Snayper 2 (kamolov) (2-bet)

bo'yaldi. Odamlar, o'tkinchilar yerda uzala tushib yotgan ayolni ko'tarib qaergadir olib kirib ketdi…

— Axir, qanaqasiga? — nihoyat o'zini hiyla qo'lga olib dadil so'rashga jazm etdi Mirsoli. — Bunaqasini kelishmagandik-ku!..

— Krutoyligingga negadir shubha qila boshladim, — dedi Dima qo'l siltab. — Senga kecha berilgan pullarni sanaganmiding?

— H-ha, — javob qildi Mirsoli beixtiyor kissasiga qo'l yuborib. — Sanaganman.

— Bu ishni qoyillatsang, yana shunaqa dastadan ikkitasi beriladi. Shuniyam bilasanmi?..

Shaytoni lain bir zumda Mirsolining yuragiga chang soldi. Ikki dasta pul daragini eshitgan yigit gapni kalta qildi.

— Bo'pti, olib bor o'sha aytilgan joyga! Shoshilaylik!

— Mana bu boshqa gap, oshna, — Dima Mirsolining yelkasiga shapatilay-shapatilay yo'lga otlandi. — Qani, ketdik bo'lmasa, qolgan gaplarni yo'lda tushuntiraman!..

* * *

Manzil xuddi detektiv filmlardagi kabi shahardan chetroqda ekan. Dima to'rt qavatli binolardan biri ro'parasiga yetganda, mashinani to'xtatdi va lom-mim demay pastga tushdi. Mirsoli esa indamay o'tiraverdi. Tashqarida qiladigan muhim ishi bormi deb o'ylab pastga tushiboq sigaret tutatishga tutingan Dimaga zimdan qaragancha sukutga toldi. Ammo sukut uzoqqa cho'zilmadi. Dima negadir asabiylashib, qo'lidagi sigaretni chetga irg'itdi-da, qo'li bilan «tush» ishorasini qildi.

Mirsoli tushdi.

— Binoni ko'ryapsanmi? — so'radi o'ngdagi imoratga ishora qilib. — Ko'ryapsanmi dedim?

— Ko'rmasman-ku, — Mirsoli jahli chiqib uni jerkib berdi. — Xo'sh, nima bo'pti? Shumi manzil?

— Ha, bu bino JEK niki. Shu imoratning tomida, shifer ostida sen uchun hamma narsa taxt qilib qo'yilgan. Taxminan bir soat ichida opang kelib hov anavi bankka kiradi. Ko'zdan qochirmagin! Joy juda qulay. Bemalol boshinimi, yuraginimi mo'ljalga olaverasan.

— Bo'ldimi? Pul-chi?..

Dima kutilmagan savolni eshitib aftini bujmaytirdi va og'ir xo'rsinib oldi.

— Qanaqa pul? — so'radi betoqatlanib. — Tushunmadim?!.

— Qanaqa bo'lardi? Ish uchun beriladigan pul. Yo darrov esingdan chiqdimi?

— Ho'v, mergan, — dedi Dima atrofga o'g'rincha qarab olib. — Pul ishdan keyin beriladi. Oldin qotirib qo'ygin ishni, ana undan keyin so'ra!

— Bo'pti, tom ochiqmi ishqilib?

— Tom ochiq, hozir bu binoda it ham yo'q. Shoshil, mergan, shoshil! Aytgancha, melisalar xitlanadigan bo'lsa, biz seni, sen bizni tanimaymiz, uqdingmi? Yaxshisi, qochib qol, aks holda ahvoling og'ir bo'ladi. Bizning ishda hech kim bir-birini melisalardan himoya qilmaydi. Hamma o'zi uchun javob beradi. Sotsang, seni yerning tagidan bo'lsayam topvolamiz.

— Bo'pti, yosh bolamasman. Ko'rishguncha!

Dima shosha-pisha mashinaga o'tirib jo'nab ketgach, Mirsoli asta bino ichkarisiga kirdi.

* * *

Umri bino bo'lib bu taxlit ishlarga qo'l urmagan odam, shubhasiz, dovdiraydi. Buni o'zgalarga sezdirmasa-da, ko'ksi portlagudek darajada titrashga, qo'rqishga, hadiksirashga majbur bo'ladi. Mirsoli ham ayni pallada щunday holatni boshidan kechirayotgandi. Tomga chiqib qo'liga yaltiragan vintovkani olarkan, dahshatga tushar, tizzalari dag'-dag' titrardi.

«Qo'lga tushsam, nima bo'lashimni tasavvur qilaman, — o'ylardi u binoga qarama qarshi tarafda qad ko'targan bankdan ko'z uzmay. — Melisalar urib mayib qip tashlashsa kerak. Sheriklaringni aytasan deb qistalang qilishadi. Men aytmayman. Ana undan keyin qiynoqlar yana davom ettiriladi. Nima qilsam ekan? Shu ishni qilmasam, tirikchiligim o'tmay qoladimi? Qochvorsam, anavi nusxalar meni qaydan topardi… Yo'q, bu menga to'g'ri kelmaydi. Boshladimmi, tamom, oxirigacha boraman. Kim berib qo'yadi dasta-dasta pullarni? Hech kim. Imi-jimida ishlab, melisaning qo'liga tushmay yursam, mendan zo'ri, boyi bo'lmaydi. O'zimni bosvolishim kerak. Taqdirga tan berishni o'rganishim shart. Bu yer enamning issiq ko'rpasi emas, begona yurt. O'zimga pishiq-puxta bo'laverishim zarur. Faqat… Ha, mayli, boshga tushganni ko'z ko'rar. Nima bo'lsa bo'lar. Pulni naqd berishsa, aldashmasa bas. Be, aldab ko'rishsin-chi, nima qilarkanman…»

To vintovkani hozirlab, o'qlab, mo'ljaldagi nuqtani durbin yordamida chamalab-chamalab olguncha, haqiqatan Natalyaning mashinasi bank ro'parasiga kelib to'xtadi.

«Bu qanjiqlar aniq vaqtni qaydan bilishgan? — ko'nglidan o'tkazdi Mirsoli asabiy lab tishlagan ko'yi mashinadan ko'z uzmay. — Agenturasi zo'r ishlarkan-da! Ifloslar-ey, qaniydi shulardanam zo'r bo'lib ketib hammasini yer tishlatsam. Ha, bularni o'ldirsa arziydi. O'ldirgan odam savobgayam qolsa ajabmas! Lekin… Natalyani… Yo'q, bunday qila olmayman…»

Mirsoli vintovkani asta bir chetga qo'ydi-da, kissasidagi Natalyaning suratini oldi.

«Shunday ayolni otib tashlash… Axir, u menga birinchi bo'lib mehr ko'rsatdi begona yurtda. Hatto familiyamniyam so'rab o'tirmadi. Qandaydir xomkallalardan sumkasini olib berganim evaziga qancha yaxshilik qildi. Endi men uni otib tashlashim kerakmi? Nega? Qaysidir sassiq pullarni deb-a? O'sha pullarni oz bo'lsa-da, uyam berib edi-ku! Men shunchalar tubanmanmi? Yaxshilik qilgan odamga miltiq ko'taramanmi? Yo'q, unaqasi ketmaydi. O'ldirmayman Natalyani. Gapim gap. Anavilarga esa tupuraman. Epini topsam, bitta-bitta tinchitaman. Qani, orqamdan quvlab ko'rishsin-chi! Tupurdim pullarigayam! Yaxshisi… Ha, shunday qilaman, shunday… Orqaga qaytish yo'q! Krutoy, bo'shashma! Bu nomniyam xuddi shu ayol o'ylab topgandi senga. Past ketma bunchalik. Olg'a bos, olg'a!..»

So'nggi lahzalarda miyasini kemirgan xayollar Mirsolini nihoyat oyoqqa turg'azdi. U vintovkani qayta yig'ib sumkaga soldi-yu, qo'l siltagancha pastga yo'l oldi…

Katta ko'chaga chiqib mashinaga yaqinlashmay turib, bank ichkarisidan Natalya ham chiqib keldi. Mirsolini ko'rdi-yu, ko'zlari chaqnab, beixtiyor jilmaydi.

— Siz?.. — hanuz ko'zlariga ishonmay Mirsolining ikki yelkasidan mahkam siqib oldi u. — Qaerdan keldingiz? Ish bilan yuribsizmi? Nega indamaysiz? Nimaga xafaqonsiz? Tinchlikmi?..

— Opa, maylimi bugun siznikiga ketsam? — so'radi Mirsoli qovog'ini uyib, ehtiyot shart atrofga alanglab. — Judayam kerak. Sizga aytadigan gaplarim bor.

— Voy, shuniyam so'rab o'tirasizmi? — dedi Natalya birdan xorg'in tortib. — Yuring, hoziroq uyga boramiz! Yangi ishingizni yuvamiz. Rozimisiz?

— Roziman, — dedi Mirsoli iloji boricha sir boy bermaslikka tirishib. — Qancha tez borsak, shuncha yaxshi.

— Ketdik!..

Natalya uyga yetguncha miq etmadi. Ora-sirada nimadandir xavotirlanayotgan, nuqul tashqariga alanglashni kanda qilmayotgan Mirsoliga ko'z qirini tashlash bilan cheklandi. Ichkariga kirib, darvozani qulflagach, xonaga kirishgachgina Mirsolini siquvga oldi.

— Sezib turibman, — dedi Natalya past ovozda. — Nimadir bo'lgan. Kim bilandir yo mushtlashgansiz, yo undan battarroq voqea ro'y bergan. Ayting, nima bo'ldi?

Mirsoli bir necha daqiqa kalovlandi. Gapni nimadan boshlashni bilmay garangsidi. Oxiri bir qarorga kelib cho'ntagidagi bir dasta pulni chiqardi-da, stol ustiga sochib yubordi.

— Bularni ko'ryapsizmi? — dedi Natalyaga alam aralash termilib. — Opa, ko'ryapsizmi?

— H-ha, ko'ryapman, — dedi Natalya yelka qisib. — Bu pullarni kim berdi sizga? Ancha pul-ku bu!..

— Hamma gap shunda, ancha pul, — dedi Mirsoli boshini changallab. — Lekin pullarning qaerdan kelganini, nima uchun berilganini bilsangiz, nima der ekansiz?

— Tezroq gapirsangiz-chi, — daf'atan betoqlanib stol ustidagi grafindan stakanga suv quyib bir ko'tarishda ichib yubordi-yu, Mirsolining yoqasiga yopishdi Natalya. — Bilasiz-ku, yuragim ko'tara olmaydi. Nima bo'ldi o'zi?..

— Xafa bo'lmang-u, meni ishga olgan o'sha tanishlaringiz dushmaningiz ekan.

— Nima? Valerami? Yo Dimami?

— Opa, mendanam yaxshiroq bilasiz-ku ular kimningdir yugurdagiligini! Ular kimning xizmatini qilsa, o'sha sizning dushmaningiz ekan.

— Buni qaerdan bildingiz?

— Meni oldin sinab ko'rishdi, keyin esa qandaydir kvartiraga joylashtirishdi. Bir kun maza qilib dam oldim. Ertasiga esa Valerangiz Dimani ergashtirib keldi. Qo'limga mana bu sassiq pullarni berdi-yu, birovni o'ldirishim kerakligini aytdi. Aytgancha, bu avans ekan. Qolganini ish bitgandan keyin olarkanman. Xo'sh, ular kimni o'ldirishimni buyurishdi sizningcha?..

— O'zingiz ayting, — dedi Natalya Mirsoliga ma'noli boqib. — Kim ekani o'sha sho'rlik?

— U… Siz, — Mirsoli yer chizgan ko'yi shivirladi. — Siz edingiz, opa, siz! Mana, suratingizniyam berishgandi. Ko'ring, bu suratingiz kimda boridi?..

Natalya Mirsoli tutqazgan suratni qo'liga olarkan, dahshatdanmi, hayajondanmi, beixtiyor titrab ketdi. Bir necha o'n soniya suratga titroq aralash tikilib bosh chayqadi.

— Axir… Bo'lishi mumkinmas! Q-qanday qilib?.. Sizga meni o'ldirish uchun… Ishongim kelmayapti…

— Afsuski, bu haqiqat, — dedi Mirsoli ohista o'rnidan turib. — Agar ularning so'ziga kirsam, hozir… Kechirasiz-u, bu yerda o'tirmasdingiz.

— Nega aytganlarini qilmadingiz? Ular sizga bir dasta pul beribdi, o'ldirsangiz…

— Jim bo'ling, opa! Nahotki, meni shunchalik pastkash deb o'ylasangiz?

— Axir, endi u yaramaslar sizning izingizga tushishadi-ku! Qo'rqmaysizmi?

— Yo'q, qo'rqmayman!

— Unday qilmang! Hali yoshsiz. U zo'ravonlar ko'pchilik, siz esa yolg'izsiz. Siz berkinishingiz kerak tezroq. Bu yerni bilishadi hammasi. Halizamon yetib kelishlari hech gapmas. Iltimos, gapimga kiring, berkining. Bu o'yin juda qaltis. Pul uchun o'sha marazlar hech kimni ayab o'tirishmaydi. Berkining! Agar meni hurmat qilsangiz, tez o'zingizni panaga oling!

— Sizni yolg'iz qoldirolmayman! — dedi Mirsoli tishlarini g'ijirlatib. — Baribir izingizga tushishadi. Siz…

— Mendan xavotir olmang! Men ertaga tongda boshqa davlatga uchib ketaman. Siz yashirinsangiz, menam dugonalarimdan birontasinikiga borib tunayman. Yuklarimni poezd konteyneriga joylab bo'lganman. Bir kecha ming kechamas. Shoshiling!..

Mirsoli qarshilik qila olmadi. Natalyaga bir necha daqiqa tek qarab turgach, bosh silkita-silkita uydan chiqib ketdi.

U katta ko'cha tomon ketib borardi-yu, yuragi g'ash edi…

* * *

Mirsoli baribir katta ko'cha bo'ylab bemalol yurishga cho'chidi. Mushtlashishdanmas, qaysidir pana-pastqamdan turib otib tashlashlari mumkinligini o'ylab domlarni oralagancha duch kelgan tomonga qarab yurdi. Chamasi ikki chaqirimcha yo'l bosgach, taqqa to'xtadi va kissasiga qo'l soldi. Kirishayotganda Natalya uy eshigini ochishi uchun kalitlarini bergandi. Shu ko'yi kalitlar kissasida qolib ketgan ekan.

«Eh, — deya aftini bujmaytirib atrofga alangladi u. — Endi nima qildim? Boshqa kaliti bo'lmasa, Natalya opa rosa xunob bo'ladi-ku ertaga! Qaytsammikan? Topib bora olamanmi kelgan yo'limni? Topaman. Shu bahonada undan xabar olib ham qaytaman. Busiz bo'lmaydi. Ters o'girilib ketvorsam, nomardlik bo'ladi…»

To Natalyaning uyini tusmollab topib borguncha bir soatcha vaqt o'tib qoldi. Mirsoli negadir yuragi uvishgandek qimtinib ichkariga kirdi. Ichkariga kiriladigan eshik qiya ochiq edi.

«Uyni yig'ishtiryapti shekilli opa, — taxmin qildi Mirsoli asta ichkariga qadam qo'yarkan. — Kalitini qo'liga topshirsam, rosa xursand bo'lsa kerak…»

— Opa, — deya zalga o'tdi Mirsoli. — Hov opa! Qaerdasiz?..

Javob bo'lmadi.

— Ie, nega javob bermaydi? Uxlab qolganmi nima balo?..

Shunday deb yotoq eshigini ochdi…

Ne ko'z bilan ko'rsinki, polda Natalya qonga belanib yotar, chap qo'li bilan to'pponchani changallab olgandi.

— Opa, ko'zingizni oching, opa! — Mirsoli jonholatda jasadni chalqancha yotqizdi. Yotqizdi-yu, hammasini tushundi. Natalya allaqachon jon taslim qilib bo'lgandi.

— Ablahla-ar! — beixtiyor baqirib yubordi Mirsoli. — Qonxo'r, gazandalar! Bu ayol senlarga nima yomonlik qilgandi?.. Nega ketdim o'zi, nega? Birpas shoshmasam o'lib qolarmidim?.. Endi nima qilaman? Nima qilish kerak? «Tez yordam» chaqiraymi? Ha, shunday qilaman! Shoshilish kerak!..

«Sen kallangni ishlat, — daf'atan ichki ovoz Mirsolini to'xtatdi. — Do'xtirlarni chaqirsang, ular melisa bilan birga kelishadi. Hozir murdaning yonida sendan bo'lak hech kim yo'q. To'pponcha tayyor dalil. Dardingni birovga aytolmay qolasan. Shartta qo'llaringni qayirishadi-yu, olib ketishadi. Yaxshisi, tuyog'ingni shiqillat bu yerdan obro'ying borida. Undan ko'ra Natalyaning qotillarini bekitiqcha, imi-jimida jazola! Natalyaning ruhiyam shod bo'ladi…»

Bu ovoz Mirsolini oyoqqa turg'azdi. U qo'llarini musht qilgancha tashqariga yo'l oldi. Ayni chog'da go'yo ko'zlari yorug' dunyoni ko'rmas, karaxt banda kabi qadam tashlardi. Shu ko'yi Natalyaning mashinasi motoriga o't qo'ydi-da, gazni bosdi. Baxtga qarshi darvozadan chiqqandayoq qarama-qarshi tarafdan begona mashina o'qdek uchib kelib yo'liga ko'ndalang bo'ldi. Mirsoli jonholatda tormozni bosib, kalitni ters buradi-yu, jahl aralash mashinadan tushdi. Xayolida bir fikr uymalardi.

«Bular o'shalar! Xabar olishga kelishgan! Hozir hammasini o'ldiraman!..»

Unday bo'lib chiqmadi. Pastga tushgani hamono yuzlariga qora niqob kiyib, qo'llarida avtomatlar tutgan to'rt barzangi qo'llarini qayirib, boshini mashina kapotiga bosdi.

— Oyoqlaringni ker! — qichqirdi orqadan kimdir. — Nima dedim? Ker dedim oyoqlaringni!

— S-sizlar kimsizlar? — shu ahvolda ham so'rashga jazm etdi Mirsoli. — Nega menga yopishib oldingiz?

— Bo'limga borgin, o'sha yerda bilasan kimligimizni! — dedi yana orqadan kelgan ovoz egasi. — Odam o'ldirishni ko'rsatib qo'yamiz senga!

Shundagina Mirsoli barzangilar militsionerlar ekanini angladi va qalbining bir chetini nadomat tuyg'usi chulg'adi.

— Iltimos, bir soatga meni qo'yvoringlar, — deya siltanib militsionerlar qo'lidan xalos bo'lishga urindi Mirsoli. — M-men hech kimni o'ldirmadim, ishoninglar! O'sha… Qotillarni topishim kerak! Qo'yvoringlar!

— Mashinaga yuklanglar buni! — buyurdi kimdir. — Tezroq olib boraylik bu nusxani! Ana, «Tez yordami»yam nihoyat yetib keldi! Prokuraturadagilar uxlayapti chog'i, qorasi ko'rina qolmayapti.

— Bizga nima, aka? — dedi Mirsolining qo'llarini qayirgancha mashina tomon sudray boshlagan militsioner. — Kelishsa, o'z ishini qilaverishadi. Biz mushukday poylab o'tirmaymiz-ku ularni!

— Bo'pti, ketdik! Hali bir dunyo ish bor!..

* * *

Qotillikda gumon qilingan odamga militsiya bo'limida ham, «SIZO»da ham munosabat o'ta sovuq kechadi. Agar Mirsoli kabi «katta»larni o'ldirib qo'yishsa, ularning taqdiri ham o'ta chalkash bo'lishi tayin edi. Biroq bu «sahna» negadir boshqacha tus oldi. Mirsolini bir kishilik kamerada saqlashar, u faqat sud jarayoni boshlanadigan kunni kutishga mahkum, dunyo lazzatidan, kelajagidan butkul umidini uzgandi. Tasavvuriga qamoq hayotigina tobora qattiq o'rnashib borardi…

Oradan o'n besh kuncha vaqt o'tgach, negadir kameraga fuqaro kiyimidagi, salobatli, qovoqlari uyilgan, taqa mo'ylov bir erkak kirib keldi. Erkakning ko'rinishi sport bilan muntazam shug'ullanishini yaqqol ko'rsatib turardi.

— Men polkovnik Ivanovman, — deya o'zini tanishtirdi u. — Sening ishing bilan bugundan boshlab men shug'ullanaman. Xo'sh, hamkorlik qilasanmi? Tergovga yordam berasanmi?..

Barcha ezguliklarga allaqachon ters o'girilib ulgurgan Mirsoli polkovnikka hissiz boqqan holda yelka qisdi.

— B-bilmadim…

— Bilasan, — dedi polkovnik Mirsoliga ayyorona boqib. — Sen baloni bilasan. Bizga jinoyatchilar to'dasini topib berasan. Evaziga…

Polkovnikning so'nggi so'zini eshitib, Mirsoli o'zi sezmagan holda birdan jonlandi. Qalbining tub-tubida noma'lum umid cho'g'i yiltillagandek bo'ldi.

U zaxil yuzli polkovnikka umidvor nigohlarini qadadi.

— Ha, davomi qiziq-a? — so'radi polkovnik sovuq kulimsirab. — Aytdim-ku, sen balosan, balo! Mayli, davom etaman… Xullas, agar bizga o'sha to'dani topib bersang, barchasini qo'lga olsak, seni ozod etaman. Buyam hammasimas. Eshitishimcha, sen armiyaga borishdan qochib yuribsan. Qolaversa, qishlog'ingda bir baloni boshlab buyoqlarga qochvorgansan. Yo adashdimmi?

Mirsoli qalban, xayolan, ruhan qarshisidagi militsionerga allaqachon tan berib bo'lgandi. Nima deyishni bilmay, garangsib, kalovlandi.

— Men… Haligi…

— Chaynalma! — kutilmaganda do'q aralash so'z qotdi polkovnik. — Bizni ahmoq deb o'ylarmiding? Begona shaharga kelvolib, qayoqdagi marazlarga aralashib yursang, militsiya bilmaydimi? Biladi. Biz yer ostida ilon qimirlasa bilamiz. Xo'p, gapingni ayt, yordam berasanmi yo turmaga jo'natvoraymi? Mana, seni qamashim uchun hamma dalillar yetarli bo'lib turibdi. Hech qanday muammo yo'q. Faqat… Sen ablah, o'zboshimchaning aybdor emasligini bilaman. Sengamas, uydagi mushtipar onangga achinaman. U sho'rlik bolam qaerda ekan deb zor yig'layotgandir… Gapir, it!..

— Roziman, — dedi nihoyat Mirsoli polkovnik bilan bahslashish befoydaligiga ko'zi yetib. — Topib beraman hammasini!..

— Mana bu erkakcha gap bo'ldi, — polkovnik kaftlarini bir-biriga ishqalagancha kamerada uyoqdan buyoqqa yurib so'zini davom ettirdi. — Jinoyatchilar tutilsa, bas, sen ozodsan. Armiyangniyam, yurtingdagi melisalar masalasiniyam hal qilamiz. Obbo tirrancha-ey!..

Polkovnik shosha-pisha kissasidan telefonini olib kimgadir qo'ng'iroq qila boshladi…

* * *

… Ko'zi ilinibdi chog'i, ko'z o'ngida onasi paydo bo'libdi. Nuqul qarg'anar, ho'ng-ho'ng yig'larmish. Mirsoli esa tosh qotgan ko'yi yer chizar, sukut saqlashdan nariga o'ta olmasmish…

Shu mahal kimningdir bo'g'iq tovushidan uyg'onib ketdi.

Shu zahoti ko'z o'ngida ona qishlog'i, ariq bo'yida askardek saf tortgan mirzateraklar, poyonsiz paxta paykallari namoyon bo'ldi.

— Mana, qishlog'ingizgayam kirib keldik, — dedi tepakal haydovchi kulib. — Rosa charchaganakansiz shekilli-a, uka? Yo'l bo'yi faqat uxladingiz-a, vey!..

Mirsolining qulog'iga gap kirmasdi. U kechagi jinoyatchilar to'dasini qo'lga olish operatsiyasi, Natalyaning boshiga yetgan kallakesarlarning har birini xayolidan o'tkazar, bu o'ylarga onasining mahzun qiyofasi, kelin ko'ylakdagi Zarina aralashib, ko'ngliga battar g'ashlik o'rlardi.

«Afsus, — ko'nglidan o'tkazdi u lab tishlab. — Merganman deb ko'ksimga urdim. «Krutoy» degan laqabgayam ega chiqdim. Ozmi-ko'pmi, tanildim. Merganligimni ikki-uch, balki, o'n-o'n besh kishi bildiyam. Ammo muhabbatda merganlik qila olmaganim alam qiladi-da! Bir qizning yuragini aniq nishonga ololmadim-u!.. Afsus…»

Bir muddat shunday chalkash xayollar girdobida o'tirgach, to'satdan sergaklanib, ikki tizzasiga shapatiladi-da, haydovchining yelkasidan tutib bor ovozda qichqirdi:

— Aka, ashulaning zo'rini baqirtirib qo'ying! Vatanga keldim, axir! Hammasi yaxshi bo'ladi!

* * *

Mirsoli atayin mashinani qishloqqa kiraverishda to'xtatdi. Haydovchi bilan hisob-kitob qilgach, mayda-chuydalar solingan sumkasini yelkaga ilgan ko'yi ikki yuzi keng paxta dalalaridan iborat yo'l bo'ylab uyi tomon jadalladi…

Har oldinga qadam tashlaganda, ko'z o'ngida goh onasining mahzun chehrasi, goh qovoq uygancha chaqalog'ini bag'riga bosib allalayotgan Zarina namoyon bo'laverdi.

«U yaramas Sodiqdan tug'ib olgani aniq, — o'ylardi Mirsoli lab tishlab. — Qishloqqa kelganimni eshitsa, baxtini ko'z-ko'z qilish uchun ko'chada paydo bo'ladi. Buni bilaman. «Mana, ko'rdingmi, erimni o'ldirolmading, sen kim bo'psanki, zo'rlik qilsang?!», demoqchidek meshqorin eriniyam yetaklab olsa ajabmas!..»

Ammo muyulishga yetganda, Mirsoli butkul boshqa manzarani ko'rib, taqqa to'xtadi.

Ularning uyi qarshisiga uzun kursilar terib chiqilibdi. Kursilarda besh-olti baronas to'n kiygan erkaklar bosh eggan holda o'tirishardi.

«Yo'q, — ko'nglidan o'tkazdi Mirsoli beixtiyor ko'ksida titroq tuyib. — Bo'lishi mumkinmas! Enam… Enam… Axir…»

Ko'ngli oldindan mudhish holatni anglab, Mirsoli uyi tomon yugurib ketdi.

Darvozaga yaqinlashgani hamono kursida tizilib o'tirganlar baravar o'rinlaridan turishdi. Barchalari bir-birlariga hayrat aralash qarab-qarab olish bilan cheklanishdi.

— Nima bo'ldi? — bor ovozda baqirib erkaklarni bir-bir silkitib savolga tutardi Mirsoli. — Enam qani? Nimaga bunaqa o'tiribsizlar? Nima bo'ldi-i?..

Birinchi bo'lib unga yon qo'shnisi Jabbor aka yaqinlashdi-da, ikki yelkasidan mahkam siqib oldi.

— Qaylarda tentirab yuribsan, bola faqir? — shivirlab so'radi Jabbor aka. — Enang rahmatli…

— Yo'-o'q!!! — Mirsoli jonholatda Jabbor akaning qo'llarini yelkasidan olib tashladi-da, hovliga chopdi. — Ena-a-a!!! Men keldim, ena-a!!! Qaydasiz?..

Hovlining ayvon tarafidagi aylantirib tutilgan oq mato ortida o'tirgan amma-xolalar, qo'shni ayollar