Killer 6 (kamolov) yaku (2-bet)
Bo'lmasa, hozir Botir akangminan ichkariga kiringlar-da, yaxshilab reja tuzinglar! Shunday bo'lishi kerakki, o'ligini it ham topolmasin…
Haybatilla Vali o'tirgan aravachani yetaklab mehmonxonaga qkrab yurdi. Botir esa, yangi aravachaning tugmachasini ehtiyotkorlik bilan bosdi. Aravachaning old qismi biroz ko'tarilib, zinalardan asta ko'tarila boshladi. Mo''jizani ko'rgan Mergan aka xursandligini yashirolmay, qotib-qotib kular, har kulganda tizzasiga kuch bilan shapatilab-shapatilab qo'yardi…
— Mergan amaking ikkovimizni qimorxonaga yaqin joydagi dalaroq joyga olib boradi. O'sha atrofda bir tanishi bor. Seni o'shaning tomiga chiqarib qo'yishadi. Juda qulay yer otishga. Tomdan atrof kaftdek ko'rinib turadi.
— Samin o'sha dalaga chiqadi deb o'ylaysizmi? — yelka qisdi Vali. — Ahmoq emasdir o'zini o'qqa tutib berib?
— Buyam oldindan o'ylab qo'yilgan. Saminni Shapko'r tashqariga opchiqadi. Atayin mushtlash uyushtiradi. Biladii, Samin ja baquvvat odam. Uni Shapko'rga o'xshaganlar qulata olmaydi. Buni o'ziyam biladi. Shuning uchun birinchi mushtdan so'ng Shapko'r yiqiladi. O'zini hushdan ketganga solib yotadi. Sen hammasini kuzatib turishing lozim. Yiqilgani hamono miltiqni Saminning ko'ksiga to'g'rilab otishing kerak. Fursatni aslo boy berma! Bo'lmasa, hammamizxarob bo'lamiz.
— Tushundim. — dedi Vali lablarini tishlab. — Lekin men-chi?.. O'sha tomda qolaveramanmi? Saminning odamlari baribir chor atrofni titkilab tashlashadi-ku!..
— Esingdami? Mergan amaking aytgandi. Aravachada yurgan nogiron odamdan hech kim shubhalanmaydi. Sni tomdan tushirib qo'yishadi. Sekin hech narsa bo'lmaganday aravachangni g'ildirati-ib ko'chaga chiqasan-da, bamaylaxotir katta ko'cha tomon ketaverasan. Ja ko'ngling bo'lmasa, qotilni qidirayotganlardan sigaret so'raysan… Qo'rqma, hech kim sendan shubha qilmaydi. Mana, meni aytdi dersan!..
Vali boshini sarak-sarak qilgancha, tashqariga yo'l oldi. Shu tobda negadir Momoxolni juda-juda ko'rgisi kelgandi…
***
Yigitlik Validek nogiron yigitni ham chetlab o'tmadi. U hov o'sha o'n uch yasharligida ilk bor Momoxolni ko'rgach, qalbining tub-tubida yoqimli bir iliqlik tuygandi. Ana shu iliqlik bora-bora o't olib, alangaga aylanishini payqamay qoldi. Oylar, yillar o'tib qiz bilan yaqin bo'lib ketishdi. Kunlarining birida Vali tortina-tortina dardini unga aytdi…
Juda-juda qiynaldi aytib olguncha. Garchi qiz aytarli javob aytmasdan, yerga boqqancha uf tortib qo'ygan bo'lsa-da, bu holatiga o'zi ham hayron edi. Axir, umri bino bo'lib qancha-qancha yomon, shafqatsiz, yuzsiz, hayvonsifat odamlarni ko'rdi, ular bilan bir tovoqdan osh yedi. Dakkilarini, kerak bo'lganda kaltaklarini yedi. Ko'z oldia ular manaman degan ayollarni quchoqlashdi, bir to'shakda qanday yotganlarigacha ko'rdi. Ammo biror marta ham o'sha kundagichalik og'ir ahvolga tushmagan. Nega?.. Ha, nega Momoxol hanuz jim?.. Qiynalib ketganlarini, har ko'rganda xo'rsinishlarini biladi. Biroq indamaydi…
Vali shularni o'ylab tashqarida astoydil hovli supurayotgan Momoxolni zimdan kuzatdi. Taqimiga tushgan sochlari ko'zni o'ynatardi. Egilib olganda sochining bir tutami yuzlari aralash pastga osilib tushadi. Bu Momoxolga juda yarashadi…
Shu tobda Vali bir narsaga hayron bo'ldi. Mergan akaning shuncha puli bor. Qo'lini qaerga uzatsa yetadi. Nimaga bittagina qizini ayamaydi?.. Xizmatchi yollasa bo'lmaydimi? Ana, anavi Shapko'rga o'xshagan bittasini qo'yib qo'ysa, bas. Hamma ishni o'sha qilaveradi… Kim bilsin yana?..
U asta qizga yaqinlashdi. Momoxol garchi orqa o'girib hovli supurayotgan bo'lsa-da, aravacha tovushini eshitib jilmayib qo'ydi.
— Senga juda jabr bo'pti. — dedi Vali Momoxolning olt tomoniga o'tib. — Dadangga aytsang bo'lmaydimi?
— Nimani?
— Biror ayolni yollasa bo'ladi-ku!..
— E, nima keragi bor?.. Men o'zim istamayman buni.
— Nima uchun?
— Sababi bor-da!..
— Shunchalik sirmi?
— Sirmas… Bilasanmi, men dadamni ayollardan qizg'onaman.
— Ie, buyog'i qiziq bo'ldi-ku!.. — kuldi Vali. — dadangni yeb qo'yarmidi ular…
— E, ishing bo'lmasin!.. Yaxshisi, o'zingdan gapir. Nimalarni shivir-shivir qilib gaplashdilaring dadamminan?
— Hech narsani. Shunchaki… Ish yuzasidan…
— O', ja zo'rsizlar-ku-a?.. Nima ish?
— Buni sen bilishing shart emas…
Vali sekin ortiga o'girilib ichkariga qarab olgan bo'ldi. Mergan aka mehmonxonada uyoqdan-buyoqqa yurib Botirga nimalarnidir uqtirardi.
— Senga… Bir gapni aytsam maylimi?.. — yerga qaragancha so'radi Vali.
— Ayt!.. — Momoxol hushyor tortib supurgisini yerga tashladi-da, Vali tomon o'girildi. — Aytaver, nima gap?
— Sen… Judayam chiroylisan.
— Shu xolosmi?
Qiz shu qadar noz bilan tikildiki, Valining yuragi orziqib ketdi.
— Yo'q… Men… Men seni yaxshi ko'raman, Momoxol!.. — Shu gap qanday og'zidan chiqib ketganini o'zi ham payqamay qoldi. Aytishga aytdi-yu, a'zoyi badanidan muzdek ter chiqib ketgandek bo'ldi…
— Nima? — kutilmaganda kulib yubordi Momoxol. — Jinni bo'lganmisan?
— Ha, shu gapni aytmasam, jinni bo'lishim tayin edi…
Qiz indamay qo'liga supurgisini oldi. Indamadi. Faqat… Og'ir uf tortib qo'ydi xolos…
***
— Valijonni mashinaga chiqar!.. — Shapko'rga buyurdi Mergan aka. — Keyin Botirniyam!.. Faqat ortiqcha shovqin solmalaring!.. Miltig'ini yaxshilab tekshirganmikan?.. Qarab ko'r!..
— Xo'p!.. — Hovli chiroqlarini atayin o'chirib qo'yishgandi.
Shapko'r qorong'ilikda aravachada o'tirgan ikki yigitni “Gazel”ga chiqarib, eshikni yopdi va o'zi katta sumkaga solingan miltiqning uyoq-buyog'ini tekshirib ko'rgan bo'ldi.
— Hammasi joyida.
— Yaxshi. Unda eshit!.. Bularni tegishli joyga joylashtirganingdan keyin o'zing kirib Saminni opchiqasan tashqariga. Ataylabdan jig'iga tekkin!.. Achchig'i tez uning. Sal gapga lovillab ketadi. Ammo kimligingni ayta ko'rma!..
— Hammasini tushuntirgansiz-ku!.. Bilaman.
— Xo'p, Xudo yor bo'lsin sizlarga!.. Ish tugashi bilan menga qo'ng'iroq qilgin!
— Bo'pti.
Hammalari yuzlariga fotiha tortishgach, mashina joyidan qo'zg'aldi…
Saminning shaharda ham uyi bor edi. Biroq u ko'p vaqtini mana shu qishloqdagi mo'jazgina hovlida o'tkazardi. Aniqrog'i, bu yerda katta qimor o'yinlarini tashkil qilar, o'zi o'ynamasdan, cho'tal yig'ib o'tirishni xush ko'rardi. Aslida, qimorda cho'talchining hamisha oshig'i olchi. Yutgan odam albatta unga himmat qilib “bir-ikki so'm” tashlaydi. Tashlamas bo'lmaydi ham. Qimorbozlarning udumi shunaqa. Qolaversa, Samin uyi uchun ham barchadan haq oladi…
Soat taxminan tungi ikki. Mashina uzoqni oluvchi chiroqlari o'chirilgan holda qishloqqa kirib keldi. Qaysi uyga kirish oldindan rejalashtirilgani bois, uy egasi — yoshi elliklardan oshgan, cho'qqisoqol Umarali aka darvozani lang ochib qo'ygandi. Bu odam ham bir paytlar kimnidir pichoqlab qamalgan. Turmada Mergan aka bilan bir-ikki yil osh-qatiq bo'lgandi… Og'aynigarchilik bois shu kecha bola-chaqasini qarindoshlarnikiga jo'natib yuborgan. Shunday qilmasa bo'lmasdi. Mergan aka Bir marta iltimos qilsa-yu, yo'q deydimi?.. Buning ustiga Mergan bir so'zli yigit. “Sizga gard yuqmaydi” deb so'z berdi. Demak, so'zining ustidan chiqadi…
— Kelinglar, xush kepsizlar, mehmonlar!.. — u avval Haybatilla, so'ngra pastga tushirib qo'yilgan ikki nogiron bilan ko'rishdi. — Qani, ichkariga!.. Bir piyola choyimiz bor!
— Choy ichishga vaqt yo'q. — dedi Haybatilla. — Bizga tomni ko'rsating! Valijonni o'sha yerga joylashtirishimiz lozim…
— Xo'p, siz nima desangiz shu-da, mehmon!.. Ketdik bo'lmasa!..
Haybatilla ikkovlari ikkita aravachani ko'tarib maxsus bog'langan arqonga navbati bilan mahkamladi. Uy egasi tepaga chiqib aravachalarni qabul qilib oldi. Shunday qilmasa bo'lmasdi. Aravachani ustida odami bilan tomga ko'tarib chiqishning o'zi azob…
— Qoyil-e, — silkinib-silkinib kuldi Umar aka hamon hansirashdan o'zini tiyolmay. — haqiqatan ishlaring og'ir ekan… Lekin…
U negadir hayrati oshib bir Botirga, bir Valiga qarab qo'ydi. — Mehmon, kim bu yerda…
— Buyog'iminan ishingiz bo'lmasin! — uy egasining gapini bo'ldi Haybatilla. — O'zingiz tushunasiz, bunaqa ishlarda har kimgayam gullayverilmaydi…
— To'g'ri, to'g'ri… Uzr, mehmon!.. Mayli, men ichkariga kirib keta qolay bo'lmasa-a?..
— Sizmi?.. — birpas bosh qashib turgach javob qildi Haybatilla. — Yaxshisi, uydan keting!.. Hali zamon bu yerda qiyomat qoyim bo'ladi… Birontasi so'rasa, mehmonga ketgandim deb qo'ya qolasiz…
— Bu gapingizam to'g'ri. Xo'p, ketganim bo'lsin!..
***
Ish bitdi. Valining birinchi ishi bo'lgani sabab Botir uning yonida turishi shart edi. Harqalay yosh, tajribasi yo'q…
Haybatilla ko'ngli tinchib navbatdagi vazifasini amalga oshirish niyatida Saminning hovlisiga yo'l oldi. Darvozaga yetgach, ehtiyotkorlik bilan ichkariga mo'raladi. Hovlida chiroq yoniq. Ichkari uydan mast-alast erkaklarning baqir-chaqirlari, beo'xshov kulgilari aniq eshitilib turardi.
— Ha-a, qimor avjidaga o'xshaydi. — o'zicha shivirladi u. — Ayni muddao… Samin aka!.. Hov Samin aka!..
Haybatilla uch-to'rt marotaba darvoza tirqishiga og'zini tirab qichqirgach, ichkari uy eshigi ochilib kimdir tashqariga chiqdi. Chiroq yorug'ida aniq ko'rdi. Barvasta, sersoqol erkak. Bu xuddi Saminning o'zi…
— Kim u?.. — ostonadan turib baqirdi Samin qimorboz. — Kim deyapman?
— Buyoqqa chiqib keting!.. Baribir tanimaysiz!..
Samin hayrat aralash yelka qisgancha kelib darvozani ochdi.
— Sizga kim kerak?.. — qarshisida turgan Haybatillaga boshdan-oyoq tikilib qararkan, so'radi u.
— Ie, men bu qishloqdagilarni juda mehmondo'st deb o'ylardim. — piching qilgan bo'ldi Haybatilla. — Sen avval salom bersang-chi, go'rso'xta!..
— Nima?.. Vey, kimni go'rso'xta deding?.. Meni-ya?.. Kimsan o'zing?..
Aytganlaricha bor ekan. Samin bir zumda tutoqib Haybatillaning yoqasiga yopishdi.
— Qani, ichkariga kirgin! Ko'rsatib qo'yaman sen itga!..
Haybatilla ham anoyi emas. Bir zarb bilan Saminning qo'llarini orqasiga qayirib oldi.
— Ichkarida balo bormi? Erkak bo'lsang, yur, hov anavi dala tomonda mushtlashamiz!..
— Shunaqami?.. Xolma-at!..
— Ovozingni o'chir!.. — uning og'zini kaftlari bilan yopib oldi Haybatilla. — Yana bir marta ovoz chiqarsang, o'ldim deyaver!.. Xunasamisan yo?..
— Men-a?.. Mana endi ko'rasan ko'radiganingni!.. Qani, ketdik, itdan tarqagan!..
Buyog'iga Saminni ushlab turishga hojat qolmagandi. So'nggi haqorat uning tepa sochini tikka qilib tishlari g'ijirlagancha Haybatillaning oldiga tushgan ko'yi dala tomonga — Umar akaning uyi tarafga qarab keta boshladi…
— To'xta! — ayni Umar akaning uyiga — Vali hamda Botir pusib o'tirgan tom ro'parasiga kelganda Haybatilla Saminni yelkasidan ushlab to'xtatdi. — Mana shu yer qulayga o'xshaydi. Xo'sh, erkak, mehmonni qanday kutib olish kerakligini bilmasmiding?..
— Yoqamni qo'yvor, hezalak!.. — xirillab Haybatillaning qo'llarini nari surmoqchi bo'ldi Samin. — Mushtlashish mana bunaqa bo'ladi!..
Haybatilla atayin yoqasini qo'yib yuborib qo'llarini baland ko'tarib qo'ydi-da, ikki qadam ortga chekindi. Bu mahal Vali miltiqdan o'q uzishi lozim edi…
Shunday bo'ldi ham. Samin urish ilinjida qo'llarini raqibi tomon ko'tardi-yu…
Miltiqning ovozi eshitilmadi. Tiq etgan tovush keldi xolos…
Samin ko'ksini changallagancha yerga quladi…
Haybatilla jonholatda jasadni sudraklab tutzor ichiga yashirdi…
Endi tezda ikkala yigitni qaytadan tushirish va juftakni rostlash zarur edi…
***
— Qani, tez kirlaring, milisa-pilisa kep qolmasdan yashirinlaring!.. — Mergan aka jonholatda darvozani yopib, mashinadan Botir hamda Valilarni ko'tarib tushirdi. — Tez-tez ichkariga choplaring!.. Menga qara, hama chiroqlarni o'chir!..
Hash-pash deguncha chiroqlar o'chirilib, eshiklar qulflandi…
—Lekin senga tan berdim. — qorong'ilikda Valining yelkasiga qoqib qo'ydi Mergan aka. — Oyog'ing bo'lmasayam, sog' odamdan yaxshi ish ko'rsatding, malades?.. Buyog'igayam mahkam bo'l! Hali oldinda seni juda xavfli ishlar kutib turibdi…
Shu payt darvozaxonaga qandaydir mashina kelib to'xtadi. Ichkaridagilarning barchasi hushyor tortib quloqlarini ding qilishdi.
— Aytmaganmidim? — sekin deraza qarshisiga borib pardaning bir chetini ochdi Mergan aka. — Milisalar bular. Is olib yurishadi-da qanjiqlar!.. Mayli, senlar dimingni chiqarmay o'tirib turlaring, men asta chiqib xabar olay!..
Mergan aka ehtiyotkorlik bilan darvozaxonaga chiqdi. Biroq chiroqni yoqmadi. Darvozaga ham kichkinagina oynali kuzatkich o'rnatilgandi. O'shanga og'zini to'g'rilab turib ohistalik bilan so'radi:
— Kim u?
— Nima, tanimayapsanmi?
U tanish ovozni eshitgachgina, chuqur nafas olib chiroqni yoqdi.
— Qo'rqitib yubordingiz-a. Samad aka!.. — Mehmonni quchoq ochib kutib olarkan, kuldi Mergan aka. — Men bo'lsam, milisalarmikan deb ichimdan ich qirindi o'tib o'tiribman.
— Nima, yana biror gunoh qilib qo'ydingmi? — Samad aka haydovchiga “ketaver” degandek ishora qilib qo'ygach, ichkariga o'zini urdi. — Qo'rqma, menday akang borakan, senga milisa zoti tegmaydi.
— Buni bilaman-ku-ya, — dedi Mergan aka baribir hushyorlik bilan tashqariga qarab olib. — lekin u xonasalotlar is olib yurishadi-da!.. Hammasiga pul kerak. Bermasang,yoqangdan olishadi.
— Bo'pti, menga to'g'risini ayt, nima ish qilib qo'yding?
Mergan aka mehmonning qulog'iga nimadir deb pichirladi.
— Nima? Qanaqa nogiron?.. Qani, ko'rsat-chi menga!..
— Xo'p bo'ladi, aka! Marhamat, ichkariga kiraylik!..
Qo'riqchilar odatga ko'ra tashqarida qoldi. Ikkovlari oldinma-ketin mehmonxonaga yo'l olishdi. Vali shu lahzalarda negadir xomush tortgancha bir burchakda o'y surib o'tirardi…
Samad akani ko'rdi-yu, birdan rangi oqarib, qoshlari chimirildi…
Mehmon ham undan ko'z uzolmay qolgandi.
— Menga qara, Mergan, — deya uy egasiga o'girilib so'radi Samad aka. — Bu bolaning basharasi negadir tanishday tuyulyapti. Qaerdadir ko'rganman buningni.
— Ha endi… Ko'chalarda daydib yurgan bir bola. O'tib ketayotganingizda ko'zingiz tushgandir-da!..
— E, yo'-o'q… To'xta… Esingdami, mening qo'limda Vadim degan bir haromi bo'lardi?!.. Esingda bo'lishi kerak… Itday o'lib ketgan o'zboshimchaligidan.
— Esladim, esladim. Anavi suyuqoyoqning ketidan ilakishib yurgan o'ris bolami?
— Xuddi o'sha… Adashmasam, bu bolani o'sha haromi olib yurgandi.
— Yo'g'-e, — bir Valiga, bir Samad akaga boqib bosh chayqadi Mergan aka. — Axir… Bu bolani… Qanaqasiga Vadim olib yursin, aka?..
— Menga ayon-ku!.. Qiziq, oyog'iga nima qilgan bu bolaning?
— Aytishicha, bolaligida mashinada ketayotib…
— Tushunarli, — uning so'zini bo'ldi Samad aka. — Demak, xuddi o'zi. Men Vadimni tinchitish uchun yollagan odam tog'da avariyaga uchragan. Mashinada bu bolayam bo'lgan… Bo'pti, qani, tashqariga chiqaylik!
Samad aka qovog'ini uygancha uy egasini hovliga boshladi.
— Yaxshilab quloq sol, — dedi u darvozaxonaga yetishgach. — Bu yetimchani tezlik bilan yo'qot!.. Yaxshilik keltirmaydi.
— Aka, foydasi tegib turibdi-ku!..
— Foydasidan kech!.. Obro'ying borida daf qil uni!.. Bir kun kelib boshingga yetadi bunaqalar.
Mergan aka bir muddat jim qoldi. Hovlini aylanib o'zicha nimalarnidir xomcho't qilgan bo'ldi…
Bir to'xtamga keldi shekilli, beixtiyor Samad akaning oldiga qaytdi.
— To'g'ri aytasiz… Lekin… Bir reja chiqib qoldi.
— Xo'sh? Qanaqa eja?
— Esingizda bo'lsa, Jizzax yo'liga chiqaverishda bir tabib bor. Juda o'tkir yaramas. Jodulashniyam qotirarkan.
— Qisqaroq qilsan-chi!
— Xullas, o'tgan yili men bittasiga besh-o'nta qurol pullagandim. Keyin bilsam, u odam o'sha tabibni yo'q qilish niyatida mendan qurol sotib olibdi.
— O'ldiribdimi?
— Eshitib turing-da!.. Tabib dushmanlarning iltimosiminan tijoratchining ish yo'llarini boylab tashlabdi. Tijoratchi bir necha oylar uydan ko'chaga chiqolmay, kechalari soyasini ko'rsayam sapchib ketaveradigan, ba'zan vasvasaga tushib o'zini o'zi o'ldirish payiga tushadigan bo'p qopti. Xotiniyam qarab turmagan. Nafasi o'tkir domlalarga erini o'qitib o'ziga keltirgan. Tijoratchi hushiga kelib ko'zlari ochilgach, tabibni o'ldirishga ahd qilibdi. Ammo mendan qurol olib yollagan to'rt birday odamning hammasi narigi dunyoga ravona bo'libdi.
— Vey, ja cho'zvorasan-da! Qisqaroq qil dedim-ku!.. Vaqtim yo'q.
— Xo'p bo'ladi… Oradan sal o'tib xabaringiz bor, mening ishlarim chappasidan keldi. Sal bo'lmasa, ikkinchi marta qamalib ketayozdim. Bilsam, tabib qandaydir ruhlar orqali tijoratchiga men qurol sotganimni aniqlagan-u, menga qarshi duo o'qivorgan.
— Ol-a!.. — kulib yubordi Samad aka. — Ja opqochasan-da!.. Zamonaviy odamsan-u, qayoqdagi jodugarlarga ishonib yuribsan.
— Axir, ishonmay desam… Yo'q, nima desangiz deng-u, ammo men ishondim o'sha haromxo'rga.
— Bo'pti, maqsading nima?
— Maqsadim… Mana shu yigitchaning qo'liminan tabibni tinchitish… Undan keyin… Mabodo bu yetimcha tirik qolgan taqdirdayam, uni o'zim bir amallab yo'qotib yuboraveraman… Tushuning, men Valini shuncha yildan berisiga boqdim, hunar o'rgatdim. Qo'llari pul ko'rdi… Endi xizmatimniyam qilsin-da!..
— Rejang yomonmas. Biroq melisasiga ehtiyot bo'l! O'zing hech nasa ko'rmaganday chetda turaver!.. Mabodo yigitcha qo'lga tushib qolsayam ahmoqqa o'xshab orqasidan melisama-milisa chopib yurma!.. Buyoqda biz turganimizni esingdan chiqarma!
— Jinni bo'pmanmi yugurib, aka?.. — tirjayib deraza tarafga o'g'rincha qarab qo'ydi Mergan aka. — Birinchi kun bunday ishlarni qilayotganim yo'q. Xudoga
shukr, sizminan tanishib kam bo'lmadim. Sizni to'rga ilintirib beradigan ahmoq yo'q. Kerak bo'lsa, siz uchun o'qqa uchishgayam tayyor turaman, bilasiz-ku!..
— Sadoqatingga ishonaman, Mergan! — uning yelkasiga qoqib qo'ydi Samad aka. — Qayg'urma, milisaga yon berib bo'pmiz!.. Mayli, omadingni bersin!.. Ertaga mening odamlarim keladi. O'ttiz- qirq quti anavi zormanda o'qlardan berib yubor, soqqasini qo'lingga berib ketishadi!
— Gap bo'lishi mumkinmas, aka!.. Men hamisha sizning xizmatingizga tayyorman!
— Xo'p, ko'rishguncha! Faqat anavi yigitcha masalasini kechiktirma!
— Ertagayoq kirishganim bo'lsin!..
Samad aka qo'riqchilar hamrohligida mashinaga o'tirib jo'nab ketgach, Mergan aka yana bir marotaba katta ko'chani kuzatgan bo'ldi-yu, shosha-pisha darvozani yopib hovli chiroqlarini o'chirdi.
***
Vali keyingi kunlarda boshqa bir dunyoda yashayotgandek edi. Bo'lib o'tgan ishlar, Mergan akaning kelgusi rejalari, niyatlari uni qiziqtirmay qo'ydi. Ikki xayoli Momoxolga yaqinroq bo'lish, uning ko'ngliga yo'l topishda bo'lib qoldi. O'tirsa ham, tursa ham shu qiz ko'z o'ngidan ketmadi. Ammo Momoxol hanuz unga beparvo. Shunchaki nogiron yigit, otasining sodiq xizmatchisi sifatida hurmat bajo keltirar, hovlida, tomorqa taraflarda birga aylanishganda ko'proq ishlari bilan qiziqardi. Mabodo yigit muhabbatdan so'z ochsa, har gal bir jilmayib qo'yardi-yu, gapni boshqa yoqqa burib yuboraverardi. Bundan, albatta Valining g'ashi kelardi. Ich-etini yeb, yuraklari uvishib ketgandek bo'lardi…
“Yo'q, — Vali oxiri chiday olmadi. Erta tongda o'rnidan turib amal-taqal aravachasiga o'tirib olgach, (So'nggi bir yil ichida mustaqil mashq qilib aravachaga o'zi mustaqil chiqib olishga o'rgangandi) astagina hovliga chiqdi. — Bu qiz ayyorlik qilayapti. Meni nogiron, yarim jon deb kamsitayapti. Bilib turibman, ichida sevadi. Faqat unga shu narsa xalal berayapti… Axir, oyog'im bo'lmagani bilan o'zim soppa-sog'man-ku!.. Bir oilani boqish qo'limdan keladi-ku!.. Qo'limda shunday hunarim bo'lsa, yaxshi topsam. Nega ro'yxushlik bermaydi?.. Yo otasidan hayiqadimi?.. E, Mergan aka meni yaxshi ko'radi. Bitta qizini ayamasa kerak mendan. Hali u kishiga ko'p marotaba foydam tegishi ma'lum-ku!.. Mening qo'lim bilan qancha dushmanlarini tinchitadi-yu!.. Agar shundayam qizini ayasa…
Yo'q, ortiq toqat qila olmayman. Hammasini uzil-kesil hal qilishim lozim. Harqalay, yosh bola emasman…”
Shu tobda Momoxol do'kondan nimadir xarid qilish uchun tashqariga chiqib ketayotgandi. Mergan aka esa, derazadan hovlini kuzatardi…
— Momoxol, to'xtagin!.. — endi darvozani ochmoqchi bo'lgan qizni to'xtatdi Vali.
— Ha, nima deysan? Tezroq gapira qolgin, shoshib turibman!..
— Bu tezda aytiladigan gap emas-da!..
— Uf-f… Bo'pti, qaytganimdan keyin aytarsan…
Vali indamasdan aravachani Momoxolning yo'liga ko'ndalang qildi.
— Qachongacha meni qiynaysan?.. — to'satdan qizning qo'llaridan ushlab o'ziga tortdi u. — Shunchalik tosh yurakmisan?..
— Voy, bu