Chanqagan ayol...

Chanqagan ayol...

Uyga qaytayotib telefonda Jamila bilan iliq suhbat qurardim. Munosabatimiz asta muhabbat bosqichi tomon siljiyotganigami, shunchalik berilib ketibmanki ortimdan sharpasiz suhbatimni tinglab kelayotgan ayolni sezmay qolibman.

- Zafarbek... - Dilbar opaning, ovozini eshitib biroz dovdirab qoldim, - oyingiz uydamilar?

Qitmirona kulib, turishida bir hadik sezib yelka qisdim:

- Bilmadim...

- Siz-a-a... Bilasiz, hamma narsani bilasiz-ku?

Masxaraomuz, so‘zamonlik bilan jinjilog‘ini o‘ynaib, yelkasidan oshib turgan uzun sochlari uchini qo‘ng‘iroq qilib o‘radi. Siringni bilaman deganday chap ko‘zini hiyol qisib labini chetida jilmaydi. Oldindan hulosa qilmay, zo‘raki kulumsiradim. Orqama ketin hovliga kirib bordik. Oyim bilan Dilbar opa ko‘rishib so‘riga o‘tirishdi. Tinchlikdan umid qilib, xonamga ravona bo‘ldim. Biroq qulog‘im ding, ularni suhbatini tinglayman.

***

Dilbar opa haqida qisqacha malumot bersam. U paytlar yosh edim, qishloqqa bir yosh kelin tushdi. Oyim bilan qalin bo‘lib ketgan bu opa meni yaxshi ko‘rardi. Doyim meni ko‘rsa quchoqlab, yuzimdan o‘paverardi. Jizzaki bola bo‘lgan ekanman, birgal sonidan tishlab olibman, shu-shu ''Arsloncham'' deya erkalab, shirinliklar bilan siylaydigan bo‘lidi. O‘zim ham bora-bora, talpinadigan bo‘lib uni yaxshi ko‘rib qoldim. Biroq mahalla kuy uni unchalik hushko‘rmas edi. Sababini sal kattaroq bo‘lgach tushundin. Ikkincha ayol bo‘lgan Dilbar opa, Vali tog‘adan anchagina yosh ekanligi kamdek biroz yengil tabiyat ekan. Biroq bo‘layotgan gap-so‘z, mish-mishlani asossiz ekanini so‘zsiz isbotlab, necha yildirki farzandlari bo‘lmasada tinch yashab kelishmoqda edilar.

Er-xotinning ovunchog‘i, bir necha yil avval ochilgan do‘konlari, yildan-yilga kengayib uch, to‘rt qishloqni ehtiyojini taminlay oladigan ''Unversal market" maqomiga yetib ulgurgandi.

***

Ayni dam ularni suhbatlariga quloq tutib, men va do‘konga taluqli mavzu ekanligini tushundim. Sal o‘tib oyim chaqirib, tashrif sababini mengayam ochiqladilar. Malum bo‘lishicha, yoshiyan oltmishdan osha boshlagan Vali tog‘aga, yuk uchun qilinadigan safarlar og‘irlik qilayotgan ekan. Bundan buyog‘iga Dilbar opani o‘zi yukka borishiga to‘g‘ri kelib qolibdi. Dilbor opaga, yaqin hayrihoq oyla valiki bo‘lganim uchun, men to‘g‘ri kelar emishman. Har turli sabablarni dalil keltrishsada, asil maqsad...

Dilbar opa, o‘ttiz to‘rt yoshda bo‘lsada, farzand tug‘magani, tabiy chiroy, muntazan soya-salqinda ishlash, o‘ziga qarashga yetarlicha mablag‘i va vaqti borligi, yuz chiroyini ajinlarsiz saqlashiga, doyimiy haratchanlik esa yog‘lardan holi nozik qomotiga o‘zgacha sayqal bergandi... Hullas safarlarda, Vali tog‘ani bu bebaho gavhariga qo‘riqchi bo‘lishim kerakligini angladim.

''Dilbaring, boshingda qolsin, qari quzg‘un!''

Dilimdagi, yuzimda aks etasada tilimga chiqmadi. Rat etishga chog‘langan edim, u jinjilog‘ini o‘ynatib, sochlari uchini qo‘ng‘iroqlayotgotgani ko‘rgach, o‘yga toldim.

***

Dlbar opa, oyim bilan avvaldan bir shaharchadan bo‘lganliklari uchun qalin bo‘lib ketishgandi. O‘zini bizni oylaga yaqin olganidan, meni, singlimni o‘zi bilan olib yurishga odatlangandi. Albatda oyim ishda bo‘lgan vaqtlarda. Yoshim o‘ndan oshib bazan sho‘xlik, bazida yarashmagan ishlarga bosh suqib urushqoq, bezori degan unvonga sarovor bo‘libman. U chaqimchi, tarbiyam masalasiga aralashib har bir ishimni oyimga yetqaza boshlabdi. Albatta yaxshi niyatda, biroq bu menga yoqarmidi. Ilk segareta chekkanim, bir necha bor urushganim, dars qoldrganim, jo‘ralar bo‘lan qovun o‘g‘irlaganim... O‘o‘ooo, dadamdan qancha kaltak yedima!

''Qanjiq, chaqimchi!''

Bu haqorat, nafaqat dilimda balki bor ovozda tilimdanam uchardi. Kaltak yeganim shunchalik alam qilgan ekan, uni yomon ko‘rib qoldim. Uyga kelsa haydab yuborar, do‘koniga yordamlashgani kirmas, to‘qnashganda dung‘ullab haqoratlab o‘tardim. Biroq o‘ziga olmas, buni bolalik injiqligiga yoyib, kulib qo‘yardi. Bu holat uzoq davom etdi, ohir o‘zi:

- Arsloncham chaqimchi opangizni kechirsaniz bo‘lardi! - deb kechrim so‘rab, tug‘ulgan kunimga yangi boks anjomlarini sovg‘a qildi.

- Rahmat, sizdan xafa emasman!

Ko‘ngil qurg‘ur, orziqilgan sovg‘aga sotilib, yana inoqlashib ketdik.

O‘n uch yashar bolaman o‘sha kezlari. Maktab, sport to‘garagimdan bo‘sh vaqtlar, yana do‘konga yordamga chiqardim. Endi shirinlikka aldanmas, hizmatimga yarasha moddiy rag‘bat olardim. Qo‘lim pul ko‘rgan, boksda natijan yaxshi dimog‘im baland, kamiga ayni qo‘zg‘olish yoshida emasmanmi! Hullas jinjilog‘ viqeasi sodir bo‘ldi.

Vali tog‘a ish bilan qayoqqadir ketgandi. Dilbar opa ham yasan-tusan qilib do‘konni menga ishonib, mahalladagi xotinlar marosimiga chiqib ketdi. Tushga yaqin, hushnud kayfiyatda kirib keldi:

- Qandaysiz arsloncham?

- Zo‘r!

- Oho‘o‘o‘... Zo‘r bo‘lingda... - erkalatgan ohangda kuldi, - Savdo qanday bo‘lyapti?

- Doyimgidek...

- Yaxshi... Tushlik qilib oldizmi?

- Och emasman!

- Ha mali... Bo‘lmasa siz biroz qarab turing, men yarim soatgina mizg‘ib olayin keyin o‘rin almashamiz. Siz to‘garakizga ketaverasiz ho‘pmi?

- Ho‘p!

Dilbar opa, uyiga emas do‘kon ichidagi chog‘roq dam olish honasiga kirib ketdi.

Qoq tush vaqti, quyosh qizdirgan unda-bunda gazli ichimliklar, muzqaymoq ixlosmandlarini hisobga olmasa nafaqat do‘kon balki qishloqdaham sokinlik hukmron edi. Soatga qaradim aytilgan vaqtdan hiylagina fursat o‘tgandi. Dam olish honasiga bordim. Odatda bu yerda mendan boshqasi dam olmasligi uchun taqillatmasdan eshik ochardim. Bu safar ham odatimni takrorlabman. Eshik qoqmay xonga kirdimu, manzaradan dong qotib qoldim.

Ayni yoshlikning uyg‘onish davri, ko‘ngilda qarama qarshi jins vakillariga bo‘lgan ishtiyoqni kuchli uyg‘onishi boshlangan. Kindikdan pasroqdagi qahramon, kamina tengi yigitchalarda bo‘lganidek, biroz et olib, yelkasida qattiq mo‘yli, mo‘yna o‘stira bishlagan kezlari emasmi!

Dilbar opa, hatto oyoq kiyimi yechmabdi. O‘ringa o‘zini tashlabdiyu uyquga g‘arq bo‘libdi. Ayol kishini ifori, xonani tutib bir lahza sarhush aylab jildirmay qo‘ydi. Go‘zal qomatga yarashgan go‘zal liboslar bu ayolni suydurishga majbur aylagan bir istakni ko‘ngilga soldi. Anovi polvon kichikkina jussasini martlarcha ko‘tarib, sho‘rtigimga boshini tirab oldi.

Yonbosh yotgan ayolning, ko‘ylagining kalta etagi yanayam yuqoriga ko‘tarib, neylon kalkotkaliri oyog‘ining shaklini mukammal tarzda namoyon etgandi. Hayajondan peshonamda sovuq ter hosil bo‘ldi, biroq qattiq mushakli sonlaridan silab ko‘rishga o‘zimda jurat topdim. Neylon matoning mayinligi qo‘limga judayan hush yoqdi. Yurak urushi shunchalar tezlashib ketganidan dupurini quloqlarim eshitar darajaga yetgandi. Uning qattiq uyqydaligi ko‘nglimni salgina hotirjamlikka undab keyingi qadamga turtki berardi. Ko‘krak qismiga bo‘lgan qiziqishim biroz hissiz kechdi. Ko‘ylak ostidagi sharlarning haroratini his etmagandan keyin, rezina koptokchadan farqsiz narsa emasdi...

Endigi qilmoqchi bo‘layotga ishimni, o‘ylashni o‘ziyoq ko‘nglimda qurquv hissini uyg‘otgandi. Baribir, ochib o‘sha azoni ko‘rolmasamda shaklini his etishga bo‘lgan ishtiyoqni zo‘ridan barmoqlarmni, sonlar orasiga uzatdim.

''Uu-u-u-h-hhhh...''

Nafaqt barmoqlarm titrar, balbki hiyol ko‘zim tinganday bo‘ldi. Uyer iliq edi, ehityotkorlik bilan barmoqlarmni qimirlatar, chuqurroq botirib ayol azosini yoqimli yumsoqligini his etardim.

''Nima bo‘ldi!!!''

Qarshimda gavdasini ko‘targan ayol, zumda nimalar sodir bo‘layotganini tushungan, shuning uchunam sonlarini mahkam qisib kaftimni oyoqlari orasida qoldirib, bir qo‘li bilan, bilagimni tutib turardi. Bu ishimni oqibatidan shu qadar qo‘rqib ketdimki, ko‘zlarim tinib tilim aylanmay qoldi. Qochish esa hayolimga ham kelmabdi. Bir muddatdan so‘ng o‘zimga kelib qo‘limni olmoqchi bo‘ldim. U yanayam qattiqroq ushlab oldi. Uyalti joyida qo‘lim turgan bo‘lsada, qo‘yib yubormadi! Maqsadini tushunmasdim, birov kirib qolsa shu holatni dalil ko‘rsatmoqchimi yoki...

- Arsloncham, - asta ammo tahdidli ovoda shivirladi, - Nima qilyapsiz?

Jin ursin, o‘zimni qanday oqlayman. Pushaymonlik hissining kuchliyligidan miyam o‘ylashdan to‘xtab qolgandek edi. Bir fursatdan so‘ng qo‘limni chotidan olishga urunib g‘udurladim:

- Men faqat jinjilog‘imni qo‘yib ko‘rmoqchi edim!

''Boxonani mukammalligini qaranga! Hozir eslasan o‘zimam qotib kulaman!''

U ham shunday qildi, yuzidagi g‘azab o‘rnini istehzoli tabassum egalladi. Oyoqlari biroz bo‘shashib kaftimni olishimga imkon bo‘ldi. Ammo bir epchillik bilan qo‘lini shortigim ichiga soldiyu, jonvorga azob berar darajada changallab oldi. Mijjalarimga to‘layotgan yoshni zo‘r berib ushlab turar, ayni dam qimir etolmasdim ham.

- Keyin nima qilmoqchi ediz?

Istehzoli tabassum, qattiq tikilgan ko‘zlar qarshisida ojizona bosh egdimu, yana bir ahmoqona javob o‘ylab topdim:

- Qandayligini bilmoqchi edim!

Yuzini chetga burdiyu piq etib kulib qo‘ydi, ammo voy-yoylarib changalidagi jonvorni qattiqroq siqimladi.

- Ho‘sh... - bir qoshini asabiy uchirib ko‘zimga tikildi, - Bildizmi?

Bayagidanda battar o‘ng‘aysizlanib boshimni quyi solgan ko‘yi avval bosh qimirlatib "Ha" so‘ng bosh chayqab "Yo‘q" ishorasini qildim. Uning yuzi qulog‘im ostiga yaqinlashib, kinoyali shivirladi:

- Kattalarnikiga qiziqquncha, avval katta bo‘ling... - hadikdan allaqachon formasini yo‘qatib ulgurgan azoyimni asabiy cho‘zg‘iladi, - Manabu sabzichayam yetilib yigit bo‘lsez, to‘y qilib qizizqanizni qo‘yniza solamiz... Ho‘pmi?

Yana bosh qimirlatib qo‘ydim. Qo‘lini oldiyu, asta o‘rnidan turdi, kiyim boshini tartibga solgan bo‘ldi. Bu holatdan miyg‘ida kulayotgan bo‘lsada, mendan g‘azablanayotgaini sezib turardim.

- Ahmoq bolakay... Hali onangizga aytib, bir adabizni berdirib qo‘ymasam yurgan ekanman!

Ichimdan nima o‘tgani o‘zimga ayon, uyga qanday kelganimni eslay olmayman. Hayolni bir o‘y band etgan.

"Dadam bilsalar..."

Avvalgi uch kun og‘ir o‘tdi, keyingi haftalar biroz hadik bilan. Biroq hech kimga hech nima aytmadi. Ammo unutib yubormadi, oradan uch yarim yil vaqt o‘tgan bo‘lsada imkon bo‘ldi deguncha jinjilog‘ini o‘ynatib ustimdan hukm yuritish odatidan unumli foydalanib keladi. Shu o‘rinda sochini qo‘ng‘iroqlash haqidayam to‘xtalib o‘tsam. Fahmimcha bu yangi odat, jingalak sochli Jamilaga ishora. Bunda qanday hadik bo‘lishi mumkin dersiz?!

Jamila juda chiroyli yaxshi qiz, ammo oyisi shani bulg‘angan ayol. Erdan erga yurib, hiyonatda ushlanib, ikki oylani buzib yuborgan ayolga quda bo‘lish... Kaltakdan qo‘qmaydigan yoshdaman, ammo oyimni ranjitishim...

***

Mavzuga qaytsam: Ozmi ko‘pmi, haq to‘lash, savdo ilmini o‘rganish o‘rtaga tashlangach, men rozi bo‘ldim. Bir tomondan yaxshi qilibman. Endi, Dilbar opa meni avvaligay yoshbola ko‘rmay qo‘ydi. Katta kishiday, fikrimni bilar, maslahatlashar qunt bilan savdo sirlarini o‘rgatib borardi.

Savdoni ham, o‘zini qoydasi bo‘lib, talabgir mahsulotni qanday aniqlashu, taminotni chamalash... Bu ilmlarni bilgan kishi, har qanday savdo markazlarini boshqara olar ekan. Birmuncha oylar o‘tib savdoda tafakkurim ancha rivojlanib, do‘kon taminotini ozmi ko‘pmi o‘zim qila boshladim. Ishimdam ko‘ngli to‘lgan kezlar Dilbar opa:

"O‘zimni arslonim!" deb maqtab ham qo‘yardi. Hada, endi erkalanadigan "arslonchadan" bo‘yniga masulyat yukini ololadigan "arslonga" aylanib borayotgandimda. Bo‘ylarim allaqachon cho‘zilib, Dilbar opani ortda qoldirgan. Yuzdagi mo‘ylar sabza urib qalinlashgan, ovoz dag‘allashgan, mushaklar to‘lishib sezilib qolgan. Yigitlik hislari toblanib, fahm charhlanib uncha-muncha shamalarni, behoj qarashlaru, his-tuyg‘ularini ma'nosiga a'ql yetib qolgandi.

Orada hech narsa sodir bo‘lmasligi aniq chunki qizlar etiborini torta boshlaganimdan so‘ng, bu ayol o‘rtamizda o‘shalar to‘siq vazifasini o‘tashardi. Biroq doyimiy birgalik, oramizdagi yaqinlikni so‘zsiz anglash darajasiga olib kela boshlagandi. Bu esa, har qanday to‘g‘onlar uchun jiddiy xatarlar mavjudligini bildrardi.

"Ha..."

Qo‘qon bozoriga kelgan kunimiz. Savdo... Savdo ilmi deymuzu, uyerdagi nayranvlarni ko‘rib yoqa ushlab qolaman. Ayol kishining makri yomon bo‘ladi. U o‘z go‘zallidan savdo vaqti qanday foydalanishni biladi. Erkak shahvatini qo‘zg‘atadigan tor, ochiq sochiq kiyinib o‘ziga zamonaviy tus berib oladida, yotlab olgan turkcha, jinday ingiliz, ruscha bazan sheva iboralaridan cho‘qilab-cho‘qilab erkak sotuvchilardan savdo qiladi.

Bu safarda ham o‘zgacha kiyingan edi. Egnida oldi bezakli futbolka, bo‘yniga harir sharf rumol tashlab olgan, uzun sochlari yoyilgan, peshonasiga qora ko‘z oynak qistrib olgan. Ayniqsa oyoqlar e'tiborni o‘ziga tortadi.Oyog‘ida o‘ta baland poshnali tufli, qora rangli neylon kalkotka, etagi qisqa yupka!

So‘zlash ohanggi, jamiyat ichida o‘zini kiborlardek tutishi qadam tashlashlari! "Kettik" deya qo‘limdan ushlab, ishora o‘laro tizasi bilan tizamga turtib qo‘yishi. Avvallari uncha his etmagan allaqanday tuyg‘u ko‘nglimni bir chetida g‘imirlaydi. Go‘yoki qadamini sanayotgandek ko‘zim go‘zal oyoqlariga ketib qolaveradi.

Savdo qilayotgandik, yosh bolalar kiyimlarini ulg‘urchi sotmoqchi bo‘layotyan yigit, undan ko‘zini uzmay qaraydi. Gapirsam menga emas, unga javob qaytaradi, hadeb suhbatni cho‘zishga urunib, ko‘zi olma teradi. Ichimda bir ilon bosh ko‘tardi, bu changalzor qaridagi boylikni qo‘riqlab yotgan kobrani o‘zidek zaharli, qahrli... Janjal chiqarishga boxona topish oson ekan, sal qoldi yoqalashib ketardik.

- Sizga nima bo‘ldi? - u qo‘limdan tortqilab chetroqqa olib o‘tarkan, koyigan namo so‘zlardi, - He yo‘q be yo‘q nimaga u bilan urushyabsiz?

- O‘zini qarang qimmat aytyabdiyu! - dedim, nima javob qilishni bilamam.

- Aytsa nima? - tajubi ortib qarab qoldi, - Yaxshi narsa tikib chiqargandan keyin yaxshi narx qo‘yadida! Tavba bugun chap yoniz bilan turganmisiz? - so‘mkachasini asabiy titib, qalam olib, ro‘yxatga bir nima yozarkan, - Uffff... Narsasi yaxshi, uyog‘dayam yaxshi ketyabdi. Sal qimmat bo‘lsayam olardik... Eeey nimaga urushasiza? - dedi.

Bu vaziyatini tushuntirish uchun qancha so‘z o‘ylasam, bari ahmoqona sabab bo‘lib chiqaverdi. Ko‘nglimni bir tushunarsiz tuyg‘u qamrab, qiynalib ketdim va nihoyat etagidan salgina tortib:

- Uzunroq kiysangiz bo‘lardi... - dedim.

- Aaaa!

O‘ta ziyrak, fahmli ayol emasmi, ko‘zimga bir qarashdayoq ko‘nglimni o‘qib olgandek hayratdan, ko‘zlari charaqlab, labida tabassum qotib qoldi.

- Siz... Siz... - lablarini kafti bilan to‘sgancha, zavqlanib kularkan, yaqinroq kelib shivirladi, - Rashk qilyabsizmi?

- Bor-e-e! - qo‘lidagi qartalarni bildrib qo‘ygan qumorvozdek, o‘ng‘aysiz bir ahvolga tushib, alam bilan qo‘l siltadim, - Men mashiga yuklarni joylab turaman...

Alamimdan burnimni tishlab olsamda! Imkonsiz bo‘lgandek, bu ayol bilan turmush chorrahasida yo‘limizni tutashini orzu qilishdek bemani ish. Shundoq ekan ayni o‘n yetti bahorim gullagan vaqtida nimaga kuyinib o‘tirishim kerak? Takidlay-takidlay ancha hislarimni bosib oldim, ustimdan kulishiga sabab bo‘ladigan harakat qilganimdan o‘zimni koyib ham qo‘ydim.

***

Qo‘qonda ijara kvartiramiz bor, juda shohona bo‘lmasada tuzukkina sharoyitlarga ega. Odatda bir-ikki kun tunash, yuklarni vaqtincha saqlash, yana kundalik ehtiyojar uchun kerakli narsalarimizni olib turamiz.

Yukni bir qismini jo‘natib yuborgach, kam ketini ertangi bozorda qiladigan bo‘ldik. Kunni kech qilib kivartiraga keldik.

Kvartiramizning keng yotoqxonasida, bitta hiylagina kengroq yotoq devani, u tomonda yeg‘ma kravat, bosh tomondagi derazaga qalin parda tutulgan, oyoq tomonda esa eshiklari ko‘zgudan iborat kiyim javoni, uni yonida televizir joylashgan...

Devanda yonboshlab yotibman, bir qo‘limda telefon, telivizirda solkin ovozda, allaqanday kliplar aylanib yotibdi. Biroq hech biri menga qiziq emas, chunki ko‘zlarim kiyim jovoni ko‘zgusida.

Dilbar opa, xona o‘rtasiga yuzini ko‘zguga qaratib gilam ustiga chordona qurgancha joylashib olgan. Qo‘lida qalam, daftar, bir tizzasi ustida hisoblagich. Hisob kitob ishiga shu qadar sho‘ng‘ib ketganki, arqa oldiga qarab qo‘ymaydi. Etagi salgina ko‘tarligan, neylon kalkotka chordona qurib o‘tirishga to‘g‘ri kelmasligidan, taranglashib hiylagina shaffoflashgan, ayniqsa yerilib turgan ikki sonning orasi, ko‘zguda akslanayotgan bo‘lsada, ichki kiyim rangini bilib olish qiyin emas...

Bo‘ydoqni bunday har ko‘yga solish yaxshi ish emas. Bo‘ydoq qalbi bunday chaqinlarga dosh berolmaydi. Bir daqiqa avval tavba qilib, ikkinchi daqiqada yana ko‘ngil iliqib turaveradi.

Soatga qarab qo‘yaman 20:15! Bir soat oshdi u hamon hisob bilan ovora. Men esa ko‘zgudagi tomosha og‘ushida, hayolan qancha senariy yozib, qanchasida bosh ro‘l ijrosini o‘ynab bo‘ldim. Hademay u ketadi. U kvartirada tunamaydi, chorsuda dugonasi bor o‘sha ayol bilan kechki bozorga chiqishadi yoki mehmonxonaga boradi... Hartugul yo‘lni katta qismida, mashinani men boshqarganim uchun tiniqib uhlab olishimga imkon yaratib beradi.

- Uhhh... - ishidan ko‘ngli to‘ldi chog‘i, zavqlanib kulib qo‘ydi, - Aha, mana bo‘ldi...

Shoshib qaddimni roslab, uyatli joyimdan bo‘rtib turgan tepalikni yashirish uchun tizamga yostiq qo‘ydim va telefonga ovora kishi tusiga kirib oldim. Televizirdagi qo‘shiqqa jo‘r bo‘lgancha, javonni ochib sochiq kiyimlarni olib kravat tutqichiga tashlab qo‘ydi. Shu orada bir necha daqiqa, ishga taluqli suhbat qurdik. So‘ng u dush qabul qilishini aytib xonani tark etdi. Toki chorak soat o‘tib uning ovozini eshigunimcha yotoqda televizir ko‘rib yotdim.

- Zafar... Zafarbek!

- Ha, - hammom eshigi oldiga bordim, - labbay opa?

- Sochiq, kiyimlarimni olib keling, ularni o‘sha yerda qoldiribman...

Borib, kiyimlarimni olib, eshik oldiga keldim.

- Mana opa...

- Kiring...

Taklifdan hayron bo‘lib, eshik oldida turib qoldim.

- Shu yerdamisiz? - degan savolga yo‘talib qo‘ydim, u yanda qatiy ohangda: - Kiring, uyalmang... - dedi.

Eshikni sekin ochib ichkariga kirdim. U xiralashtrilgan dush kabinasi ortidan, ho‘l sochlarini osiltirgancha boshini chiqarib, ko‘rsatgich barmog‘i bilan qo‘limdagilarni qayerga qo‘yishimni ko‘rsatib turardi. Uning yalong‘och tanasi shaklini hira aks ettirgan oynaga qarab-qarab qo‘limdagilarni qo‘yar ekanman, kutilmaganda kiymlar orasiga berkitilgan ich kiyimni tushirib yubordim, uni olmoqchi bo‘lib boshqasini... Bir zumda oppoq rangdagi, ayollarni yuqori, quyi ich kiyimlarini ikki qo‘lda ushlagan holatda turganimni ko‘rdim. Ularni ilkis kiymlar ustiga tashladim, lekin shu tezlikdagi harakatim, issiq cho‘g‘ni ushlab olgani kishidek kulgili ko‘rinish hosil qildi.

Xonada yoqimli kulgu ohanggi jarangladi:

- Tovba, nega uyalyapsiz? Avval ayollar ich kiyimini ushlamaganmisiz?

- Yo‘q... - yuzimga jiddiy tus berdim, - Hali uylanmagan bo‘lsam!

Xonaga qaytib o‘ringa cho‘zildim. Homomdan kelayotgan tovushlarga quloq tutib yotdim. Shaldr-shuldir, kiyim yuvgich mashina, soch quritgich ovozi. Nihoyat u chiqib keldi.

- Men Shamsiya opanikiga ketyabman, siz yotib dam oling... Ha eshikni ilgichini ilmang, shunchski kuluchni burab qo‘ysangiz bo‘ldi. Sahar kelsam, sizni bezovta qilmay, o‘zimni kuluchim bilan ochib kiraveraman...

- Ho‘p...

- Ha, nonushtaga nima olib kelay?

- Himmatiz!

- Aha, ho‘p yashxi dam oling...

U ketgach menam hammonga kirdim. Bazan uning tartibli ayolligini ko‘rib, unday ayolni orzu qilamanda. Hammayoqni chinniday qilib tozalabdi. Hatto yechgan liboslarini yuvib qurutgichga ilib qo‘yibdi.

Kiyimlardan butkul halos bo‘lib, devordagi ko‘zguda biroz o‘zimni tomosha qildim. Shunda ko‘zgu chetiga qistrib qo‘yilgan soqol olgichga ko‘zim tushdi. Qo‘limga olib yaqindagina ishlatilganini sezdim. Uch qator tig‘lar oralarida yakkam, dukkam qolib ketgan mo‘ylardan, qaysi azo tozalangani tushundim. Bunday holatda bo‘ydoqni ongi reaktiv tezlikda voqeani jonlantrib yuboradi... Ko‘z oldimda, tozalangan mayin terili ayol azosi shaklini topdi, hatto azoyimni o‘sha teshikka o‘rmalab kirayotganini his edim. Chap qo‘lim, be'ihtiyot polvonni boshini siladi.

''Yo‘q, yo‘q!''

Bo‘ydoqlik kasali uyg‘onganidan tashvishlandim va chalg‘ish uchun atrofga alangladim. Endi ko‘zim qurutgichdagi sochiq orqasiga berkitilgan ayol ich kiyimlariga tushdi. Istar