмай, уйга келиб

онангни дуппослай кетади.

Баданида сог жойи колмайди

бечора кизимни. Касалхонага

олиб

бордик. Жигари каттик эзилибди.

Икки ойдан кейин бу дунёдан куз

юмди. Тоганг дадангни судга

берди.

Лекин даданг хукм чиккунга

кадар

аклдан озиб, уз жонига касд

килди. У

килмишидан пушаймон эди,

лекин

кеч булганди. Махаллада хар хил

гаплар таркалди. Огзига кучи

етмаганлар онанг номини

булгашди,

эри хиёнат устида ушлаб олибди

деган тухматларни тукиб

чикаришди.

Аллох билгучидир. Бу мудхиш

вокега сабабчи булган дадангни

жураси бир кун келиб кечирим

суради. Икки кизи хам ёмон йулга

кирибди. Битта ноурин гапим

учун

Аллох кахрига учрадим деб,

хунграб

йиглади... мана сенга хакикат

кизим...

Шахризода бувисини кучоклаб,

туйиб-туйиб йиглади.

Орадан хеч вакт утмай

Шахризодага

яна совчи келди. Фаридундан. Ха,

ха,

Зулайхо опа узи совчиликка

келди.

Орзу хаваслар билан туйлар

килишди. Фаридун ва Шахризода

бахт ва мухаббат кошонасининг

маликаю шахзодаси булишди.

Келинлик либосида ял-ял ёниб

турган Шахризоданинг миясига

куйидаги сатрлар куйилиб келди:

Етим киз келин булди,

Ёр-ёр айтинг ёронлар.

Бахт эшиги очилди,

Дуо килинг ёронлар.

Тогажону янгажон,

Мендан рози булинглар.

Онам рухи кулласин,

Хеч ёмонлик курманглар.

Етим киз бошин силаб,

Калб мехрингиз бердингиз.

Сизлардан минг розиман,

Туйларимни килдингиз.

Етим киз келин булди,

Ёр ёр айтинг, ёронлар...

Бу сатрлар кизгинанинг юрагидан

куйилиб, яна юраги каърига

сингиб

кетди... уни узидан бошка хеч ким

эшитмади... у хозир жуда бахтли

эди...

Шахризода елиб югуриб

келинлик

хизматларини адо килиб,

кайнонасининг хурматини

козонди.

Хозирда уларнинг ширинтой

угилчалари бор. Бахтимиз ва

мухаббатимиз меваси дея,

Бахтиёр

деб исм куйишди. Шахризоданинг

тогаси ва янгаси Бахтиёржонга

бешик туй килиш ташвишида

юришибди. . .

Boshqa hikoyalar