Marsga Xujum Rey Bredberi romani (17-bet)
очиқ, маъносиз кўзларининг пахтаси чиққан.
— Сэм, — чақирди аёл. Неча кунлардан бери биринчи марта унинг кўзлари жонланди. — Сэм!
Сэм юқорига, осмонга қаради.
— Хўш, — деди аёл. Бир дақиқа жимликдан сўнг нигоҳини бир нарсадан бошқасига олди, сўнг ҳўл сочиқни шиддат билан билагидан ошириб ташлади. — Чироқни ёқ, кўпроқ ёқ, радиони қўй, эшикларни ланг очиб қўй! Меҳмонларнинг янги тўдасини кут — тахминан миллион йилча. Ҳа, ҳа, сэр, ҳамма нарса тайёр бўлгунча.
Сэм қимир этмасди.
— Эҳ, сосиска учун қандай бемисил жой! — аёл стакандан тиш тозалагич — хилола олди-да, курак тишлари орасига суқди. — Мен сенга бир сирни айтаман, Сэр, — шивирлаб деди у эри томон эгилиб, — назаримда, ўлик мавсум бошланаётганга ўхшайди...
Ноябр 2005
КУЗАТУВЧИЛАР
Ўша куни оқшом ҳамма уйидан чиқди-да, осмонга тикилиб қолди. Овқат овқат жойида, идиш идиш жойида, кино кино жойида қолаверди, ҳамма ўзларининг эндиликда у қадар янги бўлмай қолган айвончасига чиқди-да, ям-яшил Ер сайёрасига икки кўзларини қадаб олишди. Бу мутлақо ноихтиёрий тарзда содир бўлди; улар ҳозиргина радио тарқатган янгиликнинг маъносини чақишга тиришаётгандек йўл тутдилар. Ана у — Ер, у ерда уруш пишиб келаётибди, у ерда юз минглаб оналар, бувилар, оталар, ака-укалар, амма-холалар, амаки-тоғалар, эгачи-сингиллар бор. Улар айвонда турганча ўзларини Ернинг борлигига ишонтирмоқчи бўлар эдилар; Бу бир вақтлар Марснинг борлигига ишонишдек қийин бир нарса эди: нуқулгина телба-тескари жумбоқ. Сирасини айтганда-ку, Ер улар учун ўликдек бир нарса, улар у билан уч ёки тўрт йил аввал хайрлашишган. Масофани ўйласа, юрак увишиб кетади, етмиш миллион йил туйғуларни бўғади, хотирани тилка-пора қилади, Ерни кимсасизга айлантиради, ўтмишни сидириб ташлайди ва бу одамларга бу ерда ҳеч нарсани ўйламасдан меҳнат қилиш имконини беради. Лекин бугун оқшом ўлганлар оёққа турди, Ерда яна ҳаёт бошланди, хотира уйғонди ва улар кўплаб номларни тилга олдилар. Анави эркак нима қилаяпти-ю, манави аёл нима қилаяпти? Фалончи нима бўлди? Одамлар ўз айвонларида туриб, бир-бирларига қарар эдилар.
Соат тўққизда Ер гўё портлаб кетди ва гуриллаб ёна бошлади.
Айвондаги одамлар худди оловни ўчирмоқчи бўлгандек қўлларини тепага ирғитдилар.
Улар кутар эдилар.
Ярим тунга келиб ёнғин сўнди. Ер ўз ўрнида қолди. Айвонлар бўйлаб енгил нафас куз шабадасидек елиб ўтди.
— Гарридан биз ҳеч нарса эшитмаганимизга анча бўлди.
— Унга нима қиларди?
— Ойимга хабар юборсакмикан?
— У соппа-соғ.
— Ишончинг комилми?
— Бўпти, фақат ўзингни бос.
— Ойимга ҳеч нарса бўлмаган деб ўйлайсанми?
— Бўлмаса-чи, кетдик, ухлаймиз.
Бироқ ҳеч ким кетмади. Тунги майсазорга совуб қолган кечлик овқатни чиқаришди, дастурхон тузашди ва одамлар тунги соат иккигача, Ердан нур радиоси хабари келмагунча овқатни санчқилари билан эринибгина ковлар эдилар. Бамисоли узоқдан учиб келаётган тиллақўнғизлардек морзе ҳарфлари ялт-юлт қилиб кўзга ташланарди ва улар ўқир эдилар;
КЎЗ КЎРИБ ҚУЛОҚ ЭШИТМАГАН АТОМ ОМБОРИ
ПОРТЛАШИДАН АВСТРАЛИЯ ҚИТЪАСИ КУЙИБ КУЛГА АЙЛАНДИ.
ЛОС-АНЖЕЛЕС, ЛОНДОН БОМБАРДИМОН ҚИЛИНДИ.
УРУШ. УЙГА ҚАЙТИНГ, УЙГА, УЙГА.
Улар столдан оёққа қалқдилар.
УЙГА ҚАЙТИНГ, УЙГА, УЙГА, УЙГА.
— Сэм, бу йил аканг Таддан бирор нарса олдингми?
— Билмагандек гапирасан-а: Ерга хат юбориш беш танга туради. Бунга нимани ҳам ёза олардинг.
УЙГА ҚАЙТИНГ.
— Мен негадир Жейндан хавотирдаман — Жейн сингилчам эсингдами?
УЙГА.
Салқин тонг отганда, соат учда “Йўл товарлари” дўконининг эгаси бошини чиқарди. Кўчадан одамларнинг бутун бир тўдаси келар эди.
— Мен эса билиб туриб ёпмаган эдим. Нима оласиз, мистер?
Тонгга яқин дўконнинг барча токчалари бўм-бўш бўлиб қолганди.
ДЕКАБР 2005
СОКИН ШАҲАРЛАР
Ўлик Марс денгизи чеккасида сокин оқ шаҳарча ястанган. У ҳувиллаб ётарди. Кўчаларда зоғ учмасди. Кундузи ва кечаси универмагларда танҳо чироқлар ёниб турарди. Дўконларнинг эшиклари ланг очиқ, гўё одамлар ёпишни унутиб, жуфтакни ростлаб қолгандек. Гўристондек жим-жит тамаддихоналарга кираверишдаги сим дорларда ўқилмаган, қуёшда сарғайган журналлар шитирлар эди, улар бир ой муқаддам кумушранг ракета ёрдамида Ердан келтирилган эди.
Шаҳарча ўлик эди. Ундаги тўшаклар ҳувиллаган ва муздек. Яккаю ягона овоз — симлардаги ва яқин-яқингача ўзлари билан ўзлари бўлиб яшаб келган динамо машиналардаги токнинг визиллашигина қулоққа чалинарди. Ҳаммомдан тошиб чиққан сув турар-жой хоналарига, айвончаларга, мўъжаз боғчаларга оқиб кириб, ташландиқ гулларни суғорар эди. Тим-қоронғи томоша залларида кўплаб ўриндиқларга пастдан ёпиштириб ташланган, ҳали тиш излари ҳам кетмаган сақичлар қотиб ётарди.
Шаҳарча ортида космодром бор эди. Сўнг ракета Ерга томон йўл олган жойда ҳалигача аччиқ тутун таратиб тарашалар бурқсирди. Агар тангани телескопга тушириб, уни Ерга қараб бурилса, у ерда қутуриб турган катта урушни томоша қилиш мумкин бўларди. Дейлик Нью-Йоркнинг қандай портлаётганини ҳам кўрса бўларди. Янги хилдаги туман қоплаган Лондонни томоша қилса бўларди. Шундагина бу Марс шаҳарчасини нега ташлаб кетишларини тушуниш мумкин бўларди. Одамлар жуда тез кўчиб кетганмиди? Дуч келган дўконга киринг, ғазна тугмачасини босинг. Тангалари чарақлаб ва жангирлаб қутича ирғиб чиқади. Ҳа, Ерда ишлар ёмонга ўхшайди... Шаҳарчанинг ҳувиллаган кўчалари бўйлаб оҳиста ҳуштак чалган ва бир маромда олдидаги бўш қутини тепиб қувлаганча бир баланд бўйли озғин одам борарди. Тунд, хотиржам нигоҳи унинг сўққабошлигини яққол кўрсатиб турарди. У яп-янги тангалар жангирлаб турган чўнтагига қоқ суяк қўлларини суқди. Бир тангани асфальтга тушириб юбориб, мийиғида кулиб қўйди ва ялтироқ тангаларини кўчага сепиб борганча йўлида давом этди...
Унинг исми Уолтер Грипп эди. Кўм-кўк Марс тоғларида узоқ-узоқларда унинг олтин кони ва танҳо капаси бор эди ва у ҳар икки ҳафтада ўзига ювош, оқила аёлни хотинликка олгани қидириб шаҳарга тушар эди. Бу ҳол бир неча йилдан бери такрорланиб келар эди ва ҳар гал у ўша-ўша ҳафсаласи пир бўлган, икки қўлини бурнига тиққан ҳолда ёлғиз қайтиб келар эди. Бир ҳафта бурун шаҳарга келиб, у нимани кўрди денг!
Ўша куни у шу қадар ҳанг-манг бўлиб қолган эдики, дуч келган биринчи тамаддихонага кирди-да, бирваракай учта гўштли сэндвич буюрди.
— Ҳаммаси бўлади! — қичқирди у. У пештахтага емакларни ва сал аввал печдан олинган нонни териб қўйди-да, столдан чангларни қоқди, ўзига-ўзи ўтиришга изн бериб, бирон-бир ўткир ичимликка эҳтиёж сезмагунча овқатни паққос туширди. Уолтер Грипп деган дўкон соҳиби ўтакетган зийрак одам чиқиб қолди ва кўз очиб юмгунча унга вишиллайдиган ичимлик қуйиб берди.
У жинси шими чўнтакларига қўлига илинган қоғоз пулларини тиқиб тўлдирди. Аравасига ўн долларлик қоғоз пуллардан юклади ва жазавага тушган кўйи шаҳар бўйлаб югуриб кетди. Шаҳар чеккасидаёқ бирдан унинг миясига, менга нима бўлди ўзи, бу аҳмоқона қилиқларим билан шарманда бўлаяпман-ку” деган фикр урди. Пулларни у нима қилади? У ўн долларлик қоғоз пулларни олган жойига қайтариб олиб борди, ўзининг катмонидан бир долларлик пулни суғурди, уни сэндвич учун тамаддихона кассасига ташлади ва чойга яна чоракталик қўшиб қўйди.
Кечқурун у иссиқ турк ҳаммомида мазза қидиб чўмилди, сувли гўшт ва ноёб қўзиқорин қайла тамадди қилди, чет эл оқ хэрэс ва қулупнай шаробидан нўш қилди. Янги кўк фланел костюмини ва унинг чўзинчоқ боши устида ўйнаб қоладиган кулранг байрамлик шляпасини танлади. “Бизнинг кекса шайкамиз” куйини чалаётган автомат радиолага танга суқди. Бутун шаҳар бўйича йигирмата шунақа автоматга бешталикдан суқиб чиқди. “Бизнинг кекса шайкамиз”нинг мунгли овозлари кимсасиз тун ва ҳувиллаган кўчаларни тўлдириб янгради, у эса дароз, озғин, танҳо бир аҳволда янги ботинкаларини авайлаб босган, совуққотган қўлларини чўнтаклари ичида иситган кўйи ҳамон кетиб борар эди.
Шундан буён бир ҳафта ўтди. У Марс-Авенюдаги қулинг ўргилсин уйда уйқуни урди. Эрталаб соат 9 да турди, ҳаммомда чўмилди-да, чўчқа гўштли тухумлар билан нонушта қилгани эринганча шаҳар томон одимлаб кетди. Худонинг бермиш куни эрталаб у навбатдаги музхонага тонналаб гўшт, сабзавот, лиму креми сурилган пишириқларни тиқиб ташлар, Ердан ракеталар қайтиб келмагунча ўзига ўн йиллик озиқ-овқатни ғамлаб оларди. Ҳали ракеталар қайтиб келадими-йўқми, худо билади.
Бугун кечқурун эса у пушти, чиройли ранг-баранг пештахталардаги мум аёлларни томоша қилганча олдинга-орқага тинмай эгилар эди. Биринчи марта шаҳарнинг қай даражада ўликлигини ҳис этди. Бир кружка пивони симирди-да, аста тиржайди.
— Жин урсин, — деди у. — Мен бутунлай ёлғизман.
У “Элит” кинотеатрига кирди, ёлғизлик ҳақидаги фикрлардан чалғитиш учун у ўзига кино кўрсатмоқчи бўлди. Зал ичи бўм-бўш ва даҳмадагидек жим-жит эди, кенг экран бўйлаб кулранг ва қора шарпалар суза бошлади. Унинг вужуди титраб кетди ва шайтонлар ин қурган бу маскандан қорасини ўчиришга жазм этди.
Уйга қайтишга аҳд қилиб, у тез-тез юриб борарди, телефон қўнғироғини эшитиб, жим-жит маҳалла тош кўчасидан қарийб югуриб кетди.
У қулоқ солди.
“Қаердадир телефон жиринглаяпти”.
У олға юришда давом этди.
“Ҳозир кимдир гўшакни олади”, — эринчоғлик билан ўйлади у.
У йўлка чеккасига ўтирди ва ботинкасидан шошмай тошчаларни қоқиб тушира бошлади.
Бирдан қаттиқ қичқириб оёққа турди:
— Кимдир! Самовий кучлар, наҳотки бу мен бўлсам!
У талваса ичида атрофга аланглади. Қайси уйда? Ҳов анавунда! Майсазор устидан учиб ўтди, зинапоялардан юқорига отилди, уйга кирди, қоп-қоронғи залда турибди.
Шиддат билан гўшакни олди.
— Алло! — қичқирди у.
— Ззззззззззззз.
— Алло, алло!
Қўйиб қўйишибди.
— Алло! — ўкирди у ва гўшакни силтади. — Падарингга минг лаънат! — Ўзини ўзи сўкди у. — Йўлакда ўтириб сенга зарурмиди, галварс! Шайтонвачча, тўнка! — у қўллари билан телефон аппаратини қаттиқ сиқди. — Қани, яна бир қўнғироқ қил. Қани!
Шу пайтгача Марсда ундан бошқа бирон-бир одам қолиши мумкинлиги унинг миясига ҳам келмаганди. Ўтган бутун ҳафта давомида у битта ҳам одамни кўрмади. У бошқа барча шаҳарлар ҳам мана шундай кимсасиз деб хаёл қилган эди.
Энди эса ҳаяжондан титраб-қақшаганча икки кўзини қора қутичадан ололмасди. Автомат телефон тармоғи Марснинг барча шаҳарларини бир-бири билан улаб турарди. Улар ўттизта — қайси биридан қўнғироқ қилишди экан?
У билмасди.
У кута бошлади. Ёт хонадон ошхонасига ўтди, музлаган қулупнай эриб ётарди, уни ғамгингина еди.
— Бу ерда ҳеч ким бўлмаган аслида, — ғудранди у. — Балки шамол қаердадир симёғочни ағдарганда тасодифан симлар уланиб қолгандир.
Лекин у кимдир нариги томонда гўшакни илгандаги ширқ этган овозни эшитди-ку?
Бутун тунни Уолтер Грипп залда ўтказди.
— Бу ерда телефоннинг ҳеч қандай алоқаси йўқ, — ўзини ишонтириб деди у. — Шунчаки менинг бошқа қиладиган ишим йўқ.
У соатининг чиқ-чиқига қулоқ тутди.
— Хотиним энди қўнғироқ қилмайди, деди у. — Жавоб бермаган одамга қайтадан рақамларни териш унга зарур келибдими? Эҳтимол, айни дақиқаларда шаҳардаги бошқа уйларга қўнғироқ қилаётган бўлса керак! Мен бўлсам бу ерда ўтирибман... Шошма! — у мийиғида кулди. — Нега мен “хотиним” деяпман?
У саросима ичида кўзларини пирпиратди.
— Ахир эркак киши ҳам мана шундай дадил кўнғироқ қилиши мумкин-ку, шундай эмасми?
Юрак уриши сезилмасди. Муздек ва бўм-бўш, ғоят бўм-бўш.
У аёл киши бўлишини жуда-жуда хоҳларди.
У уйдан чиқди-да, эрта тонг ғира-ширасида аранг кўзга чалинган кўча ўртасида тўхтади.
Қулоқ солди. Тиқ этган товуш йўқ. На бир қуш, на бир машина овози эшитилади. Фақат юрак дукуллайди. Дук —жимлик — дук. Азбаройи зўриқишдан юзи буришиб кетади. Шамол эса шу қадар майин, шу қадар назокат билан эсардики, эпкинлари унинг пиджаги этакларини оҳиста сийпаб ўтади.
— Жим, — шивирлади у. — Қулоқ сол!
У нигоҳини бир жим-жит уйдан бошқасига олганча аста жойида айланди.
Аёл рақамларни кетма-кет теради, ўйлади у. Бу аёл киши бўлиши керак. Нима учун? Фақат аёл кишигина барча рақамларни қайта теради. Эркак киши ундай қилмайди. Эркак киши ўзига ишонганроқ бўлади. Ахир мен кимгадир қўнғироқ қилганманми? Йўқ! Бундай қилиш ҳатто хаёлимга ҳам келмаган! Бу аёл киши бўлиши керак. Албатта, аёл киши, худо шоҳид!
Қулоқ сол.
Узоқ-узоқларда, ҳув юлдузлар остида телефон жиринглади.
У югуриб кетди. Қулоқ солгани тўхтади. Оҳиста жиринг. Яна бир неча қадам юрди. Қаттиқ жиринг эшитилди. У бурилди-да, хиёбон ёқалаб олға интилди. Жиринг кучайиб борарди! Олтита уйдан ўтди, яна олтита! Жуда ҳам қаттиқ жиринглади! Мана буми? Эшик ёпиқ эди.
Ичкарида телефон жирингларди.
— Эҳ, лаънати! — У эшик дастагини силкитди.
Телефон жон-жаҳди билан жирингларди.
У айвондаги ўриндиқни кўтарди-да, айлантириб меҳмонхона деразасига солди ва синган деразадан ичкарига сакради.
У гўшакни олишга ҳам улгурмай, телефон жимиб қолди.
У хонадан-хонага ўтар, ойналарни синдирар, пардаларни юлар, ошхона плитасини тепар эди.
Ниҳоят мажолсизланиб, у Ердан Марсдаги барча абонентлар қайд этилган телефон китобчасини олди. Эллик минг исми шариф.
Биринчи исми шарифдан бошлади.
Амелия Амз. Нью-Чикаго. Ўлик денгизнинг нариги томонидан юз мил нарида. У шунинг рақамини терди.
Жавоб йўқ.
Иккинчи абонент Нью-Йоркда мовий тоғлар ортида беш минг мил нарида турарди.
Жавоб йўқ.
Учинчи, тўртинчи, бешинчи, олтинчи, еттинчи, саккизинчи; титроқ бармоқлар гўшакни базўр ушлаб турарди.
Аёл овози жавоб берди:
— Алло?
Уолтер жавобан қичқирди:
— Алло, эй худойим, алло!
— Бу ёзув, — дона-дона қилиб деди аёл овози. — Мисс Элен Аразумян уйда йўқ. Айтинг, сизга нима керак, овозингиз симга ёзиб қолинади, бу хоним қайтгандан кейин сизга телефон қилиши учун керак бўлади. Алло? Бу ёзув. Мисс Элен Аразумян уйда йўқ. Айтинг, сизга нима керак...
Сэм гўшакни илди.
Унинг лаблари титрарди.
Бир оз ўйлаб туриб, у қайтадан рақамларни терди.
— Мисс Элен Аразумян уйга қайтганида, — деди у, айтинг: телефони билан қўшмозор бўлсин.
У Марснинг марказий коммутаторига, Нью-Бостон, Аркадия ва Рузвельт-Сити телефон станцияларига қўнғироқ қилди. У ерда бирон-бир жойга қўнғироқ қилишга ҳаракат қилган одамлар топилиб қолишига кўпроқ умидвор эди, сўнг ҳар бир шаҳардаги ратушалар ва бошқа давлат идораларига қўнғироқ қилиб чиқди. Энг яхши меҳмонхоналарга қўнғироқ қилди. Егани олдида, емагани кетида қабилида яшашни қайси аёл хоҳламайди. Бирдан у қаттиқ қарсак чалди-да, қаҳ-қаҳ уриб кулиб юборди. Ҳа, бўлмаса-чи! Телефон дафтарчасини очиб кўрди-да, халқаро телефон тармоғи орқали Нью-Тексас-Ситидаги энг йирик пардозхона рақамини терди. Бахмал қопламали, ҳашамдор пардозхонадан бошқа қаердан ҳам қидирардинг аёлни, бу ерда у гоҳ у ойна, гоҳ бу ойна ўртасида югуриб юрган, юзига ҳар турли мойупаларни чаплаётган, электр қуритгич остида ўтирган бўлиши керак!
Қўнғироқ узоқ жиринглади. Симнинг нариги учида кимдир гўшакни олди.
Аёл овози янгради:
— Алло?
— Агар ёзиб олинаётган бўлса, — чертиб-чертиб деди Уолтер Грипп, — мен бораман-да, лаънати пардозхонангизнинг кулини кўкка совураман.
— Ҳеч ким ёзиб олаётгани йўқ. — Жавоб берди аёл овози. — Алло, алло, наҳотки у ерда тирик одам бўлса! Қаердасиз?
Аёл шодон чийиллади.
Уолтер стулдан ағдарилиб тушаёзди.
— Алло... — У кўзлари ёнганча сакраб оёққа турди. — Э, худо, бу қандай бахт, исмингиз нима?
— Женевьева Селзор! — аёл гўшакка йиғлаб гапирди. — Оҳ, худо, ким бўлишингиздан қатъи назар, овозингизни эшитганимдан шундай хурсандманки!
— Мен Уолтер Гриппман!
— Уолтер, салом, Уолтер!
— Салом, Женевьева.
— Уолтер. Қандай ажойиб исм. Уолтер, Уолтер, Уолтер!
— Раҳмат.
— Ахир қаердасиз, Уолтер?
Қанчалик меҳрибон, қувноқ, нафис овоз... У аёл эркалаб шивирлаб гаплашиши учун гўшакни қулоғига қаттиқроқ босди. Унинг оёғи чалиниб кетмоқда эди. Юзи лов-лов ёнарди.
— Мен Мерлин-Виллиждаман, — деди у. — Мен...
Зззз.
— Алло? — Шошиб қолди Уолтер.
Зззз.
У дастакка уриб кўрди. Ҳеч гап йўқ.
Аллақаерда шамол симёғочни ағдарган. Женевьева Селзор ҳам қандай тез пайдо бўлган бўлса, шундай тез ғойиб бўлди.
Уолтер рақамни терди, бироқ аппарат гунг-лол эди.
— Ҳечқиси йўқ, унинг қаердалигини энди билиб олдим-ку.
Уолтер югуриб уйдан чиқди. Эрталабки қуёш нурлари остида у бегона гараж ичидан спорт машинасини орқа билан ҳайдаб чиқди, орқа ўриндиғига уйдан олган озиқ-овқат маҳсулотларини ташлаб қўйди ва соатига саксон милл тезлик билан Нью-Текса-Ситига қараб учиб кетди. Минг мил, ўйлади у. Чида, Женевьева Селзор, мен сени узоқ куттириб қўймайман!
Шаҳардан чиқар экан, у ҳар бир муюлишда чинқиратиб сигнал берарди.
Кун ботарди, аёвсиз пойгали кундан кейин у машинани йўл чеккасига буриб тўхтатди, оёғини қисган ботинкаларини ечиб ташлади, ўриндиққа чўзилди-да, ҳашамдор шляпасини ҳорғин кўзлари устига тортиб қўйди. У секин, бир текисда нафас олар эди. Оқшом қоронғилигида сарин шабада эсар, юлдузлар қувноқ жимжима қилар эди. Чор атрофда қадимдан-қадим Марс тоғлари савлат тўкиб турарди. Юлдузларнинг нурлари шахмат доналари каби мовий ёнбағирларга туташиб кетган Марс шаҳарчаси миноралари ичида жимирлар эди.
У уйқу билан бедорлик ўртасидаги аллақаерда ивирсиганча чўзилиб ётарди. У шивирлади: Женевьева. Сўнг аста хиргойи қила бошлади. “Эҳ, Женевьева, азизим, ўтаверсин йиллар бир-бирин қувлаб. Лекин азизим Женевьева...” Унинг кўнгли хотиржам эди. Қулоқлари остида аёлнинг паст, майин, бир маромдаги овози жарангларди: “Алло, ҳой Уолтер! Ҳеч ким ёзиб олмаяпти. Ахир қаердасан, Уолтер?”
У оҳ тортди, қўлини теккизиб олмоқчидек, ой нурига қараб узатди. Шамол унинг узун қора сочларини, ажойиб сочларини тўзитиб юборди. Лаблари тандирдаги яллиғланган чўғдек. Яноқлари эса ҳозиргина узиб олинган бир жуфт атир гулдек. Бадани ҳам оппоқ тумандек ҳарир, майин, равон, нафис овози эса унга қадимги мунгли бир қўшиқни хиргойи қилаётгандек:
“Эҳ, Женевьева, азизим, ўтаверсин йиллар бир-бирин қувлаб...”
У ухлаб қолди.
У Нью-Тексас-Ситига ярим тунда етиб келди. Машинани “Деллюкс” пардозхонаси ёнида тўхтатди-да, ҳеҳ деб қўйди.
Мана, ҳозир аёл хандон ташлаб кулганча атирлар тумани ичидан югуриб чиқиб келади.
Аммо бундай бўлмади.
— Ухлаб қолган. — Уолтер эшик олдига келди. — Мен шу ердаман! — Қичқирди у. — Алло Женевьева!
Сокин шаҳар икки баробар ёрилиб турган ой нурига чулғанган, аллақаерда шамол брезент пардани шалоплатиб ўйнарди.
У ойнаванд эшикни кенг очиб, ичкарига қадам қўйди.
— Эҳ-ҳе! — йигит хижолат ичида кулиб юборди. — Яширинма! Қаердалигингни билиб турибман.
У барча хоначаларни қидириб чиқди.
Ерда мўъжазгина дастрўмолча топиб олди. Ундан шундай мўъжизавий ҳид келардики, боши айланиб, чайқалиб тушди.
— Женевьева, — овоз чиқариб деди у.
У машинасини бўм-бўш кўчадан ҳайдаб борарди, бироқ одам қораси кўринай демасди.
— Ҳазил ҳам шунақа бўладими-а...
У тезлигини оширди.
— Шошма-шошма, ахир бизни ажратиб қўйишган. Балки у мен бу ёққа кетаётганимда Мерлин-Виллижга жўнаворгандир? — У қадимги денгиз йўлидан кетиб, кундузи бир-биримизни кўрмай қолгандирмиз. Бу ерга келишимни у туш кўрибдими? — Ахир мен келишимни айтмагандим-да. Телефон жимиб қолгач, у қўрқиб кетганидан мени қидириб, Мерлин-Виллижга қараб учгандир! Мен бўлсам, бу ерда юрибман, жин урсин, мен ҳам одам бўлдимми!
У клаксонни босди-да, шаҳардан ўқдек учиб чиқди.
У тун бўйи машинасини учириб юрди. Миясида фақат битта ўй: “Агар уни Мерлин-Виллижда топмасам, нима бўлади?”
Бундай хаёлни миядан чиқариб ташлаш керак. У ўша ерда бўлиши керак. У югуриб келади-да, уни қучоқлаб олади, эҳтимол бир гал ҳатто лабидан ўпиб ҳам олар.
“Женевьева, азизим”, — педални соатига юз милл тезликда босганча ҳуштак чалиб хиргойи қиларди у.
Мерлин-Виллижда эрталабки сукунат ҳукмрон эди. Дўконларда ҳали сариқ чироқлар ёниб турарди; юз соат бетўхтов ишлаган автомат ниҳоят электр туташувдан ширқ этди-да, жимиб қолди; шу билан тўлиқ сукунат чўкди. Қуёш кўчаларни ва лоқайд муздек осмонни исита бошлади.
Уолтер фараларини ўчирмай клаксонни чинқиртириб босганча Мейн-стритга қараб бурди. Кўзларини дўкон лавҳаларидан узмасди. Юзи девордек оқариб кетган, ҳорғин, қўллари тердан ҳўлланган чамбар устида сирғаларди.
— Женевьева! — бўм-бўш кўчага қараб қичқирди.
Пардозхона эшиги очилди.
— Женевьева! — У машинани тўхтатди-да, кўчани чопиб кесиб ўтди.
Женевьева Селзор пардозхона эшигида турарди. Қўлларида очилган шоколад қутичаси. Дўмбоқ, оппоқ бармоқлар қутини маҳкам ушлаб турарди. Уолтер ёруғ жойга кириб келганда, кўрдики, қизнинг юзи дум-думалоқ ва дўмбоққина, кўзлари бир думалоқ хамирга суқиб қўйилган бир жуфт йирик-йирик тухумдек. Оёқлари кундадек