Killer 5 (kamolov) copy (3-bet)

so'rashgan bo'lib stol atrofiga o'tirishdi. Xursand aka xizmatchiga “Zo'r” degandek ma'noli ko'z qisib qo'ydi-yu, Valiga yuzlandi.

— Xo'sh, Valijon, manavi ayollarning qay birini tanlaysan?

— Men unaqa narsalarni bilmayman. — norozi to'ng'illab qo'ydi Vali yerdan ko'zini uzmay. — Yaxshisi, menga miltig'imni bering!..

— Vey, haliyam o'sha miltiqni esingdan chiqarmadingmi? Nima qilasan uni? Boshingga urasanmi?..

— Otishni o'rganardim.

— Otishni o'rganmoqchi bo'lsang, senga boshqasini oberamiz, to'g'rimi Samin?..

Xursand akaning o'ng biqinida o'tirgan barvasta yigit bosh irg'adi.

— To'ppa-to'g'ri. Ana, do'kon to'la miltiq. Istagancha otaverasan.

— Hoy, G'ani!.. — Xursand aka derazadan boshini chiqarib baqirdi.

— Labbay, xo'jayin!

G'ani deganlari haligi ozg'in xizmatchi ekan. Ko'z ochib yumguncha xonada paydo bo'ldi.

— Bor, bolani hovliga opchiq! Bir aylanib kelsin!..

— Xo'p bo'ladi! Qani, yur-chi, yaxshi bola!..

U aravachani yetaklab hovliga olib chiqdi. Vali osh pishayotgan qozon atrofida biroz uyoq-buyoqni kuzatgan bo'ldi. Xayolida esa, hamon tortib olingan miltiq aylanardi.

— Amaki, haligi miltiqni qaerga yashirdingiz? — asta so'radi xizmatchidan.

— Sen uni nima qilasan?

— Menikiydi. Anavilar tortib olishdi.

G'ani aka kulimsirab Valining tepasiga keldi.

— Sen bunday gaplarni gapirmagin, bolam! Bular kim ekanini bilasanmi?

— Bilmayman.

— Ana, ko'rdingmi? Agar sal ortiqcha gapirsang, o'ldirib yuborishdanam toyishmaydi.

— Amaki, o'zi kim ular? — qiziqsinib so'radi Vali.

— E, ular… Qimorbozlar. Hozir osh yeb bo'lingach, qarta suzishni boshlashadi. Ja katta o'yin bo'ladi. Hali qarab tursang, bu yerga kazo-kazo odamlar kelishadi. Indama!.. Og'zingni yumgin-u, jim o'tiraver!..

G'ani aka boshqa gapirmadi. Oshni damlab, o'choqdagi olovni pasaytirdi-da, stol ustidagi aroqlardan ikkitasini olib ichkariga chopdi. Vali bo'lsa, hovlilarni tomosha qilish ilinjida aravachasini oldinga g'ildiratdi.

***

Qancha vaqt o'tdi bilmaydi. Ichkarida to'satda shovqin-suron eshitildi. Xursand akaning bo'ralab so'kingani, ayol kishining uv solib yig'laganini eshitgan Vali hushyor tortdi. Har ehtimolga qarshi darvoza tarafga borib bir burchakda qisinib o'tirdi…

Oradan ikki-uch daqiqa o'tdi yo o'tmadi. Eshik ochilib ichkaridan Nozanin uchib chiqdi.

— Padaringga la'natlar! — yig'i aralash sochlarini shosha-pisha turmaklarkan, xona tomonga o'girilib so'kindi u. — Xudoyo, baloga yo'liqqin, hezalak!.. Erkakman deb yuribsan-da senam!..

Vali ayol kimni so'kayotganini tushunmasa-da, bu holat unga juda qiziqarli tuyular, janjal tashqarida davom etib qolishidan umid qilardi.

Afsuski, ichkaridan hech kim chiqmadi. Nozanin uyoq-buyog'ini to'g'rilagan bo'lib darvoza oldiga keldi-yu, bir burchakda qisinibgina o'tirgan Valini ko'rib taqqa to'xtadi.

— Ha, jonim, nega bu yerda o'tiribsan? — muloyimlik bilan so'radi u. — O' seniyam anavi marazlar xafa qilishdimi?

— Yo'q, o'zim… — deya javob qildi Vali ayolga hayrat aralash tikilib. — O'zingiz-chi?..

— Menmi?.. E, meni qo'yaver!.. Qismatim qursin… Peshonamga shu kunlar yozilgan meni…

— Kaltaklashdimi?

Nozanin javob berish o'rniga Valining yelkasidan tutdi.

— Menga qara, bular yomon odamlar. Sen bu uyda qolsang, xor bo'lasan. Yur, seni o'zimminan opketay!..

— Qaerga?

— Uyimga. Ikkalamiz maza qilib yashaymiz.

— Xursand amaki urishsa-chi?

— Urishmaydi. Hozir ular qimor o'ynashyapti. Tez ko'chaga chiqamiz-u, taksi ushlaymiz…

Vali bir muddat o'ylanib qoldi. O'ziga ham bu hovli negadir yoqinqiramagandi. Ayniqsa, ichkiliklarni, erkaklar qimorboz ekanini eshitgach, qo'rqa boshlagandi. Mergan akanikidagi voqea takrorlanishini ko'z oldiga keltirib nima qilishini bilmay turgandi…

Xo'sh, nima qilsin? Ayol bilan ketaversinmi? Keyin nima bo'ladi?.. Miltiq-chi?..

Ana shu narsa esiga tushib Nozaninga umid bilan tikilib so'radi:

— Miltig'im qolib ketadimi?

Ayol hayron bo'ldi.

— Qanaqa miltiq, bolajon?

— Xursand amaki miltig'imni tortib olib qaergadir yashirib qo'ydi. Qaytib bermadi.

— Rostakam miltiqmi?

— Ha, o'qiyam bor edi.

— Qo'yaver, agar men bilan birga yashasang, undanam zo'rini sotib olamiz.

— Unaqangi haqiqiy miltiqni sotishmaydi-da!

— Nega sotishmas ekan? Sotishadi. Pul bo'lsa, hamma narsani sotishadi. Yur, vaqtni o'tkazmaylik! Hozir anavilar chiqib qolishsa…

— Bo'pti, ketdik!

Vali tavakkal ayolning ketidan ergashdi…

Nozanin Sirdaryoning qaysidir tumani markazida oddiy kvartirada yasharkan. Yetib kelib eshikni taqillatishlari bilan eshikni o'n sakkiz yoshlar atrofidagi bir qiz ochdi.

— Nigora, yaxshi o'tiribsanmi? — ichkariga kiriboq qizni savolga tuta ketdi Nozanin. — Hech kim meni so'ramadimi?

Qiz bir Nozaninga, bir aravachada o'tirgan Valiga tikilib javob qildi.

— Gulistondagi mijozlar kelishdi.

— Xo'sh, nima deyishdi?

— Hech narsa. Ikki kishi kelishgan ekan. Narigi domdagi Husniyaniyam chaqirib chiqdim.

— Xafa bo'lishmadimi ishqilib?

— Xafa qilib o'libmanmi, opa? Bilasiz-ku!..

Vali hech narsaga tushunmadi. Ular nima haqida gaplashishyapti, qanaqangi mijoz… Unchalik e'tibor ham berib o'tirmadi… To'g'risi, bu uydan kelayotgan shirin atir hidi dimog'iga yoqib qolgandi. Nozaninga bildirmasdan to'yib-to'yib nafas olardi, xolos…

— Voy, bolajon, seni ichkariga kir ham demabman-ku, esim qursin!

Nozanin xijolat tortib aravachani zalga yetaklab kirdi…

Xona unchalik bezatilmagandi. Bir burchakka televizor, narigi tomonga divan qo'yilgan. O'rtada stol. Lekin Xursand amakinikidagi kabi usti noz ne'matlarga to'la emas. Patnisda non, qand-qur solingan idish-u, choynak…

Shunga qaramasdan, Valiga bu yer ma'qul tushdi. Ayniqsa, hech kim yo'qligi, bemalol televizor ko'rishi mumkinligini yurakdan his qilib chehrasi ochildi.

— Qani, Nigora, tanish, bu Valijon! — dedi qizga o'girilib Nozanin. — Endi biz bilan birga yashaydi. Juda epchil, ishbilarmon bolaga o'xshadi. Olib kelaverdim.

— Opa, ertaga qaytishingiz kerak edi-ku! — Nigora Nozaninning so'lg'in yuzlariga termuldi. — Nega ko'zlaringiz qizargan?

— Qo'yaver, keyin aytib beraman. Oldin bolaning qornini to'ydiraylik!..

Shu kecha Vali odamlardek yumshoq divanda uxladi. Havo aynigan bo'lishiga qaramay, oyog'i ham dard qilmadi…

Tush ko'ribdi. Nozaninning kvartirasiga onasi oppoq kiyimda kelganmish… Ha, u shundoq Vali yotgan divanning bir chetida o'tirarmish…

Nuqul yig'lab uni turg'azmoqchi bo'larmish…

— Yur, seni tashqariga chiqazib yuboray! — deya yalina boshlabdi ona Vali ko'zlarini ochib o'rnidan turib o'tirgach. — Bu yerlar senga harom! Men bir umr fohishalik qildim, yetar! Endi sening ham bu yo'lga kirib ketishingni istamayman… Chiq, uydan chiq!..

Vali kimningdir turtkisidan uyg'onib ketdi…

Yo'q, turtayotgan onasi emasdi. Nozanin ekan. U xuddi kechagiday ko'kraklari, sonlari yarim ochiq holda jilmayib turar, bir qo'lida ikkita banan ushlab olgandi.

— Kel, seni yuvintirib qo'yaman! — dedi u hamon jilmayib. — Keyin manavi bananlarni yeb olasan. Banan yeganmisan hech?..

Vali indamadi. Bunday mevani birinchi marta qaerda yegani esida edi…

Lekin hozir bu haqda gapirishga uyaldi…

***

Vali Nigoraga negadir yoqinqiramadi. Ayniqsa, Nozanin uni hojatxonaga olib kirib chiqishni aytganda… Jon-poni chiqib ketdi. Kesilgan, ustiga ustak burishib qolgan yarimta oyoqlarini ko'rib ko'ngli ag'darilayozdi. Faqat xo'jaykasining g'azabidan qo'rqib indamadi. Keyinroq yotig'i bilan tushuntirib bolani haydab yuborishga ko'ndirishni lozim topdi…

Bolaga ham bu yarim yalang'och, shartaki qiz yoqmasdi. Har gal sovuqdan-sovuq gaplarini, turtkilarini eshitganda yeb qo'ygisi kelib ketardi.

“Qaniydi miltig'im bo'lsa-yu, shu qanjiqni otib o'ldirsam…” deb xayol qilardi…

Nozaninning o'zi ham oradan ikki kun o'tgach, o'ylab qoldi. Xo'sh, nega sudrab keldi bu cho'loq bolani?.. Tashvishi kammidi?.. Ikki kundan beri bu boladan zarar ko'rsa ko'rdiki, biror foyda topgani yo'q. Kiyimini yuv, ovqat ber, hojatxonaga ko'tarib kir… Mijozlar ham shu kunlarda sovib qolgandek… Yo'q, bunaqada xonavayron bo'ladi. Yaxshisi, bu bolani biror yerga oborib qo'ygani ma'qul… To'xta, sovuq yeb o'lib qolsa-chi?.. Harqalay, qish eshik qoqib qoldi. Tez kunlarda qor boshlanib qolsa… E yo'-o'q, bunaqangi bolalar tegirmondan tirik chiqadi. Ana, ko'z qarashi… Xuddi burgutnikiga o'xshaydi… Ha-a, bu bolada gap ko'p. Ko'pni ko'rib qo'ygan…

Ammo… Qanday aytadi o'ziga?.. Dod solib qolsa-chi? Yig'lasa-chi?.. E, yo'-o'q, yig'laydigan ahmoqqa o'xshamaydi turishidan…

Ha-a, shunday qiladiki, o'zi rozi bo'ladi ketishga…

Nozanin oldiga Nigorani sekin imlab chaqirdi.

— Menga qara, — dedi Vali o'tirgan xonaga ko'z tashlab olarkan. — Manavi boladan qutulmasak bo'lmaydi. Bir yo'lini topishimiz kerak.

— Voy opajon, menam shu narsani sizga aytolmay yurgandim. Jonimga tegib ketdi bu cho'loq…

— Jim! — barmog'ini og'ziga olib borib bosdi Nozanin. — Eshitib qolmasin!.. Xo'sh, qanday yo'qotamiz? Dabdurustdan aytsak…

— Opa, men-chi, buni sekin katta bozorga oboraman-da, adashtirib ketaman… Topib bo'pti bu yerlarni keyin…

— Aqlingga balli! — Nigoraning yelkasiga qoqdi Nozanin. — Men ikki kundan berisiga bosh qotiraman-a!.. Ko'ryapsan-ku, ikki kun ichida mijozlarniyam qadami kesilib qolganday… Nima, bu bola bizga og'zida qush olib berarmidi… Bo'l, kiyin, ertalabda yo'qotib kelaqol!.. Tezroq ko'zimdan daf bo'lsin!.. Men uni kiyintirib, aldab turaman.

Nozanin qizni xonasiga kiritib yuborib, o'zi Valining yoniga kirdi. U o'zicha stol ustidagi suratlarni tomosha qilish bilan band edi.

— Xo'sh, Valijon, suratlar senga yoqdimi? — yasama muloyimlik bilan so'radi Nozanin.

— Ha, zo'r suratlar ekan.

— Hozir-chi, Nigora opangminan bozorga tushib kelasizlar. Borasanmi?..

— Men-a? — hayron bo'lib so'radi Vali.

— Ha, sen bo'lmay menmi?.. Taksida borib kelasizlar… Senga-chi, xohlagan narsangni oberadi opang. O'zim tayinlayman…

— Mayli, boraman!..

Ish oson ko'chganidan mamnun bo'lgan Nozanin Valiga yuvib dazmollangan kiyimlarini kiydirdi. Bu orada Nigora ham kiyinib ularning oldiga chiqdi.

— Bo'pti, Nigora, tez borib kelinglar!.. — bildirmay ko'z qisib qo'ydi Nozanin. — Valijonga aytgan narsasini obergin, xo'pmi!?.

— Xo'p! — Nigora xandon otib kulgancha aravachani itara-itara zinalardan pastga tushira boshladi…

***

Yetimning ko'rgan kuni qursin. Nigora uni tumonot odamlar orasiga olib kirdi-yu, o'zi juftakni rostladi. Adashtirib ketishganini Vali bir soatcha bozorda daydib yurgandan so'nggina payqadi. Lekin afsuslanmadi. Qaytanga xursand bo'ldi.

“Tushim o'ngidan keldi. — xayolidan o'tkazdi u bozorni erinmay tomosha qilish asnosida. — Bekorga Xudo meni u iflos ayolning uyidan ketkazmadi. Demak, yaqin orada hayotimda qandaydir yangilik bo'ladi…”

Bunday aqlli fikrlar uncha-muncha katta odamning ham xayoliga kelmasligi mumkin. Vali esa, yaqin vaqtlar orasida boshidan kechirgan yaxshi-yomon kunlar tufaylimi, ancha pishgan. Har bir qadamini o'ylab bosishga o'rgangan, oq-qorani tanigan…

— Ana endi Toshkentdan ketsam ham bo'ladi. — dedi o'ziga-o'zi. — Pulim bo'lsa bor. Uzoqroq yerlarga ketib yashasam tinchroq bo'lardi. Balki baxtimni toparman, omadim chopar…

U yura-yura, Qo'qonga borganini, Vadimni esladi. Ha, juda yaxshi joylarga o'xshagandi. Garchi uzoq yashamagan bo'lsa-da, baribir Valiga yoqqandi. Ayniqsa, odamlari, havosi qandaydir boshqacha edi…

— Lekin… Qanday qilib yetib olaman uyoqlarga? — bir chetgan o'tdi-da, bosh qotira boshladi Vali. — Bilamanki, tog' oshib ketiladi. Qaysi avtobus borarkin?.. Yaxshisi, birontasidan so'rab ko'rish kerak…

Ana shu fikr uni oldinga yetakladi. Bozorga kiraverishga kelib tepasidagi yozuvga qaradi. “Mirobod dehqon bozori”…

Demak, bu yer Qo'yliqqa yaqin… Tolmas akalar gaplashib o'tirib aytishgandi. “Qo'yliqqa Mirobod bozori bir qadam”, deyishgandi.

Vali atrofga alanglab, biladigan odamni qidira boshladi. Aksiga olgandek, bozor to'la odam bo'lsa-da, hamma shoshilar, endi so'rashga og'iz juftlaganda, o'sha odam allaqachon o'tib ketib bo'lgan chiqardi…

U tavakkal baqir-chaqir qilib non sotayotganlar yoniga bordi. O'shi kattaroq ayolni mo'ljallab turdi-da, o'shanga yuzlandi.

— Xola, Qo'yliqqa qanday borsam bo'ladi?..

Ayol baqirishdan to'xtab yalt etib Valiga qaradi.

— Nima?

— Qo'yliqqa qanday borsa bo'ladi?

— Sen-a? — Ayolning ko'zlari chaqchayib bir aravachaga, bir oyoqsiz Valiga tikildi. — Sen Qo'yliqda nima qilasan?

— Ishim bor edi.

— Voy tavba, bolaginam, sen bora olmaysan. Kim seni avtobusga chiqarib qo'yadi?.. Qo'y, o'zingni qiynab nima qilasan?!.

Vali bunday muomalani kutmagandi. Ayolning nogiron oyoqlariga sha'ma qilishi unga alam qildi.

Keyin ayol nimalar dedi, nimalarni uqtirdi. Qulog'iga kirmadi. O'pkasi to'lib bozor ichkarisiga kirib ketdi…

Uzoq vaqt aylanib yurdi. Bu orada ikki-uch nafar bozorchidan yana so'rab ko'rdi. Hammalari yelka qisishdan nariga o'tishmadi…

Shu payt ko'zlari…

Yo'q, o'xshatdi shekilli…

Olma bozorida xuddi Mergan akaga o'xshab ketadigan odam turardi…

Vali ko'zlarini bir-ikki ishqalab oldi. Adashmabdi. O'ppa-o'zi. O'sha barvasta Mergan amaki…

“Borsammikan? — o'yladi u ich-ichidan titrab. — Nima derkin?.. Urisharmikan?.. Nega urishadi? Hech ayb ish qilmadim-ku!.. Balki, aksincha, uyiga opketar?.. Tavakkal boraman. Nima bo'lsa bo'lar…”

U ehtiyotkorlik bilan Mergan aka turgan yerga qarab yurdi. To yetib borguncha bo'lganicha bo'ldi. Qo'rqib qolgan ekan. O'sha kechadagi mast-alast erkaklarning qo'rqinchli basharalari ko'z o'ngida namoyon bo'ldi. Biroq boshqa chorasi yo'q. Bu yerda uni hech kim tanimaydi. Oylab yurganda ham birov “buyoqqa yur!” demaydi. Yaxshisi, hozirgi qulay fursatdan foydalanib qoladi…

— Sen?.. — qarshisidagi Valini ko'rgan Mergan aka shoshib qoldi. — Valijonmisan?.. Buni qara-ya, yana ko'rishibmiz!.. Xo'sh, ahvoling qalay?.. Qiynalib qolmadingmi ishqilib?..

— Amaki, men qiynalganim yo'q. — Vali o'zini hiyla o'nglab dadilroq javob qilishga urindi. — Rizqimni terib yuribman.

— Malades o'g'il bola!.. Haqiqiy erkak shunday bo'lishi kerak… Bilasanmi, o'sha kecha… Sal kayfimiz oshib qolgan ekan… Nimaga birpas kutib turmading-a?.. Yeb qo'ymasdim-ku harqalay!..

— Qo'rqib ketdim-da! — asta bosh egdi Vali. — Urib qolasizlarmi deb qo'rqdim…

— Bo'pti, endi menminan yurasan. Qani, ketdik!.. Hov anavi yerda mashinam turibdi… Qo'rqma, boshqa xafa qilmaydi hech kim!..

Mergan aka asta og'zini Valining qulog'iga yaqin olib bordi-da, qo'shib qo'ydi:

— Ish bor, akasi, ish bor!..

(davomi bor)