Tuzoq 7 (kamolov)

Бизларни қўйиб юбораётганга ўхшамайди булар, — деди Oчил пичирлаб.

— Менам шундай деб ўйлаяпман.

— Нима қиламиз?

— Битта учириб олайлик, деб сўраб, кейин жуфтакни ростлаб қоламизми? — деди Фозил.

— Булар бизнинг айтганимизни барибир қилишмайди, яхшиси, сакраб тушиб қоламиз-да, кейин

қочамиз, — деди Очил овозига ваҳимали тус бериб.

— Шундай тезликда сакрасанг, ўлиб кетишинг аниқ. Ундан кўра, мен ҳайдаб кетаётганининг қўлини буриб юбораман. Бирон нимага урилади, кейин қочамиз. — деди Фозил.

— Нима деб валдираяпсанлар?! — деди ҳайдовчининг ёнида ўтирган барзанги орқасига бир қараб олиб. — Биз тушунмайдиган тилда гаплашмаларинг. — Хўп, — деди Очил ва Фозилни бир туртиб қўйди. Бу “бошла” , деган ишора эди. Шу ондаёқ Фозил ҳайдовчига ташланди ва унинг

бўйнидан бугди. Очил эса унинг шеригига ҳужум қилди. Бирпасда машина йўлдан чиқиб кетиб, кутилганидек, йўл ёқасидаги баҳайбат дарахтга урилди. Машина ичидагилар силтаниб, олд ўриндиқдаги икки барзанги бараварига пешонаси билан олдинги ойнага урилди. Ва ҳушидан кетди. Очил ҳам озроқ муддат нима бўлаётганини англолмай қолди. Фозилни эса жин ҳам урмаган эди. У пачоғи чиққан машинадан бир амаллаб тушиб олди-да, Очилнинг ҳам чиқишига ёрдам берди. Очил ташқарига чиқиб бироз гангиб турган палла йўл чеккасидан тош олган Фозил иккита барзангининг бошига бир мартадан уриб чиқди-да:

— Кетдик энди, — деди ва шеригининг бошидан оқаётган қонни кўриб қолди. Улар квартирасига етиб келгунларича орадан икки

соат ўзиб кетди. Юрак ҳовучлаб квартира эшигини очишди. Ҳар тугул, улар чиқиб кетиш га нидан кейин бу ерга ҳеч ким, ҳатто уй эгаси ҳам келмабди. Буюмлар кетаётганларида қандай сочилиб қолган бўлса, худди шу аҳволда турарди. Очил югуриб бориб пулнинг бор-йўклигини текширди. Бахти бор экан, қандай яширган бўлса, худди шу ҳолатда турар эди. У пулни чўнтагига солиб ортига қайтгач, Фозил га тезда бу ердан кетишларини айтди.

— Озгина дам-пам олайлик, — деди унинг гапидан норози бўлган Фозил.

— Дамни энди уйингга борганда оласан. Хотинингнинг қучоғида, — деб уни силтаб ташлади Очил. Уларнинг нарсаларни йиғиштириб олишларига ўн

дақиқадан сал ортиқроқ вақт кетди.

— Қаерга борамиз? — деди Фозил кўчага чиққанларидан кейин.

— Оляникига, — дея унга бепарво жавоб қайтарди Очил.

— Фақат ўзингникига бошлайсан-а! — деди Фозил норози бўлиб.

— Сенинг ақмоклигинг орқасидан ўлиб кетишимизга сал қолди... Оля сенинг анави алкашбашара Наташангга қараганда тузукроқ, унга ишонса бўлади. Ҳали у жой берадими-йўқми, худо билади. Фозил индамади. Олянинг уйи йигирма чақиримлар чамаси келарди. У билан Очил гул бозорида танишганди. Оля гул олиш учун шошилиб келганди-ю , аммо қайси гулни танлолмай гарант бўлиб қолганди. Шунда Очил ёрдам бериб юборганди: тугилган кунга бунақа гул олиб борса бўлади, тўйга бунақаси яхшироқ қабилида. Йигитнинг нозик дидли эканлигидан қиз унга табассум ҳадя этганча:

— Бир ҳафтадан кейин битта туғилган кун бор, унгаям ўзингиз гул танлаб берасиз, — деган эди. Бир ҳафта ўтиб қиз ҳақиқатан ҳам келди. Бу сафар вақти бемалолроқ экан, шекилли, Очил билан бирга анча вақт гул танлашди. Баҳонада иккаласи танишиб ҳам олишди. Оля Очилнинг қочиримли гаплари га муносиб жавоб бергач, йигит унинг уй манзилини, телефон рақамини олиб қолди.Орадан икки кун ўтиб Очил унга қўнғироқ қилди.

— Агар гул олиб келсангиз, сизни меҳмон қилардим, — деди Оля унга кулиб жавоб берар экан. Очил унинг айтганини қилиб борд и. Қиз ёлғиз

ўзи икки хонали уйда яшар экан. Ҳамма ёқ саранжом-саришталигидан Очил билдики, Оля кўча қизларидан эмас.

W Улар анча вақт гаплашиб ўтиришди. Очил унинг оиласи ҳақида сўради. Шунда Оля кўзига ёш олди.

— Сен (Оля уни бирдан сенлашга ўтганди) ҳеч нарсани билмаганинг учун айтаман. Лекин қайтиб бу ҳақда мендан сўрама, — деганди у, — ўзим ростовликман, бу ерга кўчиб келганимга ўн йил дан ошиб қолди. (ўшанда мен эндигина йигирмага кирган, соддагина қиз эдим. Шаҳарни яхши билмасдим. Шунга қарамасдан ишга жойлашдим. Атир-упа фирмасига. Шу ерда Паша исмли йигит билан танишиб, сўнг севишиб қолдим. Ниҳоятда покиза, ишбилармон йигит эди. У билан турмуш қурдик. Бир кун и уни ўлдириб кетишди. Нега, қайси айби учун ўлдиришди? Ҳанузгача билмайман. Шундан кейин онам менга: «Яна Ростовга қайтиб кел», деди. Лекин мен бормадим. Шу менинг қисқача тарихим. Ўшанда Очил уни нима деб юпатишни билмай гарангсиб қолганди. Ҳар тугул қиз бир қадаҳ шампан виносидан ичди-ю, дарров ўзига келди. Кейин ўр нидан туриб шўх мусиқа қўйди, Очил ни рақсга таклиф қилди. Ярим тун бўлганида эса улар битга хонада тунашди.

— Очил, — деди сумкасининг қайиши қийиб кетганидан гоҳ у қўлига, гоҳ бунисига олиб келаётган Фозил, — киритмаса қаерга борамиз?

— Наташангникига! Унинг эшиги эркак зотига ҳамиша очиқ-ку! — деди Очилнинг негадир асаби

ўйнаб.

— Бўмайди, у билан уришиб қолганман. Охирги марта уйига борсам, одам бор экан. Бўлмаса, олдиндан қўнғироқ қилувдим. Келавер, деганди. Шунча овораи сарсон бўлиб борсам, эртага кел дейди, — деди Фозил тўхтаб пешонасида пайдо бўлган терни артаркан.

— Боягина фақат сеникига борарканмиз-да, дегандинг-ку, — деди Очил киноя билан.

— Айтдим-қуйдим-да... Лекин, тўғриси, шу ерда юравериш жонимга тегиб кетди. Амаллаб кетиб олсам, қайтиб қорамни кўрсатмайман.

— Яна кел сан г, каллангни узиб олишади-да.

— Очил, — деди Фозил яна юришдан тўхтаб, —лўкиллаб кетаверамизми? Такси-пакси тўхтатайлик, қўлимнинг дабдаласи чиқиб кетди. Пиёда юравериш Очилнинг ҳам жон и га теккан эди.

Фозилнинг оғзидан шу ran чиқиши билан йўлакчадан катта йўл томонга бурилди.

— Намунча? — деди Оля Очил ни кўриб. — Вақт алламаҳалданам ўтиб кетди-ку! Пешонангни нега боглаб олдинг? Тинчликми ўзи?

— Уйга кираверайлик, кейин гапириб бераман, — деди унга жавобан Очил. Очилнинг бошига богланган матони ечиб олган Олянинг кўзи қинидан чиқиб кетаёзди.

— Ким билан уришдинглар? — деди у хавотир аралаш.

— Кейин... кейин ҳаммасини гапириб бераман, — деди Очил, — аввал яхшилаб ювиниб олай.

— Эркакларга ҳечам тушунмайман, доим ниманидир бўлишолмай юришади, — деди Оля ва Очил билан бирга ювиниш хонасига кетди. Уларнинг ортидан қараб турган Фозил шеригининг шундай меқрибон жувон топиб олганига ҳаваси келди. “ Падарингга лаънат, менга доим қаёқдагилар учрайди. Бу бўлса, мана шундай ёшгина, чиройлигина, яна меҳрибонгинасини топиб олади”. Оля “йигит”ининг чўмилишига ёрдам бериб, кейин унинг бошини бинт билан яхшилаб боглагач, дарров дастурхон тузашга тушиб кетди. Бу пайтда Фозил га чарчоқ ўз кучини кўрсатган, унинг кўзлари юмилиб кетаётган эди.

— Бор, — деди уни туртиб, покланиб қушдай енгил тортган Очил, — сенам чўмилиб чиқ. Фозил ҳам тезда апил-тапил ювинди-ю, ошхонага

кирди. Столнинг устида турган ҳали очилмаган ароқни кўриб кўзи қувнади. Очил билан Оля эса бирбирига мусичалардек суйкалишиб ўтиришарди. — Энди сизларга ҳалақит бермасдан иложим йўқ. Биринчидан, итдай очман. Иккинчидан, асабларнинг томи кетган. Озгина қизишмасам бўлмайди, — деди у.

— Сизнинг чиқишингизни интизорлик билан кутаётгандик, — деди Оля бироз жилмайиб, — ўртогингиз нима бўлганини бўлганини ҳечам айтмаяпти. “Сенга нима? — дея хаёлидан ўтказди Фозил, —

беш-бегона одам бўлса. Эртага кетади. Қоласан яна бигга ўзинг. Худди эрингдай меҳрибонлик қиласан”.

— Бунга балоям ургани йўқ. Довдирлигидан йиқилиб тушди, — деди Фозил жилмайиб.

— Айнан пешонаси билан-а? — деди киноя билан Оля.

— Индамасанг, бу кўзи биланам йиқиловради, — деди гапни ҳазилга бурган Фозил.

— Ана, кўрдингми? — деди Очил Оляга. — Шунақанги қадрдон дўстим борки, душман бунинг олдида ип эшолмайди. Бу гапдан кейин улар енгил кулиб олишди. Ароқ зумда тамом бўлди. Оля яна битта олиб келиб стол устига қўйди-да:

— Шуни ичасизлар, бўлди. Мендан бошқа сўрамайсизлар, — деди.

— Меҳмонлигимизнинг қадри шунчаликми? —

деди унга Очил.

— Маст бўлиб қолишларингни истамайман, — деб

Оля гапни қисқа қилди. Улар деярли тонг отгунча ўтиришди. Ниҳоят иккала йигитнинг ҳам кўзи уйқуга кетиб қолавергач,Фозил га қаерда ётишини кўрсатган Оля Очилнинг қўлидан етаклаб ўзининг хонасига олиб кириб кетди.

* * *

— Нималар деяпсан, Семён? Мақсадингни очиқ

айт! — деди Рустам асабийлашиб.

— Мен сенга нима дедим? Ечин дедимми?! — деди Семён ўзининг машҳур ўқрайиши билан.

— Ҳеч қачон мени бунга кўндиролмайсан. Мен

ўзимни шарманда қиладиган одамлар тоифасидан эмасман!

— Шунақами ҳали, қани бошланглар, — дея Семён йигитларига буйруқ берди.

— Фақат менинг ўлимимдан кейин мақсадингга етасан, аблаҳ.! — деди Рустам титраб.

— Бас қил! — дея бақириб юборди Анжела. Тўртта йигит аста-секин Рустамга яқинлаша бошлашди. Уларнинг башаралари бир-бириникидан хунуклашган, хаммаси иржайишарди. Анжела шу ҳолида бирдан Рустамни тўсди. Йигитлар шу заҳоти жойларида тўхташди. Зотан, ялангоч аёлнинг ёнига боришга журъатлари етмай қолганди уларнинг. Вазият анча қалтис эди. Бу томошани кўрган Семён бирдан хохолаб кулиб

юборди.

— Нақадар драматик ҳолат! Агар менга биров бу ҳақда гапириб берганида ишонмаган бўлардим. Миллиардерни қип-яланғоч аёл ҳимоя қилди. Кино, тайёр кино бу. Қўлимдан режиссёрлик иши келишини билмаган эканман. Нимага қараб турибсанлар?! — дея бақирди Семён бирдан юзи тундлашиб. Йигитлар энди аста-секин эмас, балки шиддат ила аёл ва эркакнинг устига ўзларини отишмоқчи бўлишганида:

— Тўхта! — дея ўкирди Семён. — Етади, энди йўқол ҳамманг бу ердан! Ҳанг-манг бўлиб қолган тансоқчилар бирин-кетин чиқиб кетишди. Видеокамера кўтарган йигит ҳам уларнинг орқасидан хонани тарк этди.

— Ҳазиллашдим, — деди бирдан мулойимлашган Семён, — шунчаки қалтис ҳазил қилгим келди. Бу гапдан кейин Анжела каравот устига утириб

қолди-да, ўкириб йиглашга тушди. Рустам эса асабийлашган куйи кийимларини кия бошлади. Уларнинг ҳолатини кўрган Семён тутоқиб кетди. — Ҳазиллашдим дедим-ку сенларга, нега тушунмайсанлар?! Одам бўлиб мениям ҳазиллашишим мумкин эмасми?!

— Шунақа ҳазил қиласанми?! — деди унга ўқрайиб қараган Рустам.

— Ҳа, энди ҳазил ҳам ҳар хил бўлади-да: бири унақа — бири бунақа. Шунга ота гўри қозихонами? Ундан кўра, юринглар, менинг оригинал ҳазилимни ювамиз.

— Менимча, анча кеч бўлиб қолди, — дея эътироз билдирди ҳамон ўзига келолмаган Рустам.

— Унда ҳамма уйқуга! — дея хитоб қилган Семён ортига бурилиб хонадан чикди. Елкасига халатини илиб олган Анжела Рустамнинг ёнига келиб унинг юзидан ўпиб қўймоқчи бўлганида, эркак бирдан ўзини тортди. Аёл бошини эгиб, хонани тарк этишга мажбур бўлди. Уни уй айвонида сигарета тутатганча Семён кутиб турар эди. Анжела аччиқ қилиб, у билан гаплашмасдан ўтиб кетмоқчи бўлганида, Семён қўлидан ушлаб қолди.

— Шарманда қилиб қўйиб, яна нима демоқчисан? — деди қовоғини солиб Анжела.

— Нимаси шармандалик экан? — деди иржайганча Семён.

— Анави югурдакларингнинг олдида сариқ чакалик ҳам обрўйим қолмади-ку.

— Эй-й, шуларам одамми? Керак бўлса, ҳозир оёгингни ялашади. Шуни истайсанми?

— Керакмас.

— Бўпти, буларни қўйиб турайлик. Ишлар қалай кетаяпти?

— Устимлан кулаяпсанми? — деди унга ўқрайиб қараган Анжела. — Ҳаммаёқ расво бўлди-ку. Бунга ким сабабчи эканлигини ўзинг жуда яхши биласан.

— Бўлди, дедим-ку! — дея бақириб юборди Семён.

— Бу масалага бошқа қайтмаймиз.

— Менга бақирма, мен ҳамма айтганларингни бажардим. Мендан тағин нима истайсан ўзи?

— Хўш, яна бошидан бошлаймизми?

— Рустамга имконият бериш керак. Яъни, Ўзбекистонга бориб келсин. Барибир у ердан ҳеч кимини тополмайди. Орадан қанча йиллар ўтиб кетган, — деди Анжела ўйланган киши бўлиб. Шу пайт Семённинг қўл телефон и жиринглаб қолди. У норози бўлиб телефонида ёзилган бегона рақамларга қаради. “ Ким бўлди экан?" — дея хаёлидан ўтказиб, истар-истамас телефон тугмасини босди-да, қулоғига тутиб:

— Алло, — деди.

— Шаҳар ДАН бошқармасидан қўнғироқ қилаяпмиз. Сизга теги шли бўлган машина аварияга учраган. Икки киши ўлган, — деди бегона овоз эгаси.

— Ким экан ўлганлар? Сиз менинг телефон рақамимни қаердан олдингиз? — деди ҳайрати ошган Семён.

— Ўлганларнинг ён дафтарчасида сизнинг телефон рақамингиз ёзилган экан. Сизни яхшй билганимиз учун қўнғироқ қилдик.

— Авария қаерда бўлган? — дея сўради Семён диққати ошиб.

— Петроград шоссесида, — аниқлик киритди телефон қилган одам. Семён ҳайрон бўлиб қараб турган Анжелага ҳеч қандай изоҳ бермасдан, икки йигитини олиб, шошилинч йўлга тушди. Воқеа содир бўлган жой га боргачгина, икки ўлган

йигит ҳам ўзига тегишли эканлигини кўрди.

— Бошқа ҳеч ким йўқмикин? — дея сўради ДАН

ходимларининг биридан.

— Ҳеч ким, — дея жавоб қилди у. Қаёқдаги овсар йигитларнинг бунақа иш қилиб

кетганига Семённинг ишонгиси келмасди. “ Бу ерда бир ran бўлганга ўхшайди. Уларнинг осонгина қўлдан чиқиб кетиши мумкин эмас, кимдир ёрдам берган. Лекин ким? Жонимга тегиб кетди. Ҳар хил қаланғиқасанғиларнинг оёғим тагидан чиқавериши. Ҳаммасини қираман. Биттаям қолдирмайман” , — дея хаёлидан ўтказиб, машинага минди у ва йигитларига икки савдогарни топишни буюрди. Ҳаддан зиёд чарчаган Семён уйига келди-ю, тўшакка ўзини ташлаб, қотиб ухлаб қолди. Тушга яқин уй гонга ни да эса, уни бир дунё муаммолар кутиб турар эди. Савдогар йигитлар ҳеч қаердан топилмаган. Анжела билан Рустам Ўзбекистонга учиб кетишган. Семён бу хабарларни эшитиб, бошини чангаллаб қолди.

* * *

Семён уйдан чиқиб кетгач, Анжела яна Рустамнинг ёнига кирди. Эндигина кўзи уйқуга кетган Рустам ёнига жувоннинг қайтиб кел га нидан тутоқиб кетди.

— Тинчлик борми-йўқми? — деди у ўрнидан туриб ўтираркан.

— Бу сафар сени кўп безовта қилмайман. Олдингга кирмасам бўлмасди, тўғриси. Эртага эрталаб сен билан Ўзбекистонга учиб кетамиз. Ҳозиргина Семённинг яна битта муаммоси чиқиб қолди. У шу масала бўйича кетди. Энди қачон келишини худо билади. Ҳозир ҳеч кимга кетаётганимизни айтмаймиз. Аэропортда танишим бор. Боришимиз билан чипта тўғрилаб беради. Илтимос, ўжарлик қилма, — деди шоша-пиша Анжела. Рустам бироз ўйланиб, жувоннинг гапида жон борлигига амин бўлгач, рози бўлди.

давоми бор